Lütfen Peraşa Kâğıtlarını Dua Sırasında Okumayınız

               Bu Hafta İçin Saatler              

       27 Haziran

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

2009

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

7:14

8:31

-----

Yeruşalayim

7:14

8:30

Tel Aviv

7:29

8:34

5 Tamuz

Tel Aviv

7:29

8:33

İstanbul

8:27

9:07

5769

İstanbul

8:27

9:07

H U K A T

 Hatırlatmalar:

ü 9 Temmuz Perşembe: Taanit - Şiva Asar BeTamuz

 

Bu HP  .....'nin aziz ruhuna ithaf edilmiştir.

 

Peraşa Özeti (Bamidbar 19:1-21:35)

[www.chabad.org]

 

Külleri, ölü bir bedenle temas sonucu tame olan bir kişiyi arındırmak için kullanılan "Para Aduma - Kızıl İnek" ile ilgili kurallar Moşe Rabenu'ya öğretilir.

Çölde 40 yıl dolaştıktan sonra, Bene-Yisrael Tsin çölüne ulaşırlar. Moşe'nin ablası Miryam ölür ve onun onuruna çölde halkla birlikte her yere gelen mucizevi su kaynağı kuruyunca halk susuz kalır. Tanrı, Moşe'ye bir kayaya konuşmasını ve ona su vermesini emretmesini söyler. Fakat Moşe, isyan eden Bene-Yisrael'e kızar ve taşa konuşmak yerine asasıyla vurur. Su yine de fışkırır; ancak Tanrı, ona ne Aaron'un ne de kendisinin vaat edilmiş topraklara girmeyeceklerini bildirir.

Aaron, Or Aar adlı yerde ölür ve yerine oğlu Elazar geçer. Halkın, "Tanrı'yı ve Moşe'yi eleştirdikleri" yeni bir hoşnutsuzluk dalgasından sonra, Bene-Yisrael'in kampı zehirli yılanların saldırısına uğrar; Tanrı, Moşe'ye, pirinçten yapılmış bir yılanı yüksek bir direk üzerine yerleştirmesini ve gökyüzüne doğru bakan herkesin iyileşeceğini söyler. Halk, çölde mucizevi bir şekilde su sağlayan kuyu onuruna bir şarkı söyler. Moşe, Bene-Yisrael'e kendi topraklarından geçme izni vermeyen Emori kralları Sihon ve Og ile yapılan savaşlarda orduya komuta eder ve bu kralların, Yarden (Ürdün) nehrinin doğusuna doğru uzanan topraklarını fetheder.

DEVAR TORA

[Rabi Şelomo Sobol - www.torahmitzion.org]

Moşe'nin Hatası

 

Midraş Raba (19:12) Moşe'nin hatası hakkında şunları yazar:

Biri hafifmeşreplikten, biri de Şemita yılına (bkz. Vayikra 25:1-7) ait meyveleri olgunlaşmadan önce yemekten sanık iki kadın mahkemeye gelir ve ikisi de aynı cezaya çarptırılır. İkinci kadın mahkemeden bir arzda bulunur: "Lütfen" der, "benim neden cezalandırıldığımı herkese açıklayın ki, beni de diğer kadınla bir tutmasınlar". Bunun üzerine kadın cezalandırılmadan önce, Şemita yılına ait olgunlaşmamış meyveler getirilip kadının boynuna asılır ve herkesin kadının neden cezalandırıldığını bilmesi sağlanır. Benzer şekilde Moşe, Tanrı'ya yakarmıştır: "Ey Evrenin Hâkimi! Benim de, çölde ölmeye mahkûm olan nesil gibi Erets-Yisrael'e girmememe karar verdin. Lütfen benim ne sebeple cezalandırıldığımı her seferinde yaz ki diğerleriyle bir tutulmayayım."

Görüldüğü üzere, Midraş, Moşe'nin kayayla konuşmak yerine, ona vurarak yaptığı hatayı ham Şeviit meyveleri yemekle bir tutmaktadır. Rav Neria bu benzetmeyi açıklığa kavuşturmuştur.

Ham Şemita meyvelerini yemenin nesi yanlıştır? Şemita sırasında olgun olmayan meyveler yemek yasaktır, çünkü kişi meyveden en üst seviyede yararlanmalıdır. Bu nedenle, kişi şemita meyvelerini ancak olgun ve sulu oldukları zaman yemelidir.

Moşe'nin hatası, kayadan su çekerken mucizeyi sonuna kadar kullanmamış olmasında yatmaktadır. Eğer Moşe kayaya vurmak yerine konuşsaydı, inanılmaz bir Kiduş Aşem olacak, yani Tanrı'nın İsmi'nin kutsiyeti çok kuvvetli bir şekilde vurgulanacaktı. Raşi'nin Talmud'daki Hahamlar'a dayanarak belirttiği gibi, Bene-Yisrael şöyle bir mantıksal çıkarımda bulunacaktı:

"Konuşamayan, işitemeyen ve yiyeceğe ihtiyaç duymayan bu kaya bile Tanrı'nın sözlerini yerine getiriyorsa, O'nun taleplerini yerine getirme konusunda bizim kat kat fazla nedenimiz var!"

Böylece Moşe kaya ile konuşmak yerine ona vurarak, kayadan su çıkmasıyla sağlayacağı faydayı sonuna kadar kullanamamıştır.

Bu bağlamda, Moşe'nin hatası olgunlaşmamış Şemita meyvelerini yeme hatasıyla ile aynıdır. İki durum da büyük bir potansiyel kaybı içermektedir.

Kiduş Aşem kolay bir mitsva değildir. Dolayısıyla ele geçen fırsatlar en iyi şekilde kullanılmalıdır. Moşe bunu yapamadığı için kayba uğramıştır. Tanrı'nın İsmi'nin kutsiyetini dünyada aktif olarak vurgulamak üzere Tora'nın emirlerini sadakatle yerine getirmek hepimize nasip olsun.

3 Soru

Cevapları broşürün sonunda bulabilirsiniz.

1)      Para Aduma nedir? Amacı nedir?

2)      Moşe'nin kayaya vurduğu yerin adı nedir?

3)      Aaron nerede gömülmüştür?

 

MİŞNE TORA

[Rambam'ın Sözlü Tora'nın tüm konularını kapsayan devasa kanun kodeksi Mişne Tora'nın çok kısa bir özeti. Hazırlayan: Rabi Dr. Azriel Rosenfeld]

Önemli Not: Bu yazı dizisinin amacı Tora'nın tüm kanuni konuları hakkında okuyucuya bir fikir vermekten ibarettir. Okuyucu, pratik Alaha konusunda burada yazılacak - hem de çok kısa bir özet olan - kanunları bir temel olarak kullanamayacağını bilmelidir. Alaha konusundaki pratik uygulamalar için uzman bir Haham'a danışmak gerekir.

Üçüncü Kitap: ZEMANİM / ZAMANLAR (Devam)

12. Şabat (Devam)

 

b) Şabat Günü Yasak Olan İş Kategorileri - Melahalar

 

Yasaklanmış olan 39 iş kategorisi vardır. Bunlar Mişkan'da yapılan işlerdir ve aşağıda tırnak içinde verilen başlıklar bu işleri tanımlamaktadır. Ancak buna rağmen söz konusu başlıklar daha geniş birer iş grubunu tanımlar.

 

1)      "Toprağı sürmek": Toprağı kazmak veya iyileştirici başka işlemler yapmak.

2)      "Tohum ekmek": Bitkilerin yetişmesini sağlayacak işlemler yapmak.

3)      "Biçmek": Bir şeyi yetiştiği yerden koparmak; yetişmekte olan bir bitkiden veya canlı bir hayvandan yarar sağlamak da Hahamlarımız tarafından yasaklanmıştır, çünkü "biçme" sınıfındaki başka işlere yol açabilir.

4)      "Demetler yapmak": Yiyeceği bir araya getirip onu tek bir nesne haline sokmak.

5)      "Harmanlamak": Yiyeceğin doğal kabuğundan ayırmak. Buna, suyu için meyveyi sıkmak, süt sağmak veya sağlık amacıyla kan çekmek de dâhildir.

6)      7) 8) "Buğdayı savurup taneleri ayırmak", "ayıklamak", "elekten geçirmek": Yiyeceği yenilmeyen kısmından ayırmak veya katı nesneleri sıvılardan ayırmak veya bir yiyeceği diğerinden ayırmak (hemen yemek durumu bu kuralın dışındadır).

9) "Öğütmek": Bir nesneyi birçok ufak parçaya bölmek. Eczacılıkta ilaçlar havanda öğütülerek yapıldığı için Hahamlarımız Şabat günü ciddi olmayan durumlarda ilaç kullanmayı da yasaklamışlardır. Ancak bu yasak her durumda geçerli değildir; dolayısıyla bir Haham'a danışmak gerekir.

10) "Hamur yapmak": İnce parçalara bölünmüş bir katıyı sıvı ile birleştirip tek bir nesne haline sokmak.

11) "Fırında pişirmek": Bir nesneyi pişirmek (sertleştirmek veya yumuşatmak) ya da alevden kaynaklanan bir ısı kullanarak bir sıvıyı ısıtmak. Başka kaynaklardan gelen ısıyı kullanmak da Hahamlarımız'ca yasaklanmıştır. Tüm bedeni yıkayacak şekilde banyo yapmak da su ısıtmayı gerektirebileceğinden, Hahamlarımız'ca yasaklanmıştır. Yine bir yiyeceği tuzlamak veya salamuraya yatırmak da pişirmeye benzediği için Hahamlarımız'ca yasaklanmıştır. (gelecek hafta devam edecektir)

 

AFTARA (Şofetim 11:1-33)

 

Peraşada Moşe Rabenu'nun, Emorilerin Kralı Sihon'a elçiler göndererek, Erets-Yisrael'e giderken topraklarından geçmelerine izin vermesini rica eder. Fakat Sihon buna olumsuz yanıt vermekle kalmaz ve tüm ordusuyla Bene-Yisrael'in karşısına çıkar. Tanrı, savaşın Bene-Yisrael'in lehinde gelişmesinin sağlar ve Sihon'un toprakları Bene-Yisrael'in eline geçer. Tora, bu toprakların aslında Moav milletine ait olduğunu, sonraları Emoriler tarafından ele geçirildiğini, belirtir. Böylece, Bene-Yisrael, Moavlılarla savaşmamasına karşın, onların topraklarını ele geçirmiş olur.

Yüzyıllar sonra, Moav'la akrabalık bağları olan (her iki millet de Lot'un soyundan gelmektedir) Amon Kralı, bu toprakları geri almak için saldırıya geçer. Tarihin en eski diplomatik temaslarından birini bu aftarada okuruz. Bene-Yisrael'in o dönemdeki Hakimi Yiftah, Amon Kralı'nın topraklar üzerindeki hak iddiasını reddeder ve barışçıl yoldan isteklerini geri çekmeyi teklif ve tavsiye eder. Fakat uyarılarına kulak asılmayınca savaş patlak verir ve Tanrı'nın yardımı ile Amon ordusu bozguna uğratılır.

Aftara ve peraşa arasındaki bir başka bağlantı da, Tanrı'nın Tarzı'nın anlaşılmazlığı konusunda hem aftarada hem de peraşada gördüğümüz küçümsemedir. Para Aduma ile temsil edilen Hok'lar ile bir fahişenin oğlu olmasına ve halk tarafından aşağılanmasına karşın Tanrı tarafından Bene-Yisrael'i kurtarmak üzere görevlendirilen ve bunda başarılı olan Yiftah'ın durumu, insan zekasına fazla gelen şeylerdir. Tanrı'nın hesaplarını anlamak her zaman mümkün olmayabilir.

BİR KİŞİ / BİR ESER

[www.ou.org]

Rabi Moşe Kordovero - Tora'nın Sandığı (1522-1570): Rabi Moşe hakkında çok az bibliyografik ayrıntı mevcuttur; ancak onun etkisi inanılmazdır. Kısa hayatının büyük bir kısmını Tsefat'ta geçirmiştir, ancak onun yüce kişiliği, güçlü zekâsı ve üretkenliği bütün Yahudi dünyasında hissedilmiştir.

Rabi Yosef Karo'nun çok sevdiği bir öğrencisiydi. Rabi Yosef Karo, iki tanesi Rabi Moşe tarafından derlenmiş olan "Sorulara Cevaplar" eserlerinde Rabi Moşe hakkında "Bu yargıç, kanunun derinliklerine indi" demektedir. Rabi Moşe, Hahamlık diplomasını (Semiha) Rabi Yosef Berav'dan alan dört kişiden bir tanesiydi. Yeşiva başkanı ve bir yargıç olarak görev yapmıştı. Ama onun ünü aslında Kabalistik edebiyatta ve düşüncesinde yatar.

20 yaşına gelene kadar ciddi bir şekilde Kabala çalışmaya başlamamasına rağmen, 27 yaşına geldiğinde Kabala'nın dev klasiklerinden bir tanesini bitirmişti bile. Bu alanda en önemli konuların bir sentezi olan Pardes Rimonim 32 bölümden oluşuyordu. Onun en büyük eğitmeni, kayınbiraderi, Şabat akşamları okuduğumuz Leha Dodi parçasının meşhur yazarı Rabi Şelomo Alkabets idi.

Rabi Şelomo, Rabi Moşe ve onun gibi birçok Kabala ustası kendilerini sıklıkla Geruşin adı verilen sürgün durumuna maruz bırakırlardı. Bunun anlamı yeni ilhamlar alabilme amacıyla evlerini terk edip Tora'nın pasukları üzerinde derin araştırmalara girmeleriydi. Bunun arkasındaki teori şuydu: Şehina (Tanrı'nın Kutsal Mevcudiyeti) Galut'ta (sürgünde) olduğuna göre, insanların da Tora'yı tam olarak kavrayabilmek için evini terk etmesinin gerekli oluşuydu. Bu çalışmalar "Geruşin" adında bir ciltte toplanmıştır.

Rabi Moşe'nin en meşhur eserlerinden bir tanesi Tomer Devora'dır. Bu eser bir Yahudi'nin kendi Yaratıcısını günlük hayatta nasıl kendine örnek alabileceğini tanımlar. Bir başka eser Or Neerav ise Kabala öğreniminin gerekliliğini açıklar. Bu ciltte Rabi Moşe, Kabala konusuna girmeden önce Tora'nın diğer alanlarını tamamlamayanları eleştirir ve kişinin Kabala öğrenmeden önce, Tora'yı, Mişna'yı ve Gemara'yı derinlemesine incelemiş olması gerektiğini vurgular.

Rabi Moşe, Elima Rabati ve Şiur Koma adlı eserlerinde de felsefenin faydasını kabul eder; ancak Tanrı ile dünya arasındaki köprü sorununu çözerken, felsefenin yetersizliğini göstermeye çalışır.

Rabi Moşe mantıksal analizin önemini de vurgularken, tam bir bilginin ancak ruhun, içsel görüşe yer veren gözleri ile mümkün olduğunu belirtir.

Pardes Rimonim adlı eserinin basılmasından sonra birçok İtalyan Haham, Rabi Moşe'den bizzat dersler alabilmek için Tsefat'a seyahat etmiştir. Buna karşılık, Rabi Moşe'nin, Zoar hakkında çok kapsamlı bir açıklama olan en büyük eseri Or Yakar 400 sene boyunca basılmamıştır. Birçok cildi olan bu eserin basılmasına ancak 1962'de bağlanmış ve 1989'da tamamlanmıştır.

Rabi Moşe'nin cenazesinde Ari Zal ışıktan bir sütun gördüğünü dile getirmiş ve onun saygın hocası Rabi Yosef Karo da "Tora'nın Sandığı burada!" diye haykırmıştır.

YAHUDİ EVİNİN TEMELLERİ

[Dini Uygulama Rehberi - Rabi Nisim Behar]

Avdala Kuralları

1.      Avdala şu şekilde yapılır: Şarap bardağı sağ ele, kokulu bitkiler diğer ele alınır ve şarap berahası (Bore Peri Agefen) söylenir. Diğer içkilerle Avdala yapılıyorsa Şeakol berahası söylenir. Sonra şarap sol ele, kokular sağ ele alınır ve Besamim berahası söylenir. Bore Meore Aeş berahası söylendiğinde ışığa bakılır. Amavdil berahası söylendiği zaman şarap bardağı tekrar sağ elde tutulur.

2.      Bore Meore Aeş berahası söylenirken sağ elin parmakları kapatılıp gölgesine bakılır, bu da tekrar iş yapmaya başlandığını simgeler.

3.      Avdala'dan sonra şarap içilir ve dipte biraz şarap bırakılarak mum bununla söndürülür. Bazı adetlerde artan şarapla kaşlar ıslatılır. Bu, mitsvaları yapma konusundaki isteğimizi ifade eder.

4.      Avdala'da kullanılan şarap bardağı tam dolu olmalı ve biraz da taşmalıdır. Tüm şarabı içmek adettir. Fakat içilemiyorsa en az bir Reviit (1/8lt.) kadar içilmeli, sonra da Al Agefen berahası söylenmelidir.

3 CEVAP

1)      Kızıl bir inektir. Amacı ölüden kaynaklanan tumayı gidermektir.

2)      Me Meriva.

3)      Or Aar adlı dağda.

 

Haftanın Sözü

["Shabbat Shalom Weekly" - Rabi Kalman Packouz]

Bir şeyler yapıp başarılı olamamak, hiçbir şey yapmayıp bunda başarılı olmaktan iyidir.

 

Haftanın Peraşası'nı, t  e  b  e  r  r  u  d  a     b  u  l  u  n  a  r  a  k, ölmüşlerinin ruhuna veya hasta bir yakınının şifasına ithaf etmek isteyenlerin,

 ilgililer (050 - 38 41 30) ile temasa geçmeleri rica olunur.

Peraşa kağıtları Tora ile ilgili yazılar içerdiğinden çöpe atılmamalıdır.

Lütfen Geniza'ya getiriniz.