Moşe, bulunulan vaatlerin (Neder) geçersiz kılınması ile ilgili emirleri Yisrael kabilelerinin liderlerine iletir.

Lütfen Peraşa Kağıtlarını Dua Sırasında Okumayınız
Bu Hafta İçin Saatler			10 Temmuz	Gelecek Hafta İçin Saatler
Şabat	Başlangıç	Bitiş	2010	Şabat	Başlangıç	Bitiş
Yeruşalayim	7:13	8:29	-----	Yeruşalayim	7:11	8:26
Tel Aviv	7:28	8:32	28 Tamuz	Tel Aviv	7:26	8:29
İstanbul	8:25	9:05	5770	İstanbul	8:21	9:01
M A T O T - M A S E
Hatırlatmalar ü 12 Temmuz Pazartesi: Roş Hodeş Av ü 20 Temmuz Salı: Taanit - Tişa BeAv
Bu HP  .....'nin aziz ruhuna ithaf edilmiştir.

 

Peraşa Özeti (Bamidbar 30:2-32:42 / 33:1-36:13)

[www.chabad.org]

 

Moşe, bulunulan vaatlerin (Neder) geçersiz kılınması ile ilgili emirleri Yisrael kabilelerinin liderlerine iletir. Bene-Yisrael'in ahlaki çöküşüne neden oldukları için Midyanlılar'a savaş açılır.  Tora savaşta elde edilen ganimetler ve bunların halk, savaşçılar, Leviler ve Koen Gadol arasında nasıl paylaştırıldığı hakkında detaylı bir açıklamaya yer verir.

Reuven ve Gad kabileleri vaat edilmiş Ülke'de kendilerine düşen pay olarak, geniş otlaklara sahip olan Ürdün nehrinin ötesindeki bölgeyi talep ederler. İlk başta bu talebe sinirlenen Moşe, sonradan bu kabilelerin, ilk önce kardeşlerine katılıp Ürdün Nehri'nin batısını ele geçirmelerinde onlara yardım etmeleri koşuluyla isteklerini kabul eder. Daha sonra, Menaşe kabilesinin yarısı da bu iki kabileye katılır.

Mase peraşasında, Bene-Yisrael'in Mısır'dan çıkışından Kenaan Toprakları'nın kıyısına gelene kadar konakladıkları toplam 42 yer listelenir. Erets-Yisrael'in sınırları verilir, kasıtlı olmayarak cinayet işlemiş kişiler için sığınak olacak ‘sığınma şehirleri' belirlenir. Tselofhad adlı, ardında erkek evlat bırakmadan ölen kişinin kızları, kendi kabileleri olan Menaşe kabilesine mensup kişilerle evlenirler, böylece babalarından miras aldıkları topraklar, başka bir kabileye geçmez.

DEVAR TORA

["Kol Hakollel" / Rabi Pinhas Avruh - www.torah.org]

 

Temizlik Vakti

 

"Koen Elazar, savaşa gelen ordu mensuplarına ‘Bu, Tanrı'nın Moşe'ye emrettiği Tora hükmüdür' dedi. ‘Yalnız; [ganimette elde ettiğiniz] altın, gümüş, bakır, demir, kalay ve kurşun [kaplar] için [şunları yapmalısınız]: Ateşte kullanılan her şey, [siz onu] ateşten geçirdikten sonra arınacaktır" (Bamidbar 31:21-23).

Tora'nın tümü Tanrısal hükümlerden müteşekkildir. Ancak burada, savaşta ele geçirilen kaplara özümsenmiş Kaşer olmayan zerrelerin giderilmesi için bir işlem yapılması gerektiği söylenirken, bunun "Tora hükmü" olduğu özellikle vurgulanmaktadır. Diğer tüm mitsvalar içinde, kapları kaşer hale getirmeyi "Tora hükmü" sıfatına nail kılan şey nedir?

Rabi Moşe Feinstein, bir kabı, içine özümsenmiş kirli zerrelerden arındırma yeteneğini takdir etmekte temel nitelikli bir ders olduğu açıklamasında bulunur. Tanrı bize Tora ve mitsvaları, kişisel mükemmelleşme ve manevi yücelme amaçlarına hizmet etmeleri için vermiştir; bize fiziksel benliklerimizi ve tüm maddi mallarımızı, bu yüce hedefe ulaşabilme yönünde kullanılacak birer araç olarak bahşetmiştir. Bu fırsatları kullanmamayı tercih ettiğimiz zaman, dünyevi ve uygunsuz şeylerin peşine takılarak kirleniriz. Ancak ruhlarımız maddi arayışlarımızın kirliliğine ne kadar batarsa batsın, kendimizi yenilemek ve Tanrı ile aramızdaki ilişkiyi sanki hiç günah işlememişiz gibi sıfırlamak üzere kendimizi bu manevi pislikten arındırmakta özgürüz ve buna kabiliz. Rabi Feinstein, işte tam olarak bunun "Tora hükmü" olduğunu söylemektedir: geçmişin hatalarına hiçbir zaman teslim olma, önceki başarısızlıkların karşısında hiçbir zaman ellerini havaya kaldırma. Tanrı'nın yoluna geri dönme kararlılığı bizlere geçmişin zehirlerini tamamen söküp atma ve tazelenmiş, yenilenmiş olarak ileri doğru adım atma fırsatını sunmaktadır.

İçinde bulunduğumuz, Yeruşalayim'deki Bet-Amikdaşların yıkılış ve Yahudi ulusunun başına gelmiş çok sayıdaki büyük felaketin yıldönümünü işaretleyen Tişa BeAv öncesindeki üç haftalık yas ve özeleştiri dönemi bizlere Hahamlarımızın "Bet-Amikdaş'ın inşa edilmediği her nesil, sanki onu yıkmış gibidir" (Talmud Yeruşalmi, Yoma 1:1) şeklindeki öğretileri üzerinde düşünmek üzere bir duraklama sağlamaktadır. Elul ayı ve Yamim Noraim dönemi boyunca giderek güçlenecek olan bu öz kontrol ve kişisel gelişim devresine girmiş bulunuyoruz. En son Roş Aşana'dan bu yana geçmiş olan on ayı eleştirel bir gözle süzdüğümüzde manevi gelişimimizde çok sayıda başarıya tanık olmakta, ama aynı zamanda kaçırılmış çok sayıdaki fırsattan dolayı rahatsızlık duymakta, bu süre boyunca manevi "kirliliğin" belli bir birikim göstermesinden sıkıntı duymaktayız. Şunu bilmemiz gerekir ki, bu kirlilik tabakası ne kadar kalın olursa olsun, onu tamamen söküp atabilidir. Roş Aşana sadece iki ay uzakta; temizlik vaktidir!

İKİLEM

Bu kısımda bazı ikilemler ve sorular sunacağız. Bunları Şabat masasında ailece tartışma konusunun bir parçası yapabilirsiniz. Peraşa broşürünün sonunda bu soruya Yahudilik'in bakış açısıyla verilebilecek bir cevabı bulabilirsiniz.

 

İhtiyacı olanlara borç veren bir hayır kurumundan borç para almış olan bir arkadaşım benden kefil olmamı istedi. Şu ana kadar, borç alan kişinin ödemeleri aksatacağı ve sonunda borcu şahsen ödemek zorunda kalacağım korkusuyla hiçbir zaman bir borca kefil olmadım. Yapılacak en doğru şey nedir?

MİŞNE TORA

[Rambam'ın Sözlü Tora'nın tüm konularını kapsayan devasa kanun kodeksi Mişne Tora'nın çok kısa bir özeti. Hazırlayan: Rabi Dr. Azriel Rosenfeld]

Önemli Not: Bu yazı dizisinin amacı Tora'nın tüm kanuni konuları hakkında okuyucuya bir fikir vermekten ibarettir. Okuyucu, pratik Alaha konusunda burada yazılacak - hem de çok kısa bir özet olan - kanunları bir temel olarak kullanamayacağını bilmelidir. Alaha konusundaki pratik uygulamalar için uzman bir Haham'a danışmak gerekir.

 

Yedinci Kitap: ZERAİM / TOHUMLAR

H. Avoda - İbadet (Devam)

 

42. Kele Amikdaş Veaovedim Bo - Kutsal Mekânın Eşyaları ve Orada Hizmet Edenler

 

c) Leviler ve Koenler

Levi kabilesine Bet-Amikdaş'ta hizmet etme emri verilmiştir (Devarim 10:7; Bamidbar 18:23; Devarim 18:6-7). Görevleri nöbet, kapı görevliliği ve koro şarkıcılığıdır. Leviler ve Yisraeller ayrıca Bet-Amikdaş'ta müzisyen olarak hizmet ederler. Koenler ay başlarında ve bayramlarda Bet-Amikdaş'ta borazanlar çalar (Bamidbar 10:10). Levilerin Koenler'e ait işleri yapmaları yasaktır. Ayrıca Leviler kendilerine ait iş dışında, başka Levilere verilmiş işleri de yapamaz. Benzer şekilde Koenler de Leviler'e ait işleri yapamaz (Bamidbar 18:3, 4:19 ve 4:49).

Koenler'i [Aaron'un soyuna mensup erkekleri] Bet-Amikdaş'taki ibadete adamamız ve onları onurlandırmamız emredilmiştir (Vayikra 21:8; Divre Ayamim I 23:13). Koenler ve Leviler, Peygamber Şemuel ve Kral David tarafından vardiya grubuna ayrılmıştı ve her biri bir hafta boyunca dönüşümlü olarak hizmet ederdi; ama bayramlarda isteyen herhangi bir Koen de hizmet edebilirdi ve bayram korbanlarından veya Kodeş içindeki Masa'nın üzerine yerleştirilen özel ekmeklerden payını alabilirdi (Devarim 10:6-8 ve açıklamaları). Bir Koen ilk kez hizmet etmeye başladığı zaman şahsen bir Minha-korbanı getirmelidir (Vayikra 6:13).

Koen Gadol özel mesh yağıyla meshedilerek ve/veya Koen Gadol'a özel giysileri giyerek göreve başlar (Vayikra 21:10). Koen Gadol yalnızca Sanedrin tarafından atanabilir ve kendisine özel bir şeref bahşedilir. İlk kez atandığı zaman, tekrar kişisel Minha-korbanı getirir ve görev süresi boyunca bu korbanı her gün getirmeye devam eder.

Peygamberler, her bir Koen ve Levi vardiya grubuna denk olarak, Yisrael halkını da 24 gruba ayırmıştır. Bu grupların temsilcileri toplumsal korbanlarda hazır bulunurlar ve grup mensupları da kendi gruplarının görev başında olduğu haftalarda özel dualar söylerlerdi.

d) Koenler'in Kıyafetleri

Koenler Bet-Amikdaş'ta hizmet ettikleri zaman, bir keten don, bir tunik, bir başlık, yün ve ketenden yapılmış bir kuşaktan oluşan dört giysi giyerler. Koen Gadol buna ek olarak, kırmızı ve mor iplikler ve zillerle süslü mor yünden bir cübbe, Efod adı verilen bir tür üstlük ve değerli taşlarla süslü kırmızıyla mor yünden, ketenden ve altın iplikten yapılmış bir göğüslük ve altın bir alın levhası olmak üzere dört giysi daha giyer. Ayrıca türbana benzer bir başlık giyer. Yom Kipur'da normal bir Koen'in giysilerine benzer giysiler giyer, ama bunlar tümüyle ketenden yapılmıştır.

Koenler için bu giysilerin imal edilmesi emredilmiştir (Şemot 28:2, 28:40 ve 29:8). Bu kıyafeti giymeyen bir Koen'in ibadette görev alması yasaktır; eğer o şekilde hizmet ederse, bir yabancı sayılır ve ibadeti de geçersizdir (Şemot 29:9).

Bir Koen'in giysisi kirlendiği veya yıprandığı zaman, Bet-Amikdaş'ta fitil olarak kullanılır; ama Koen Gadol'un giysileri yıprandığı zaman onların yakılması gerekir ve Yom Kipur'da giydiği giysiler sadece bir kez giyilebilir (Vayikra 16:23). Koenler'in giysilerine zarar vermek veya bozmak yasaktır (Şemot 28:28, 28:32, 39:21, 39:23).

DEVAR TORA

["Parsha Potpourri" - www.shemayisrael.com]

 

Yeteri Kadar Seçenek

Bu hafta peraşamızda Tselofhad'ın kızlarıyla bir kez daha karşılaşmaktayız. Hatırlanacağı üzere geçen haftaki peraşada Erets-Yisrael'e girecek olanların Ülke'deki payları konusu ortaya çıktığı zaman, ardında hiç oğul bırakmadan ölmüş olan Tselofhad'ın kızları, babalarının Erets-Yisrael'deki paylarının kaybolmaması ve bu şekilde babalarının isminin silinmemesi gerektiğini öne sürerek Moşe'ye başvuruda bulunmuşlar, Tanrı'ya başvuran Moşe, kızların davasının haklı olduğunu öğrenmiş ve genel bir kural olarak, ardında oğul bırakmadan ölen bir kişinin mirasının, kızları arasında paylaşılacağını bildirmişti.

Mase peraşasında, bu kez Telsofhad'ın mensup olduğu Menaşe kabilesi üyelerinin tepkisini okumaktayız. Tselofhad'a, dolayısıyla kabileye ait olan bu toprakların kızlara verilmesi, bu kızların başka kabileye mensup kişilerle evlenmeleri sonrasında Menaşe kabilesinin elinden çıkıp o kabilelere ait hale gelecekti. Menaşe kabilesi üyeleri bu nedenle Moşe'ye başvurunca, Tanrı şu çözümü sunmaktadır:

"Tanrı'nın Tselofhad'ın kızları ile ilgili emrettiği söz şudur: Gönüllerinin seçtiği kişiyle evlenebilirler. Ancak babalarının kabilesi[ndeki bir] aileye [mensup kişilerle] evlensinler ki Bene-Yisrael'e ait toprak mirası kabileden kabileye aktarılmasın; aksine, Bene-Yisrael['de] herkes atasının kabilesine ait toprak mirasına bağlı kalsın" (Bamidbar 36.6-7).

Her ne kadar Tora'nın metninde bu çözüm bir emirmiş gibi görünüyorsa da Talmud (Baba Batra 120a) bunun aslında bir emir değil "şiddetli tavsiye" niteliği taşıdığı açıklamasında bulunmaktadır. Başka bir deyişle Tselofhad'ın kızlarının kendi kabilelerine mensup kişilerle evlenmesi en doğru hareket olacaktı, ancak buna mecbur değillerdi. Yine de pasukta onların bu tavsiyeye uyduklarını görmekteyiz:

"Tselofhad'ın kızları [aynen] böyle yaptılar. Tselofhad'ın kızları, Mahla, Tirtsa, Hogla, Milka ve Noa, amcalarının oğullarıyla evlendiler. Yosef'in oğlu Menaşe'nin oğullarının aileleri[nden kişilerle] evlenmeleriyle, onların toprak mirası babalarının ailesinin kabilesinde kaldı" (Bamidbar 36:10-12).

Rav Zalman Sorotzkin bu olaya ilişkin önemli bir noktaya işaret etmektedir: Normalde, bir kişinin evlenebileceği kişiler kümesini 11/12 oranında kısıtlayıp geriye 1/12 olasılık bıraktığımız takdirde, bir eş bulma olasılığının ciddi şekilde azalacağını düşünürdük. Bu nedenle Tselofhad'ın kızları, ya da en azından bir ya da birkaçı, bu ciddi kısıtlama nedeniyle, kendilerini bağlayıcı olmayan bu tavsiyeye uymamaya zorlanmış hissettikleri takdirde onları anlayışla karşılardık - özellikle de Talmud'un (Baba Batra 120a) öğrettiği üzere bu kızların en genci 40 yaşını geçmişken!

Ancak işte, Tora tam olarak bu nedenle, Tselofhad'ın kızlarının, dayanılmaz görünen bu kısıtlamaya yine de uyduklarını vurgulamaktadır. Kızların her biri, insanın kiminle evlenebileceğinin Tanrı tarafından belirlendiği gerçeğini görebilmiş, "ama ben bu kadar küçük bir olasılık grubuyla kısıtlı olmak istemiyorum" şeklinde düşünmeyi aklına bile getirmemiştir. Tanrı her insan için neyin en iyi olduğunu bilir ve bunun gerçekleşmesi için gereken ortamı da en iyi şekilde hazırlayarak, gerisini insanların gerçekleri görmesine ve özgür iradesiyle seçimini yapmasına bırakır. Tselofhad'ın kızları, evlenebilecekleri kişilerin sayısının kısıtlı olmasının, onları bekâr kalmaya veya kendilerine uygun olmayan biriyle evlenmeye hiçbir şekilde zorlamadığını anlamışlardı.

Evlenme çağında bulunanlar için bu dersin önemi büyüktür. Evlenebileceğimiz kişiler kümesi, yeteri kadar olasılığı içinde barındırmaktadır. Bu kümeyi eften püften sebeplerle yetersiz görüp, gözleri kümenin dışına çevirmek, yersiz ve gereksiz olmanın yanında, hem bireysel hem de toplumsal açıdan büyük felaketlere yol açma tehlikesini de beraberinde getirir. Zira yukarıdaki prensip, Tanrı'nın "önerisi" için bile doğruysa, "emri" için de hiç şüphesiz doğrudur.

YAHUDİ EVİNİN TEMELLERİ

[El Gid Para El Pratikante - Rabi Nisim Behar]

Roş Hodeş Av'dan Tişa BeAv'a

 

1.      Şiva Asar BeTamuz ile Tişa BeAv arasındaki üç haftadaki yas öğeleri, Roş Hodeş Av'dan itibaren biraz daha ağırlaşır. Av ayına girildiğinden itibaren mutluluk ifadelerini azaltmaya gayret edilmelidir.

2.      Tişa BeAv'da giymek üzere deri olmayan ayakkabılar alınabilir. Bu amacın dışında yeni bir ayakkabı çifti satın alınmamalıdır.

3.      Roş Hodeş Av'dan Tişa BeAv'ın ertesi gününe kadar et yememek ve şarap içmemek adettir. Ancak, Tişa BeAv'ın düştüğü hafta içinde bu, adet değil kuraldır. Yine de, mitsva yemeklerinde ve Şabat gününde et yenebilir, şarap içilebilir. Bu yasak, Tişa BeAv'ın ertesi günü de devam eder; zira Bet-Amikdaş'ın yanışı 9 Av'da başlamış olmasına karşın, yangın ve yıkımın büyük bölümü 10 Av tarihinde gerçekleşmiştir.

4.      Tişa BeAv'ın rastladığı hafta içinde zevk amacıyla yıkanılmaz, denize gidilmez. Ancak temizlik amacıyla soğuk suyla yıkanmakta bir sakınca yoktur.

5.      Aşkenaz Yahudileri Şiva Asar BeTamuz ile Tişa BeAv arasındaki üç hafta boyunca saç ve sakal tıraşı olmamayı âdet edinmişlerdir. Sefaradlar'ın ise böyle bir âdeti yoktur. Ancak Tişa BeAv'ın rastladığı haftanın başından [yani Şabat bitiminden], oruç bitimine kadar tıraş olmak yasaktır. Bu yasak sadece erkekler için geçerlidir.

İKİLEME CEVAP

[Rabi Mendel Weinbach / gatewaysonline.com]

 

Muhtaç bir kişiye borç para vermek büyük bir mitsvadır. Eğer ona borç verecek paranız yoksa en doğrusu, sizin kefil olmanızla borç para almasını sağlamaktır.

Bir uyarı! Hiçbir zaman kaybetmeye hazır olduğunuz miktardan fazlasına kefil olmayın. Arkadaşınız dünyanın en güvenilir insanı olabilir, ama onun kontrolü dışında var olan koşullar onun borcunu geri ödemesine engel olabilir; bu nedenle, başa çıkabileceğinizden fazlasına imza atmayın.

Haftanın Sözü

["Shabbat Shalom Weekly" - Rabi Kalman Packouz]

 

İyilik, insanları layık olduklarından daha fazla sevmektir.

-- Jacqueline Schiff

 

Haftanın Peraşası'nı, t  e  b  e  r  r  u  d  a     b  u  l  u  n  a  r  a  k, ölmüşlerinin ruhuna veya hasta bir yakınının şifasına ithaf etmek isteyenlerin,  ilgililer (050 - 38 41 30) ile temasa geçmeleri rica olunur.

Peraşa kağıtları Tora ile ilgili yazılar içerdiğinden çöpe atılmamalıdır. Lütfen Geniza'ya getiriniz.