Yazdır
Haftanın Peraşası BülteniSavaşta esir alınmış bir kadınla evlenmenin tek yolu açıklanır...
arşiv...

Lütfen Peraşa Kağıtlarını Dua Sırasında Okumayınız

               Bu Hafta İçin Saatler              

25 Ağustos

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

2007

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

6:38

7:50

-----

Yeruşalayim

6:30

7:41

Tel Aviv

6:53

7:52

11 Elul

Tel Aviv

6:45

7:43

İstanbul

7:36

8:16

5767

İstanbul

7:25

8:05

K İ   T E T S E

 Hatırlatmalar:

·         ---

 

Bu HP  .....'nin aziz ruhuna ithaf edilmiştir.

 

 

Peraşa Özetİ (Devarim 21:10 - 25:18)

[www.ohr.org.il]

 

¨ Savaşta esir alınmış bir kadınla evlenmenin tek yolu açıklanır. ¨ Bir kişi iki kadınla evlenirse ve ilk doğan [Behor] oğlu, daha az sevdiği eşinden ise; bu oğulun, babasının mirasından diğer kardeşlerine göre iki kat pay alma hakkı, babanın, daha çok sevdiği eşinden olan çocuğuna iltimas gösterme ihtimaline karşı koruma altındadır. ¨ Canavar bir suçlu haline gelmesi kaçınılmaz olan isyankâr bir oğul için öngörülen ceza, taşlamadır. ¨ İdamdan sonra, bir ceset gece olmadan önce darağacından indirilmelidir; zira suçlu da olsa, kutsal bir ruha barınak olmuştur. ¨ Kayıp bir eşya sahibine iade edilmelidir. ¨ Erkeklerin kadın, kadınların da erkek kıyafeti giymesi yasaktır. ¨ Anne kuş, yumurtalarıyla birlikte alınmamalıdır. ¨ Bir evin çatısı etrafına korkuluk yapılmalıdır. ¨ Tohumları karıştırarak ekmek, bir boğa ile bir eşeği birlikte sabana sürmek, bir kıyafette yün ve keteni birlikte dokumak yasaktır. ¨ Dört köşeye sahip bir elbisenin köşelerine Tsitsit bağlamak gerekir. ¨ Yasak evlilikler listelenir. ¨ Bene-Yisrael savaşa gittiği zaman, ordu kampı manevi saflık kurallarına uygun bir şekilde yönetilmelidir. ¨ Kaçak bir köle, sahibine iade edilmemelidir. ¨ Bir Yahudi'den, kendisine verilen borca karşılık faiz almak yasaktır. ¨ Bene-Yisrael adak tarzı sözler vermemelidirler. ¨ Bahçede çalışan bir işçi, toplamakla görevli olduğu meyveleri yiyebilir. ¨ Boşanma ve tekrar evlilik kuralları verilir. ¨ Evliliğin ilk yılında, damat askerlik görevinden muaftır; evde durup eşiyle mutlu olur. ¨ İş araçları rehin tutulamaz; zira bu, borçlu kişinin hayatını kazanmasını engelleyecektir. ¨ Fidye için adam kaçırmanın cezası ölümdür. ¨ Tsaraat (cüzzam benzeri manevi bir rahatsızlık) işaretlerini ortadan kaldırmak yasaktır. ¨ Gecikmiş bir borç için bile olsa, borç veren kişi rehin aldığı eşyayı, borçluya her gün geri vermelidir. ¨ İşçilerin ücretleri geciktirilmemelidir. ¨ Suçlu bir kişinin cezası, masum bir yakınına çektirilemez. ¨ Kolay incinebilirlikleri sebebiyle Ger'lerin (Yahudiliği kabul etmiş kişi) ve yetimlerin özel korunma hakları vardır. ¨ Fakirlerin hasattan payları vardır. ¨ Bir mahkeme, kırbaç cezası verme yetkisine sahiptir. ¨ Harman yapıldığı sırada öküze ağızlık takılmamalıdır. ¨ Bir kişi çocuksuz olarak ölürse, erkek kardeşinin, ölenin dul eşiyle evlenmesi mitsvadır. ¨ Tartılar ve ölçüler ayarlı olmalı ve dürüstçe kullanılmalıdır. ¨ Peraşa, Mısır'dan yeni çıkmış olduklarını bilmesine rağmen Bene-Yisrael'e saldırmakta mahsur görmeyen Amalek'in hatırasının silinmesini gerektiren mitsvayla sona erer.

 

DEVAR TORA

[Rabi Berel Wein - www.torah.org]

 

Toplum Denen Geniş Aile

 

Bu haftaki peraşada söz edilen önemli konular arasında, işçi ile işveren arasındaki ilişki vardır. Tora aynı zamanda, borçlu ile alacaklı ve teminat verenle alan arasındaki ilişkileri de ele alır. Alacaklının borçluyu sıkıştırmasına izin verilmez. Alacaklı yasal olarak mutlaka borçludan borcunu alma hakkına sahiptir. Ancak borçluyu suiistimal, tehdit veya o kişinin kendi evinde mahremiyet hakkını taciz etmesine izin verilmez.

 

Tora her zaman borç verenin hakkını korumaya çalışır, zira muhtaç insanlara borç vermek isteyecek insanlar ancak bu şekilde bulunabilir. Ama Tora "borçlunun her zaman alacaklının kölesi" olduğu gerçeğine dayanarak, borçluyu da bu ilişkinin doğurabileceği fiziksel ve toplumsal suiistimallerden korur. Her zaman çelişen etik ve yasal değerleri dengede tutan ve uzlaştıran Tora, alacaklı-borçlu ilişkisinde de aynı şeyi yapar.

 

Tora işçi-işveren ilişkisinde de, aynı denge unsurunu sağlamaya çalışır. İşveren onun adına çalışan işçiyi sömürmemelidir. İşçisine adil bir ücret vermek ve zamanında ödemekle yükümlüdür. Ancak işçi de, aynı şekilde işinde dürüst ve çalışkan olmalıdır. Kolayca anlaşılabileceği gibi, işçi işvereninden ne zaman, ne para, ne de mülk çalabilir. İşçi ile işveren arasındaki bu zıt değerler, Talmud'da ve Yahudi kanun kodeksinde, Yahudi İşgücü Kanunu'nu ile ilgili tartışmaların temelini teşkil eder. Tora ne işverenin, ne de işçinin tarafını tutar. Toplumsal meselelerde, adaletin ve doğruluğun yanındadır.

 

Ramban Yahudi medeni kanununa bir bütün olarak bakarken, bütün bu konuların altında yatan prensibin, aile temeline dayandığına işaret eder. Yahudiler birbirleri ile bir aile teşkil ederler; bu yüzden, Yahudilerin arasında, alacaklı, borçlu veya işverenle daha az samimi olunsa bile, aile davranışının kabul edilen kaideleri zorla kabul ettirilmelidir. Kişi ailenin başka bir ferdine verdiği borç için faiz almaz. Kişi toplumun genel iyiliğini dar ve bencil düşüncelerinin üstünde tutmaya istekli olduğu gibi, bir aile üyesinin işgücünü de sömürmeye eğilimli değildir.

 

İdeal Yahudi ailesi suiistimalden ve sömürüden uzaktır. Kişinin mahremiyet hakkını hararetle korur ve borçlunun, meraklı gözlerden ve açgözlü ellerden evini ve mallarını koruması konusunda yeteneğini güçlendirir. Bu nedenle, Tora'nın bütün toplumsal kanunları, aile sevgisi ve işbirliği açısından bakıldığında, bütün toplumsal değerlerle uyum içindedirler.

 

Zira işlev gören ve sevgi dolu bir ailede hiçbir kurban ve hiçbir kabadayı yoktur. Sadece "etimizin bir parçası veya kemiğimizin bir parçası" olan en yakın akrabalar vardır. Ve Tora'nın, bilgileri ve emirleri aracılığı ile bütün toplumsal değerler konusunda başarmamızı arzu ettiği aile amacı budur.

 

DEVAR TORA

[Miha Gimpel - www.tfdixie.com]

 

Dışlanmış Uluslar

 

Yahudilerin uzak akrabaları olan Moav ve Amon usluları, bu haftaki Tora bölümünde sertçe dışlanmışlardır. Bu ulusların herhangi bir erkek ferdi Yahudiliği kabul etse bile, bir Yahudi kızıyla evlenmesi yasaktır [ama bu uluslardan bir kız Yahudiliği kabul ederse bir Yahudi'yle evlenebilir. Kral David'in büyük büyükannesi olan Moav'lı Rut böyle bir örnektir]. Tora bu uluslara yönelik bu sert tavrın nedenini, ilk bakışta önemsiz gibi görünen bir suçla açıklar:  "Mısır'ı terk ettiğiniz zaman, sizi su ve yiyecekle karşılamadıkları için ve sizi lânetlemek üzere Bilam'ı görevlendirdikleri için..." (Devarim 23:5). Tora'nın koyduğu bu yasağın arkasındaki mantık biraz huzursuz edici görünmektedir. Neden bütün bir nesil ve sonraki nesiller, atalarının işlediği bir günahın bedelini ödesinler? Üstelik bu iki ulusun davranışının nispeten önemsiz görünen niteliğinin yanı sıra, başka milletler de Bene-Yisrael'in onların topraklarından geçmelerine engel olmuşlardı. Örneğin, Edom halkı, Bene-Yisrael onların topraklarından geçmeyi talep ettikleri zaman, bu isteği şiddetle geri çevirmiş olmasına rağmen, Tora'nın, Moav ve Amon'la ilgili pasuklarını takip eden diğer pasukları, Edom ulusu mensuplarının, Yahudi oldukları takdirde evlenme konusunda kısıtlanmadığını belirtmektedir (Devarim 23:8-9). Öyleyse soru açıktır: Neden Amon ve Moav uluslarına bir kısıtlama vardır da, onlara benzer davranış gösteren başka uluslar için böyle bir kısıtlama söz konusu değildir?

 

Orta çağın en büyük Yahudi liderlerinden ve Tora otoritelerinden Ramban, bu bariz çelişkiyi açıklar. Ramban da mantıklı olarak, Tanrı'nın, Moav ve Amon halkına uyguladığı bariz dışlamanın açıklama gerektirdiğini belirtmektedir. Bu ceza, işlenen suça paralel görünmemektedir! Ramban açıklar: Bu insanların temel sorunu, Yahudiler'in ihtiyacı olduğu bir ortamda katılık göstermiş olmaları değildir. Eğer öyle olsaydı, bir Edomlu da aynı şekilde kısıtlanırdı. Üstelik Bene-Yisrael'e topraklarından geçiş hakkı vermemek Edom'un tartışılmaz hakkıydı. Ramban asıl sorunun daha geçmişlerden kaynaklandığını belirtir. Amon ve Moav'ın, seneler önce onlara yapılmış olan bir iyilik için Bene-Yisrael'e minnet borçları olması gerekiyordu. Şöyle ki,

 

Bene-Yisrael'in atası Avraam, Moav ve Amon'un atası da, Avraam'ın yeğeni olan Lot'tur. Lot Sedom'da yaşardı ve Tanrı orayı yok ettiği zaman, Lot bundan sadece ve sadece Avraam'ın hatırına kurtulabilmişti. Dolayısıyla Lot'un çocukları olan Amon ve Moav'ın, Avraam'ın çocukları olan Bene-Yisrael'e özellikle yakınlık göstermeleri gerekirdi.

 

Ama onlar bu borçlarını ödeme fırsatı olduğunda Bene-Yisrael'e sırt çevirmişlerdir. Sadece Bene-Yisrael'e yardım etmeyi reddetmekle kalmamışlar, aynı zamanda onları lanetlemesi için Bilam'ı tutmuşlardır. Amon ve Moav'ın sorunu, yardım etmeyi reddetmekten daha derindir. Tarihi bağlamda, her türlü minnet duygusundan yoksundular. Esasında Bene-Yisrael'i yıkmaya teşebbüs ederek, faal olarak onlara karşı nankörlük etmişlerdir. Bene-Yisrael'i kendi haline bırakmak bile onlar için yeterli olmamış, onlara aktif olarak zarar vermeyi amaçlamışlardır. Avraam'ın Lot için yaptıklarından sonra, bu günahın hiçbir mazereti yoktur ve Yahudi felsefesinin önemli saydığı her türlü etik değere karşıdır. Kendi özünde bu kadar çürümüş bir millet, "bir Koenler halkı ve kutsal bir ulus" olması gereken Yahudi ulusunun bir parçası olamaz.

 

BİR MİtSVA

[Rabi Hayim Aşer Levene - www.torah .org]

 

Yefat Toar: Güzel Esir Kadın

 

Mitsva: Tora, esirler arasında güzel bir kadın (Yefat Toar) gören ve bu esir kadını eşi olarak almayı arzu eden bir Yahudi askerin onu eve getirmesine izin verir. Ama onu eşi yapmadan önce, kadın saçını uzatmalı ve tırnaklarını [Rabi Eliezer'e göre] kesmeli [Rabi Akiva'ya göre uzatmalı], esaret giysilerini giyerek bir ay boyunca anne ve babası için ağlamalıdır (Devarim 21:10-11).

 

Evrensel olarak anlam taşıyan bu mitsvanın güzel bir simgesel açıklaması, Or Ahayim'in Tora açıklamalarında yer almaktadır.

 

Savaşa gitmek doğumu simgeler. Bir insanın ruhu, gökyüzündeki asıl mekânını terk edip yeryüzünde ibr bedenin içinde doğduğu zaman bir savaşa başlamış olur. Artı o kişinin hayatı Yetser Ara'ya, yani insanın kötü dürtüsüne karşı sürekli bir mücadeleden ibarettir. Bu kişi güçlü olmak istiyorsa, bu savaştan galip çıkmak zorundadır. Hahamlarımız'ın dedikleri gibi, "Kim güçlüdür? Eğilimlerini kontrolü altına alan kişi" (Pirke Avot 4:1).

 

Ama bu tipik veya geleneksel bir savaş değildir. Bu sürekli devam eden ve hiç bitmeyen bir saldırıdır. Kişiyi ezmekle tehdit eden, merhametsiz bir düşmana karşı acımasız bir mücadeledir. Kişi, bir an için bile olsa, tereddüt etme veya gardını indirme lüksüne sahip değildir. Bu ölümüne bir savaştır ve tehlike büyüktür.

 

Her insanın, Yefat Toar tarafından simgelendiği gibi, "güzel bir kadını" yani bir manevi öğesi vardır. Bu öğe o kişiyi ya yapar ya da bozar. Eğer kişinin hayatında her şeyi değerli yapan, manevi arayışlarsa, bu öğe o kişinin hayatının aşkı olacaktır. Ancak doğası "güzel" olmak olan manevi öğe, Yetser Ara nedeniyle "tutsak" durumundadır.

 

Ama asker Yefat Toar ele geçirmeyi başarır. Bu manevi kıvılcımı "serbest kılmak" üzere, gerekli olan bütün adımları atmak için büyük bir irade sergiler. Bu güzel esiri kurtarmak, onu kazanmak ve bu manevi öğeyi kendi Tanrı hizmetinin içine dâhil etmek ister.

 

Asker kötü eğilimin güçlü etkisi ile mücadele ederek, onu evine götürmeyi arzu eder. 

 

Ancak yüzde yüz bütünleşme için, öncelikle tüm yabancı ideolojiler ortadan kalkmalıdır. Manevi öğenin ışıldaması için, bütün yabancı tuzaklar bertaraf edilmelidir. Bu da, insan bedeninin artık canlı olmayan, ilgisiz ve dış unsurlarını ima eden kısımlarının, yani kadının saçlarının ve tırnaklarının kesilmesi ile ifade edilir.

 

Bu yüzden, bu peraşada Teşuva için bir çağrı vardır. Askerin kadını eve almadan önceki bir aylık bekleme süresi, Roş Aşana'dan önce pişmanlık ve Tanrı'ya dönüş için ayrılan Elul ayını ima eder. Bu zaman zarfında, Yefat Toar annesi ve babası için yas tutmak zorundadır. Ruh, Yetser Ara'nın etkisi altına girdikten itibaren Göklerdeki Babası ve Yeryüzündeki Anne Yisrael Ulusu'ndan uzaklaşmıştır. Dolayısıyla bu ağlama, anne ve babadan uzak kalmanın getirdiği pişmanlığın simgesidir.

 

Hepimiz, "esir" olan manevi yanımızı yakalamakta başarılı olalım, Yetser Ara'yı yenmek için, Elul ayını mükemmel bir şekilde kullanalım ve Tanrımız'a daha çok yaklaşarak tamamen bağışlanalım.

 

Her GÜn YAPILAN MİTSVALAR

[www.pirchei.com]

 

Netilat Yadayim Kabının Uygun Olması

 

Elleri yıkamak için kullanılan kap herhangi bir maddeden yapılabilir, ama sağlam olmalıdır. Delikleri olan bir kap kullanılamaz. Eğer kap suyun içine daldırıldığında duvarlarından içine hiç su sızmazsa, o zaman, doldurulduktan sonra su damlatsa bile o kap kullanılabilir.

 

Bazı otoritelere göre çatlak delikten daha kötüdür ve çatlak bir kap hiçbir zaman kullanılamaz. Bunun nedeni, bir çatlağın genellikle büyümeyi sürdürmesidir.

 

KAYNAKLARIMIZDAN - YAHUDİ TERBİYESİ

[Sefer Maase Avot]

 

Teşuva

 

·                "Daha gün uzun". Dünyanın normal hali budur. İnsan en iyi yıllarındayken "Daha kendimi geliştirmek ve iyi özellikler edinmek için çok vaktim var. Hayat uzun" der. Yaşlı olduğunda ise gün artık batmış der. Böylece hiç teşuva yapmadan hayatını çöpe atar.

·                Hahamalarımız şöyle demişlerdir: "İnsan kendisini daima ölüme yakın görmeli, "yaşlandığımda teşuva yaparım" dememelidir, çünkü hiç yaşlanamayabilir. Bu nedenle her an kendisini Tanrı'ya hazır tutmalıdır, çünkü kimse vaktinin ne zaman geleceğini bilemez. Rabi Eliezer'in dediği gibi: "Ölümünden bir gün önce teşuva yap". Öğrencileri ona sorarlar: "Sayın öğretmenimiz; insan ne zaman öleceğini bilebilir mi ki?" Rabi Eliezer cevap verir: "Bugün teşuva yap, çünkü yarın ölebilirsin. İnsan bu şekilde yaşarsa, hayatını teşuva ile geçirmiş, sanki her an Kralın huzuruna çağrılacakmış gibi hazır ve düzgün olur. Pasukta söylendiği gibi: "Gün boyunca giysilerin temiz olsun ve başından [hoş kokulu] yağ eksik olmasın" (Koelet Raba 9:6).

·                Hahamlarımız şöyle demişlerdir: Dua kapıları bazen açıktır bazen kapalı. Ama Teşuva kapıları her zaman açıktır.

·                Gel de teşuvanın Tanrı'nın gözünde ne kadar güzel olduğunu gör: Bir kişi teşuva yaparsa, Tanrı onu hemen kabul eder ve onun hakkında vermiş olduğu kararları hemen iptal eder.

·                Rabi Hama bar Hanina şöyle der: Teşuva büyüktür, çünkü dünyaya sağlık getirir. Pasukta söylendiği gibi "Dönüşlerinizi tedavi edeceğim" (Talmud - Yoma 66).

·                Rambam şöyle yazar: İnsan teşuva yaptıktan sonra Tanrı'nın gözünde, sanki hiç günah işlememiş gibi beğeni kazanır. Böyle birine eski günahları hiç hatırlatılmayacaktır.

 

YAHUDİ EVİNİN TEMELLERİ

[Dini Uygulama Rehberi - Rabi Nisim Behar]

 

Birkat Koanim Kuralları

 

1.             Koenler yüzleri Ehal Akodeş'e dönük iken; "Baruh Ata AD...
E-loenu Meleh Aolam, Aşer Kideşanu Bikduşato Şel Aaron, Vetsivanu Levareh Et Amo Yisrael
- Bizleri Aaron'un kutsiyetiyle kutsayan ve bizlere Halkı Yisrael'i (sevgiyle) mübarek kılmayı emreden, Evrenin Kralı, Sen, Tanrımız; Mübareksin" berahasını söylerler. Yüzlerini cemaate döndürdükten sonra da "Beaava - Sevgiyle" kelimesini eklerler.

2.             Duhan'da sadece bir Koen varsa, Hazan "Yevareheha" ile başlar. Eğer birden fazla Koen varsa, Koenler berahadan hemen sonra "Yevareheha" kelimesini söylerler, sonra Hazan ikinci kelime olan "AD..." ile devam eder.

3.             Koenler, cemaati mübarek kılarken kelimeleri bir ağızdan söylemeye dikkat etmelidirler. Bir kelimeyi biri daha çabuk, öbürü daha geç söylememeli ve aynı melodiyi kullanmalıdırlar.

4.             Koenler dualarını bitirdikten sonra Hazan Sim Şalom'a başlayınca yüzlerini Ehal Akodeş'e döndürürler ve Hazan Sim Şalom berahasını bitirinceye kadar orada kalırlar.

5.             Koenler hem baştaki, hem de sondaki dönüşlerini sağ taraftan yaparlar.

 

HaftanIn Sözü

[Midraş Leolam]

 

Öfkelenmek putlara tapmak gibidir.

 

Haftanın Peraşası'nı, t  e  b  e  r  r  u  d  a     b  u  l  u  n  a  r  a  k, ölmüşlerinin ruhuna veya hasta bir yakınının şifasına ithaf etmek isteyenlerin,

ilgililer (050 - 38 41 30) ile temasa geçmeleri rica olunur.

Peraşa kâğıtları Tora ile ilgili yazılar içerdiğinden çöpe atılmamalıdır.

Lütfen Geniza'ya getiriniz.