Yazdır

Yahudilik, "Laşon hara", yani hakkında konuşulan kişiyi toplumda küçük düşürücü nitelikteki sözleri yaymayı özellikle ciddi bir ahlak suçu addeder. Telefon kadar (ve şimdilerde e-posta kadar) hiçbir icat, "laşon hara" olgusunu etrafa yaymayı bu denli kolaylaştırmamıştır. Bir kişinin başına gelen utandırıcı bir olay artık, birkaç saat içinde, çok uzak şehir ve ülkelerdeki birçok kişi tarafından kolayca bilinmektedir.

Bazı Ortodoks Yahudiler, hayatı boyunca "laşon hara" konuşulmaması için çaba gösteren bilge Hafetz Hayim'in bir resmini telefonlarının üzerine koyarlar. Onun yüzünü görmek başkasını küçük düşürücü sözler sarfetmekten onları alıkoyar.

Ancak telefon önemli bir iyilik aracı olarak da kullanılabilir. Eskiden, "bikur holim" (hasta ziyareti) buyruğunu yerine getirmeyi arzulayan Yahudilerin hasta kişinin yakınlarında oturmaları, ya da daha uzakta oturuyorlarsa, biraz zahmete girerek bu ziyareti gerçekleştirmeye çalışmaları gerekirdi. Genel olarak hastanın bulunduğu yerden uzakta oturanlar sadece mektup yazabilirdi. Telefon, "sürpriz hasta ziyareti" yapmayı mümkün kılmıştır (yine de yakınlarınızı bizzat ziyaret etmek gerekir). Hasta olan kişinin yanına gidip ziyaret etmek ne kadar önemliyse de, eğer bu yerine getirilemiyorsa, telefon açıp sohbet etmek hiçbir şey yapmamaktan daha iyidir.

Telefon, ayrıca, bir iki ziyaretin ardından hastayla devamlı olarak irtibat halinde kalmayı sağlar. Telefon ettiğinizde hasta sesinizi duyar ve onunla ilgilendiğinizi hisseder.

Geniş aileleri olmayan veya dar bir arkadaş çevresi olan kişileri aramak özellikle çok önemlidir. Siz aramasanız başka arayanı olmayan "gönülden ırak" kişilere bilhassa özen gösterin.

Telefonu muhtaç olan kişilere bir yardım aracı olarak kullanmak ne kadar kolay görünse de, daha çok iş, kişisel meseleler ve belki de dedikodu için kullanır, bir "mitzva"yı yerine getirmek için faydalanmayı çoğunlukla ihmal ederiz.

Arada bir telefon defterinizi karıştırarak uzun süredir görüşmediğiniz birilerine rastladığınızda onu arayıp hatırını sorun. Eğer bu öneriyi yerine getirirseniz, hiç kopmamış olması gereken bir bağı yeniden kurduğunuzu keşfedebilirsiniz. ***