Cevap: Çocuk onda acı uyandıran bir soru sorduğu zaman, ona verilecek cevabın iki etabı olmalıdır.
Birinci cevap Anneannem şimdi nerede sorusunun direkt cevabıdır. İkinci cevap ise daha karmaşıktır ve çocuğun söylemediği kaygılarının ne olduğunu anlamayı gerektirir.
Anneannem şimdi nerede?
Bu soru Yahudi öğretilerine uyumlu bir şekilde cevaplanmalıdır.
Tanrı insanları yarattığı zaman, vücutları şekillendirmek için topraktan yararlandı, fakat bize daha fazla bir şey daha verdi. Kendisini bizle paylaştı ve Tanrının bizdeki parçasına ruh adı verildi.
Hayat, vücut ve ruhun uyumlu birlikteliği, ölüm ise onların birbirinden ayrılmasıdır.
Vücut toprağa geri döner, ruh ise Tanrı'nın yanına gider.
Çocuğuna ruhun görünmese bile gerçek olduğunu söyleyebilirsin. Ruhu anneannenin aslıdır ve asla ölmez. Tanrı gibi sonsuzdur. Bu aslında anneannenin aslının hala var olduğu fakat görünmediği anlamına gelir.
Yahudilik ölen büyükanne ve büyükbabaların torunlarının düğününe katıldıklarını söyler. Böylece anneanne hala ailesinin yanındadır ve sevdikleri için söyleyecek güzel bir şeyi vardır. Ve tabii ki sevgi hiçbir zaman ölmez.
İkinci etap daha önce de söylediğimiz gibi daha karmaşıktır. Bazen çocuklar bir soru sorarlar fakat aslında sormak istedikleri başkadır. Siz anne babalar olarak onların söylediklerinin arkasındakileri anlamalısınız. Çocuğunuz ne soruyor? Ya da çocuğunuz neden soruyor?
Kızınız sizin, sevdiği başka birisinin veya kendisinin öleceğinden aşırı derecede korkuyor mu? Eğer öyleyse onu şu anda kimsenin ölmediğine ikna edecek sarılışlara ve yatıştırılmaya ihtiyacı var demektir. Oğlun yas tutarken acı mı çekiyor? Anneannesi onu terk ettiği ve bar-mitsvasına gelmediği için kızgın mı? Anneannesini ondan aldığı ve ölmesine izin verdiği için Tanrı'ya kızgın mı?
Acı ve heyecanların mantıklı olmalarına gerek olmadığını hatırla. Çocuğun depresyonda mı, kafası mı karışık, korkmuş mu? Ya da bunların hepsi birden mi? Ondan gelecek her soruya; korku, üzüntü, kızgınlık, kafa karışıklığı dahil olmak üzere her türlü duygusal cevaba açık olduğunu ona göstermeli ve onunla konuşmalısın. Eğer çocuğun konuşmayı sevmiyorsa, onu anneannesi hakkında düşündüklerini yazması için teşvik etmelisin. Kendi üzüntün hakkındaki duygularını paylaşman da yardımcı olabilir.
Çocuğunun duygularının normal olduğunu, üzüntüsünün bir gün geçeceğini, anneannesine ve aynı zamanda Tanrı'ya, kızmış olmasına rağmen onun kendisini hala sevdiğini bilmeye ihtiyacı var.