Yazdır

"Anne ve babana saygı göster": Tora'nın bu emrindeki şaşırtıcı sözcük seçimi
Tora, On Emir'in Beşincisinde neden anne ve babamızı "sevmemizi" değil de, onlara "saygı göstermemizi" emreder? "Sevgi" sözcüğünü kullanmaya çekindiğinden değildir herhalde.

Zira Vayikra 19:18'de "Komşunu kendin gibi sev" denilmekte, Devarim 6:5'te "Tanrınızı bütün yüreğinizle, bütün canınızla, bütün gücünüzle seveceksiniz" diye buyurulmakta, Vayikra 19:34'te ise, "Ona [yabancıya] sizden biriymiş gibi davranacak ve onu kendiniz kadar seveceksiniz" diye emredilmektedir.

Peki, "anne ve babanı seveceksin" diye bir emir niye yok?

Olası iki sebep öne sürülebilir:

Anne babamızı sevme yönündeki emir komşumuzu sevmekle ilgili buyruğun içinde gömülü sayılabilir (yani, anne babanız bir şekilde komşumuz sayıldığından onları sevmemiz zaten emredilmiştir).

Ancak asıl sebep, büyük ihtimalle, Tora'nın insan doğasını çok iyi kavramasında yatar.Ergenlik çağında ve daha sonra yetişkin olduklarında birçok insan, anne ve babadan yabancılaşma dönemleri geçirir. Çoğu insan da anne veya babası ile ilgili kararsızlık veya zihin karmaşası geçirir. Bu hiç de şaşırtıcı değildir. Anne babamız hayatımızda o kadar önemli bir rol oınarlar ki (diğer önemli kavramlar arasında onlar bizim erkek veya kadın, anne veya baba, koca veya karı, bir yetişkin olmamız konusunda bize örnek olurlar) kendimiz veya ilişkilerimizle ilgili sorunların kaynağını anne ve babamızın yaptıklarında veya yapmadıklarında aramamız kaçınılmazdır.

İşte Tora, kendimizi çok sevgi dolu hissedemiyebileceğimiz bu yabancılaşma dönemleri boyunca bize yol göstermek için anne ve babamızı onurlandırmamızı, onlara bir ölçüde de olsa saygı göstermemizi emreder. Bazen öfkeliyken çocuklar, arkadaş veya tanıdıklarına bile söylemeyecekleri haşin ve acımasız sözleri anne veya babalarına yönlendirebilirler. Örneğin, "sizden nefret ediyorum", veya "keşke anne babam doğru dürüst insanlar olsaydı, sizler olmasaydınız" veya benzeri sözler sarfedebilirler. İşte Tora'nın özellikle yasakladığı davranışlar bunlardır. Eğer gerçekten de anne veya babanıza kızgınsanız, bunu ifade etmeye çekinmeyin. Ancak kendinizi sınırlayın ve haksızlık yapmaktan kaçının. Sevgi dolu hisler beslemeseniz de, öfkeliyseniz de, anne ve babanıza saygı göstermekle yükümlüsünüz. ***