Henia Ronner

ANNE –  O , iyi bir anneydi. Güzel anılarım var. Ben evdeki en genç kişiydim ve herkes de beni çok beğenirdi. ..fakir bir aile değildik

BABA- 83 yaşındaydı. Yüzü yere bakacak şekilde , onu şehrin ortasına taşıdılar- orada bir dişçi vardı, genç bir adamdı. Onun kucağına oturttular ve öldürdüler…Dişçiyi değil, sadece onu. Görmeye değerdi…

İLK ERKEK KARDEŞ: En büyük kardeşim büyük bir şehir olan Lvov’daydı. Benden ,kendisini eve getirmemi istedi fakat yapamadım. Sorumlulara gittim, onlara kardeşimi bize getirebilmek için yalvardım. Tamamen yapayalnızdı. Ailesi artık hayatta değildi. Onu getiremedim ve  orada kaldı. Onu , Lvov getosunda öldürdüler.

İKİNCİ ERKEK KARDEŞ:  O kaçtı. Rusya’da kurtuldu ve  İsrael’de öldü.

İLK KIZ KARDEŞ: Kız kardeşim, 6 çocuk annesiydi ve onu Belzec toplama kampına götürdüler. Orada Endzuchtung ( Son Çözüm ) uygulanıyordu. Artık hiç kimse yoktu. Küçük bir erkek çocuk, trenden kaçtı. Bizim getomuza geri geldi. Ben yaşıyordum. Kocam, oğlum ve kızım da o zamanlar yaşıyordu ve hepbirlikteydik. Ama çocuk yaşamayamadı.

ÜÇÜNCÜ ERKEK KARDEŞ:  O , doğuya kaçtı fakat fazla uzağa gitmedi ve geri dönmeye çalıştı. Adamın biri, bana, Almanlar geldiğinde, onu canlı canlı bir çukura gömdüklerini söylemişti. O öldü.

OĞLU: Biz beraber kurtulduk. Kocam, o ve ben saklanmıştık .

KIZI: O , kocamın kızkardeşiyle getoda kalmıştı. Biz, çocuklarımızın ve onun saklanabileceği bir yer aramaya gitmiştik , çünkü birşeylerin yanlış gittiğini hissetmiştik. Büyük bir tehlike…Bir arkadaşımız, Hristiyan bir arkadaşımız, bizim için bir sığınak yaptı ve biz de bu sığınağa gittik.Bana, getodan oğlumu getirdiler. Daha sonra, kocamın kızkardeşiyle ve kızını da getirmeye çalıştılar fakat artık  çok geçti. Hristiyan kadın iyi bir kadındı.

KENDİ GEÇMİŞİ – Bu düşünülemez birşey. Buna inanamıyorum. Şimdi, galiba bu doğru , ama olabilir mi? Almanlar, Avrupa’nın en kültürlü toplumuydu. Böyle birşey olabilir mi? Bu konu hakkında tam olarak düşünemiyorum. Sinirleniyorum. Uyuyamıyorum. Rüyalar görüyorum. Yaşadıklarımı tekrar tekrar yaşıyorum. Bu kolay bir hayat değil .

KENDİ HOLOCAUST ‘U :  Judenrat’taki ( Yahudi bürosunun başı ) adam, gelecek hafta getoya gideceğimizi bize söylememişti. O, bütün herkesin getoya gitmesini istiyordu. O ,bir Yahudi olmasına rağmen ; Almanlar’ı memnun etmek istiyordu. O, burada ( Yeruşalayim’de ). O suçlu. Onu gördüm, onunla karşılaştım. Trenden kaçıp getodaki evde saklanan kardeşimin oğlu yüzünden onunla konuşmak istemiyorum. O , insanları çalıştırmak için elinde sopayla içeri geldiği zaman, çocuğu bulup dövmüştü. Ona sormuştum: “Senin kalbin var. O daha bir çocuk, 6 kardeşten hayatta kalan tek çocuk!- Annesi ve babası , Almanlar’ın geldiği ilk haftada öldürüldüler. Ve sen bu çocuğu dövebilecek kadar kalpsiz misin ?” Bana cevap vermişti: “ Bayan Ronner, savaştan sonra, ikimiz de kurtulursak , bir masanın etrafında oturup bu konu hakkında konuşabiliriz ” Ve ben de şöyle cevap vermiştim: “ SEN VE BEN BİR MASADA BERABER OTURMAK MI? EĞER KURTULURSAM, HAYAT BOYUNCA SENİNLE BİRLİKTE OTURMAYACAĞIM. ALLAH’A YENİM EDERİM Kİ BÖYLE BİRŞEY ASLA YAPMAYACAĞIM.” O , hala burada ama ben ismini söylemeyeceğim .

Emma Stahl

BABA-  Babam, çok genç öldü. Sadece 42 yaşındaydı. 1919 yılında, Almanya’da zor zamanlar yaşanıyordu ve tıbbi hizmetler de yoktu. Babam yaşamına köylü bir çocuk olarak başlamıştı. At ahırında çalışırdık, ve  eyer yapımını öğrenmiştik. Daha sonra, o askere gitti ve at arabası yapımını öğrettiği bir hapisanede çalışmaya başladı.

ERKEK KARDEŞ:  Sadece ikimiz vardık. Ben öğretmen olmak istiyordum ama bir ahbabımız şöyle demişti:   “Fraulein Stahl ,artık işleri  kendi kendine yapman gerekir, fakat erkeklerin öğrenmesi gereken  birşey vardır. O klasik bir liseye gitti çünkü bizler, Katolik olarak onun peder olmaya karar vereceğini düşünürdük. Liseyi bitirince, dua edemediğini söyledi ve ben onu anladım. Önce çalışma hizmetine gitti, daha sonra da orduya girdi. Bundan sonra, bir postane işine başvurdu ve kabul edildi. Açlık ücreti almaya başlamıştı, ben de ona para gönderdim ve sonradan gayet iyi bir şekilde idare edebildi

KENDİ GEÇMİŞİM:  Sonuç olarak daha iyi bir şey beklediğimden, hayatımın tek gününü bile yeniden yaşamak istemem.

KENDİMLE SAVAŞ: - O çok güzel rugan deri ayakkabıları giyen genç bir kız biliyordum. Bir gün, ayakkabılarını bizlere göstermişti. Ertesi gün de ölmüştü. Tabutuna bakmak için güney mezarlığına gitmiştim. Evet – orada 800 veya 900 kadar tabut duruyordu. Daha kapatılmamışlardı bile, üstlerinde sadece bir örtü vardı. Ne bir isim yazılıydı ne de başka birşey. Yakın bir arkadaşım vardı ve bir gün ona demiştim ki: “ Savaşın geleceği konusunda endişeleniyorum. Acı bir sonu olacak.” Bunu tekrar edersem, beni rapor edeceğini söyledi. Ve o iyi bir arkadaşımdı. Sonra, sessiz kalırsınız, daha fazla hiçbirşey söylemezsiniz. Hiçkimse de söylemedi. Daha sonra, tüm şehrin yandığını söylediler. Dışarı çıktığımda herşey alevler içindeydi. Alevler arasında koştum, belki de 500 metre kadar. Evime doğru yol alıyordum. Etrafta patlamamış mayınlar ve bombalar vardı. Herşey kapkaranlıktı. Bir saatte nasıl eve varabildiğimi bilmiyorum. Her gün de o gün gibiydi. Geceleri rahat yoktu. Uyumak için yattıktan kısa bir süre sonra, sirenler çalmaya başlıyordu ve herkes birkaç parça eşyayı kaptığı gibi bodrumlara sığınıyordu. Bu yıllar boyu böyle devam etti.

KENDİ ŞİMDİM- Benim için dünya bir tımarhane. Ve bir gün yokolacak çünkü bu şekilde devam edemiyorsun. Bir tarafta, barış hareketleri, diğer yanda, orduların yarışı, atom bombası ve nüfus patlaması…

KENDİ GELECEĞİM-  Kötü. Evet. Orduların yarışı yüzünden. Eğer insanlar barışa yaklaşsalardı durum farklı olurdu.

YAHUDİLER HAKKINDA -  Yahudiler, Yahudiler. Eğer büyümelerine izin verirsen, tüm sermayeyi kendilerine çekerler, bütün parayı. Eğer, herşeyi, kendi bildikleri gibi yapmalarına izin verirseniz, tüm parayı kendi ellerinde toparlayabilirler. Yahudi katliamını sebepsiz olduğunu mu düşünüyordunuz ? Bu Tanrı’nın da yerine getirdiği birşeydi. Görüyorsunuz, örneğin, iş için biryere başvurdumuzda, karşılaştığımız hep Yahudilerdi! Hizmetçinin biri Nuremberg’de veya başka bir yerde, göreve getirildiği zaman, Yahudiler’in hizmetine giriyordu! Yahudi kadınları hiçbirşey yapmıyorlardı!. Ve "coffeeklatsch" olduğunda   ( Birisi daha şimdi bunu radyoda söyledi ) , sadece Yahudi kadınlar bulunuyordu. Diğer herkesin çalışması gerekiyordu.

NAZİLER HAKKINDA : Şeytanın işiydi. Şeytanın  dünyayı yargılamak için serbest kaldığını farketmiştik. Görüyorsunuz, Tanrı en büyüktür. 12 sene sonra hayalet gitmişti. Benim fikrime göre, bunun hakkında birşey anlayabiliyor musunuz bilmiyorum - , Fakat Katolik inancına göre, onlar sahiplenmiş kişilerdi .Ve Hitler de herşeyi sahiplenmişti…