*Yahudi değerleri
50. Hafta 347. Gün, Çarşamba

"Utangaç olanlar hiçbir zaman öğrenemez"

Yahudi geleneğinde utangaçlık ve sakin bir mizaç (agresif olmama) genelde arzu edilen davranış biçimleri olarak görülse de bu, Tora eğitimi (veya genel olarak eğitim) için geçerli bir tutum değildir. Pirke Avot'un öğrettiği gibi, soru sormaktan çekinen, utangaç öğrenci, hayat boyu cahil kalmaya mahkumdur.

Bir öğrencinin öğrenebilmesi için, soru sormaya ve gerektiğinde öğretmenini zorlamaya hazır olması gereklidir. Yahudi yasasına göre öğretmeninize her zaman saygı göstermelisiniz. Ancak bu agresif olamayacağınız anlamına gelmez. Talmud Ribi Yohanan'ın en sevdiği talebesi - ve daha sonra çalışma arkadaşı - Ribi Şimon ben Lakiş (Reş Lakiş olarak tanınır)'ten bahseder. Reş Lakiş öldüğü zaman Ribi Yohanan depresyona girdiğinde, diğer hahamlar birlikte çalışması için ona Elazar ben Pedat'ı tanıştırırlar. Ribi Yohanan yeni bir fikir öne sürdüğünde yeni çalışma arkadaşı Ribi Elazar hemen, "söylediğini destekleyen bir kaynak daha biliyorum," diye teyid edermiş.

Bir gün Ribi Yohanan ona dönerek şöyle demiş: "Sen Reş Lakiş'e benzediğini mi sanıyorsun? Ben ne zaman bir fikir öne sürsem o, en az yirmi dört ayrı karşı fikir öne sürerdi... Her tezimi ispat etmeye beni zorlardı. Öyle ki, eninde sonunda konu tam olarak açıklığa kavuşurdu. Sen ise fikrimi destekleyen başka kaynaklar olduğunu bana söylüyorsun. Ben dediğimin doğru olduğunu bilmiyor muyum?" (Talmud Bavli, Bava Mezia 84a). Ribi Yohanan'ın nazarında öğretmeninin dediğini devamlı olarak onaylayan, onu sorgulayıp zorlamayan, fazlasıyle saygılı öğrenci, öğretmeninin gelişmesini engeller.

Daha da önemlisi; ancak sorgulayan, fikrini savunan, iddiacı öğrenci gelişebilir. Talmud bize Reş Lakiş'in gladıatör ve haydutların arasında yetiştiğini ve Yahudi ilmi konusunda cahil olduğunu açıklar. Ribi Yohanan'la seneler boyunca çalışıp, onu sorgulayıp zorladıktan sonra ise çağının en büyük düşünürlerinden biri olmuştu.

Soracağı sorunun zıt veya aykırı olarak algılanacağı korkusuyla öğrenci bazen sessiz kalabilir. Eğer öğretmen soruyu böyle algılıyorsa öğrenci muhtemelen uygun olmayan bir öğretmenle birliktedir.

Utangaç veya çekingen insanlar bazen, diğer öğrencilerin önünde cehaletlerini göstermemek için sessiz kalır, bir şey demezler. Eğer bir derse katılıyor ve karmaşık bir konunun size açıklanmasını talep etmiyorsanız, zihniniz karışık kalacak, zamanınızı boşa harcayacak ya da hatalı bir yargıya vararak bu hatalı bilgileri daha sonra çevrenize yaymaya devam edeceksiniz. Şulhan Aruh bu ikileme şöyle yaklaşır:

Eğer yanındaki arkadaşı konuyu birinci veya ikinci kerede kavramış ama öğrencinin kendisi birkaç denemeden sonra bile anlayamamışsa, mahçup olmamalıdır. Eğer bu yüzden utanıyorsa, hiçbir şey öğrenmeden okuluna gidip gelmeye devam edecektir.

- Şulhan Aruh, Yore Dea 246:11

Eğer doğal eğiliminiz kendinizi tutmaksa, bundan - en az sınıf ortamında - kurtulmaya çalışın. Bir sorunuz varsa sormaya çekinmeyin. Eski bir Yahudi atasözünün dediği gibi, "Hiç kimse bir sorudan ölmedi." ***