KRİSTALNACHT 
(KRİSTAL GECESİ)

Kasım 1938’de , ‘ Kristalnacht’ ya da ‘Kırık Camlar gecesi ‘ olarak anılacak bir olay meydana geldi.

Almanlar, Yahudiler’den kurtulmanın yollarını aramaktaydılar. Onlardan kurtulmak için, her tarafa gönderiyorlardı. Birçok Polonya Yahudisi, şartlar çok daha iyi olduğu için Almanya’ya gelmişlerdi. Almanlar, bu grubu , kolaylıkla başlarından atacak kişiler olarak görmüşlerdi.

Sonbaharın soğuk ve yağmurlu bir gecesinde bu insanların etraflarını sardılar , dövdüler  ve sınırdışı ettiler. Artık Polonyalı sayılmayan 12,000-17,000 kadar Polonya Yahudisi, kendilerini 6,000 Polonyalı’nın yaşadığı ufak bir sınır kasabasında buldular. Kalacak hiçbiryerleri yoktu, günlerce aç kaldılar ve inanılmaz koşullarda yaşamak zorunda kaldılar.

Bu Polonya Yahudiler’inden ikisinin Paris’te yaşayan Henry Grynspan adında bir oğulları vardı. Bu çocuk anne-babasına yapılanlar karşısında çılgına dönmüş ve Almanya’da Yahudiler’in başına neler geldiğini dünyaya duyurmak için harekete geçmek istemiş. 17 yaşındaki bu çocuk silah almış, Paris’teki Alman konsolosluğuna gitmiş, ve karşısına çıkan ilk insanı – Ernst Von Rath adındaki  konsolosluk görevlisini – vurmuştur. Von Rath ölür. Bu olay da , o anda ,Yahudiler’e karşı büyük bir  ayaklanmanın oluşmasına neden olur. Aslında çok uzun zamandan beri planlanmakta olan büyük bir isyan için bu olay bir fırsat doğurur.

Bir gecede, 1350 sinagog yakılıp yıkılır, 91 ‘den fazla Yahudi öldürülür, 30,000 Yahudi, toplama kamplarına gönderlir , 7,000 Yahudi işyeri yağmalanır, binlerce Yahudi evine de zarar verilir.

O zamanlar Almanya’da plaka halinde cam üretimi yapılamazdı. Ve Belçika’nın, kırılan tüm camları yeniden üretmesi 6 ayını aldı. Herşeyden öte, Yahudiler zararları ödemek için 1 milyar Alman mark cezaya çarptırıldı.

Kristalnacht’ta olan zararı, yıkımın boyutlarını akıllarımızda canlandırmamız çok zor.

Her kasaba, her yer , kendi “shteibel”’ine sahipti. Almanya, yüzyıllardır orada ayakta  duran, muhteşem güzel sinagoglarla doluydu. Ve bir gecede hepsi ateşler içinde kaldı. Yahudiler en sonunda mesajı almışlardı: Gitme zamanı gelmişti.

Ama…Nereye ?