Yazdır

hanuka neden sekiz gunHanuka uygulaması ile ilgili sorulan en klasik soru şudur: Hanuka mucizesi bir günlük yağın sekiz gün yanması ile ilgili olduğuna göre, aslında bu yağın ilk gün boyunca yanması mucize olmaması gerekir.

Dolayısıyla mucize sekiz değil, aslında yedi gün sürmüştür. Öyleyse neden kutlama sekiz gün boyunca yapılmaktadır? Sekiz günle ilgili soruya işte sekiz olası cevap:

1. Bir gün yanacak yağı sekiz güne böldüler. Mucizevi olarak her biri bütün bir gün yandı (Bet-Yosef; Orah Hayim 670).

2. Helenler, kullanılabilir tüm yağların manevi saflığını bozmak amacıyla Bet-Amikdaş'ı günler boyu aramışlardı. Kalabalık ve zinde olmalarına karşın bir yağ kabı onların gözünden kaçmıştı. Diğer yandan savaş sonrasında yorgun düşmüş olan az sayıdaki Yahudiler bu kabı hemen bulabildiler. Dolayısıyla ilk gün yağın bulunması için, diğer yedi gün de yağ fazladan yandığı için kutlanır (Ameiri - Leodot Ulealel; Sefer Eşkol Hanuka 6:13).

3. Yağın sekiz gün yetebilmesi için fitilleri her zamanki kalınlıklarının sekizde biri olacak kadar inceltmişlerdi. Ancak buna rağmen kandil alevleri, sanki fitiller normal kalınlıklarındaymış gibi parlak ışık verdi (Hiduşe Arim).

4. Altın Menora manevi olarak temiz değildi. Savaştan gelen ve ölülerle temas etmek zorunda kalan Yahudi savaşçılar da aynı şekilde saflıklarını yitirmişlerdi. Bu sebeple geçici olarak kilden bir Menora yaptılar. Zira manevi kirlilik konusunda kil/toprak eşyalar daha dayanıklıdırlar. Diğer yandan bunun bir de dezavantajı vardır. Yeni yapılmış toprak bir eşya, içine koyulan sıvıyı az da olsa emecektir. Dolayısıyla ilk gün koyulan bir günlük yağın bir bölümü Menora'ya emilmişti ve dolayısıyla artık bir gün bile yanacak miktarda değildi. Fakat buna rağmen yandı ve dolayısıyla ilk gün de bir mucize gerçekleşmiş oldu (Talmud - Bava Metsia 40a; Maarşa'nın Hulin 55 açıklaması).

5. Bir kaynakta "bir gün yetecek kadar bile [yağ] yoktu" denmektedir. Dolayısıyla ilk gün de mucize olmuştur (Rav Ahay Gaon; Vayişlah peraşası açıklamalarından. Sidur Otsar Tefilot'ta yazılı olan Megilat Antiyohus'a bir dipnot).

6. Zayıf ve sayıca az olan Yahudi kuvvetlerinin büyük Yunan ordusunu yenilgiye uğratması mucizesi için bir gün; yağ mucizesi için de yedi gün kutlanır (Keduşat Levi).

7. Hanuka 3622 (MÖ 139) yılında gerçekleşmişti. Takvimsel hesaplamalar ve diğer tarihi kaynaklar, 25 Kislev tarihinin o yıl Şabat gününe düştüğünü göstermektedir. Dolayısıyla Menora'nın Şabat başlamadan, yani Cuma akşamı güneş batmadan önce yakılması gerekiyordu. Başka bir deyişle normalde bir gün yetecek kadar yağ bile bir gün yetmeyecekti; çünkü gün henüz başlamadan yakılacaktı (Atse Zayit).

8. Tora'da Menora'nın saf yağla yakılması ile ilgili kural (Vayikra 23-24), [ardından gelen Şemini Hag Atseret ile birlikte] 8 gün kutlanan Sukot bayramının hemen arkasından verilmektedir. Hanuka uygulamasını belirlerken Sanedrin buradan, Hanuka'nın sekiz gün olması gerektiğine dair ilahi bir ipucu görmüştür (Rokeah'tan alıntı yapan Bene Yisahar).