Yazdır

Haftanın Peraşası BülteniAaron'a, Menora'nın kandillerini yakması emredilir ve Levi kabilesi, Mişkan'da hizmet etmek üzere göreve atanır...

Lütfen Peraşa Kâğıtlarını Dua Sırasında Okumayınız

               Bu Hafta İçin Saatler              

6 Haziran

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

2009

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

7:07

8:24

-----

Yeruşalayim

7:10

8:28

Tel Aviv

7:22

8:27

14 Sivan

Tel Aviv

7:25

8:30

İstanbul

8:21

9:01

5769

İstanbul

8:24

9:04

B E A A L O T E H A

 Hatırlatmalar: -

ü  

 

Bu HP  .....'nin aziz ruhuna ithaf edilmiştir.

 

Peraşa Özeti (Bamidbar 8:1-12:16)

[www.chabad.org]

 

Aaron'a, Menora'nın kandillerini yakması emredilir ve Levi kabilesi, Mişkan'da hizmet etmek üzere göreve atanır. Manevi açıdan saf olmadıkları için Pesah korbanını zamanında getiremeyen bir grup Yahudi'nin "Bu mitsvadan neden mahrum kalalım?" ricasına cevaben ikinci bir Pesah korbanı (Pesah Şeni) tesis edilir. Tanrı, Bene-Yisrael'in çölde yolculuk ederken ve kamp kurarken uyacakları düzen hakkında Moşe'ye talimat verir. Halk yaklaşık bir yıl boyunca kamp kurduğu Sinay Dağı'ndan bu düzenle ayrılır.

Halk "gökten yağan ekmek" (Man) konusunda memnuniyetsizdir ve Moşe'den kendilerine et temin etmesini ister.  Tanrı bu amaçla halka sülünler gönderir. Moşe, halkı yönetme yükünü kendisiyle paylaşmaları için, ruhu ile aydınlattığı yetmiş yaşlı kişi seçer. Miryam, Moşe hakkında olumsuz konuşur ve cüzamla cezalandırılır; Moşe onun iyileşmesi için dua eder ve bütün halk yedi gün boyunca Miryam'ın iyileşmesini bekler.

DEVAR TORA

[Rabi Dror Brama - www.torahmitzion.org]

Orijinallik ve Yetki

Liderlik ağır bir yüktür. Moşe Rabenu'nun kendisi bile zorluklar yaşamış ve yardım için Tanrı'ya başvurmuştur. Tanrı ona bir liderlik grubu kurmak üzere yetmiş itibarlı adam seçmesini önererek cevap vermiştir. Bu kişiler bağımsız liderler değil, daha ziyade Moşe Rabenu'nun birer uzantısı olacaklardı.

Pasukta söylendiği üzere: "[Senin] Üzerindeki Ruh'u arttırıp onların üzerine yerleştireceğim. Halkın yükünü seninle taşıyacaklar ve sen tek başına taşımak zorunda kalmayacaksın" (Bamidbar 11:17). Başka bir deyişle bu kişiler Moşe'nin üzerindeki yüksek manevi ruhtan pay alacaklardır; bağımsız peygamberler olmayacaklardır.

Ama olaylar devam ederken, işler biraz karışır:

"İki kişi kampta kalmıştı. Birinin adı Eldad, ikincisinin adı ise Medad'dı. Ruh, onların üzerine çöktü. Onlar da yazılı olanlar arasında olmalarına rağmen Çadır'a çıkmamışlardı; ama [yine de] kampın içinde peygamberlik ediyorlardı. [Bir] Genç koşup ‘Eldad ve Medad kampta peygamberlik ediyorlar!' diyerek [durumu] Moşe'ye anlattı. Gençliğinden beri Moşe'nin hizmetkârı [olan] Yeoşua ‘Efendim Moşe; hapset onları!' diye atıldı" (Bamidbar 11:26-28).

 

Burada doğrudan Moşe'nin üstündeki ruhtan pay almayan, ama kampta peygamberlik eden iki adama rastlıyoruz. Gemara bu konuda daha fazla ayrıntı verir:

"Nasıl bir kehanette bulunuyorlardı? [Şöyle:] ‘Moşe ölecek ve Bene-Yisrael'i Erets-Yisrael'e Yeoşua götürecek.'

Abba Hanin, Rabbi Eliezer'in adıyla ‘Sülünlerle ilgili kehanette bulunuyorlardı. ‘Kalkın bıldırcınlar kalkın!' diyorlardı' dedi.

Rav Nahman ise, ‘Gog ve Magog savaşı hakkında kehanette bulunuyorlardı...' dedi" (Talmud - Sanedrin 17a).

Görüldüğü üzere, Hahamlarımız bu kehanetin konusu ve içeriği hakkında farklı üç açıklama sunmuşlardır: Liderlik (siyaset), sülünler (ekonomi) ve Gog ile Magog savaşı (kıyamet). Açıkçası, bunlar hem bireyleri, hem de milleti gelecek açısından ilgilendiren üç konudur. Ancak bu kehanetler neden Yeoşua'nın şiddetli itirazlarına maruz kalmıştır? Moşe'ye karşı bir isyandan mı endişe duymaktadır? Bu adamların neden hapsedilmesi veya başka bir şekilde engellenmesi gerekiyordu?

Otoriteler, Yeoşua'nın kullandığı Kelaem sözcüğüne iki farklı açıklama getirirler. Bu sözcüğün kökü olan KaLA kökü, duruma göre "engellemek ve kısıtlamak" ya da "hapsetmek" anlamına gelir. İlk olasılığa göre, Yeoşua, Eldad ve Medad'ın kehanette bulunmalarının engellenmeleri gerektiğini öne sürmektedir. Diğer bir deyişle, daha fazla konuşmaları engellenmelidir. İkinci olasılığa göre, Yeoşua'nın sözleri onların hapsedilmeleriyle ilgili bir öneridir. Ancak olasılıkların ikisi de pek mantıklı görünmemektedir. Eldad ve Medad'ı hapsetme veya susturma çabaları Moşe'nin konumunu güçlendirmeye yardımcı olacak mıdır? Gerçekler uzun vadede sadece güç kullanarak gizlenemez.

Gemara ve Raşi Kelaem sözcüğünü tamamen farklı bir şekilde açıklar ve bu, yukarıdaki soruyu da cevaplandırmış olacaktır: Buna göre Yeoşua Moşe'ye şöyle demiştir: "Onlara toplumsal bir sorumluluk yükle, o zaman onlar da kendiliklerinden tükeneceklerdir."

Bu durumda Yeoşua adamların hapsedilmelerini istemiş değildir. Konuşmalarını engellemek istemiş de değildir. İstediği, bu adamların liderlik görevi üstlenmeleridir. Eldad ve Medad'ın, konuşmalarını eylemlerle desteklemelerini istemiştir. Yeoşua'ya göre, "kampın içinde" kehanette bulunmak büyük bir marifet değildir. Gerçek zorluk, eleştiriyi uygulamalı liderliğe dönüştürmek, bir milleti yönetmekle ilgili zor bir görevde aktif olarak yer almaktır. Yeoşua Moşe'den şöyle bir istekte bulunmuştur: "Lütfen onların halkı biraz yönetmelerine izin ver, onlara bazı kamusal sorumluluklar ver, o zaman çarpıcı ve etkileyici konuşmalarının, aniden uygulama ve gerçekleştirmenin ağır yükü altında yok olduğunu göreceksin. Sorumluluk üstlenenler hakkında konuşmak kolay. Ama o konuşanlar sorumluluk aldıkları zaman ne yapacaklar, onu görelim!"

Bu açıklamanın ışığı altında, Moşe'nin cevabı çok şaşırtıcıdır: "Keşke ... Tanrı'nın Halkı'nın tümü peygamber olsa!" (Bamidbar 11:29). Başak bir deyişle: "İşin gerçeği, Eldad ve Medad'ın peygamberlikleri benim üzerimdeki ruhtan yayılan bir peygamberlik değil. Tanrı'dan gelen direkt bir peygamberliktir. Keşke bu halkın tümü için olsa! Herkes böyle gerçek ve güvenilir bir peygamberlik düzeyi elde etse, öğretmenlere ve liderlere gerek kalmaz, Tanrı halkını doğrudan yönetirdi."

Moşe Yeoşua'ya bir ders vermektedir: "Bırak bu orijinal durum sürsün. İleride bir gün gelecek ki: "‘Kimse akranına, kimse kardeşine "Tanrı'yı tanıyın" diye öğretmeyecek. Çünkü küçük olanlarından büyük olanlarına kadar hepsi Beni tanıyacak' - Tanrı'nın Sözü..." (Yirmeyau 31:33).

5 Soru

Cevapları broşürün sonunda bulabilirsiniz.

1)      Kampın içinde peygamberlik eden iki adamın adı neydi?

2)      Menora altından bütün bir parça mıydı, yoksa birkaç parçanın birleşimi miydi?

3)      Trompetler ne renkti? Bir toplantı olduğunu cemaate bildirmek için ne tür bir çalış kullanılıyordu?

4)      Moşe hakkında Laşon Ara yaptığı için kim cezalandırıldı?

5)      Bene-Yisrael neden et istemişti ve bu istek nasıl giderildi?

 

MİŞNE TORA

[Rambam'ın Sözlü Tora'nın tüm konularını kapsayan devasa kanun kodeksi Mişne Tora'nın çok kısa bir özeti. Hazırlayan: Rabi Dr. Azriel Rosenfeld]

Önemli Not: Bu yazı dizisinin amacı Tora'nın tüm kanuni konuları hakkında okuyucuya bir fikir vermekten ibarettir. Okuyucu, pratik Alaha konusunda burada yazılacak - hem de çok kısa bir özet olan - kanunları bir temel olarak kullanamayacağını bilmelidir. Alaha konusundaki pratik uygulamalar için uzman bir Haham'a danışmak gerekir.

İkinci Kitap: AAVA / SEVGİ (Devam)

11. Berit-Mila - Sünnet

 

Doğan erkek bebekleri sekizinci günde sünnet etmemiz emredilmiştir. Pasukta söylendiği gibi: "Sekizinci günde sünnet derisi kesilecektir" (Vayikra 12:3). Berit Mila, yani "sünnet antlaşması" olarak adlandırılan sünnet, Tanrı ile Avraam arasındaki antlaşmanın temeliydi. Pasuklarda okuduğumuz üzere: "Antlaşmamı seninle aramda yapacağım ve seni [sayıca] çok çok artıracağım...

Sünnet derinizi keseceksiniz. [Bu,] Sizinle aramdaki antlaşmanın işareti olacak. Nesilleriniz boyunca, içinizdeki her erkek, [ayrıca] senin soyundan olmayıp, gerek evde doğmuş, gerekse de bir yabancıdan parayla satın aldığın [her köle], sekiz günlükken sünnet edilecek" (Bereşit 13:2, 13:11-12).

Berit Mila konusundaki öncelikli sorumluluk babaya aittir. Oğlunu sünnet etmeli veya ettirmelidir. Eğer bu görevi yapamazsa veya ihmal ederse, sorumluluk cemaatin dini yöneticilerine (Bet-Din) aittir. Eğer onlar da yapmazsa, çocuk büyüdüğü zaman kendi sünnetinden sorumludur.

Eğer bebek rahatsızsa, Berit Mila, o iyileşene kadar ertelenir. Berit Mila, sünnet derisinin kesilip, altındaki zarın katlanması ile yapılır.

BİR KİŞİ / BİR ESER

[www.ou.org]

Rabi Yitshak Meir Rothenberg Alter (Hiduşe A-Rim) (1799-1866): Rabi Yitshak Meir (RİM), Gur Hasidizmi'nin kurucusu ve ilk Rabi'siydi. Gur Hasidizmi'nin bir zamanlar 100.000'in üstünde üyesi ve bu güne kadar en büyük Hasidik gruplardan biri olmaya devam etmiştir. Rabi Yitshak bütün Polonyalı Hasidik liderlerin peşinden koştuğu dâhi bir çocuktu. Rim'in annesi Haya Sara, Kojnitz'li Magid tarafından büyütülmüş bir yetimdi ve Magid, Yitshak Meir'in yetiştirilmesinde büyük bir rol oynamıştı. Rim, Pşisha'lı Rabi Simha Bunim'in ve Kotsk'lu Rabi Menahem Mendel'in takipçilerinden oldu. Bir keresinde şöyle demiştir: "Pşisha Hasidizmi'ne göre, insan dış organlarıyla hiçbir şey yapmaz. Her şey içsel benlikten kaynaklanır ve hareketler bunun birer ifadesinden ibarettir".

Gur Hasidizmi, Tora'nın merkeziyetini ve öz gelişimi vurgulamıştır. Hasidut'un dışsal unsurlarını azaltmış veya önemini azaltmıştır. Pşisha ve Kotsk Hasidizmleri seçkinci olmalarına rağmen, Rabi Yitshak Meir, Hasidizm bütün Yahudiler tarafından nasıl benimsenebileceğini göstermiştir. Gur Hasidizmi, Pşisha ve Kotsk'tan bireysel dürtüler ve egonun istekleri hakkında sağlıklı bir kuşkuculuk devralmıştır.

Kojnitz Rabisi, Rabi Yitshak Meir'i her gün yeni düşünceler yaydığı için eleştirmiştir. Rim'de ve aynı zamanda diğer Polonyalı hahamlarda bir tazelik ve canlılık algılanabilir. Rabi Yitshak Meir, Rabi Bunim'in, ölümünden 33 sene sonra basılan Kol Simha adlı eserine yazdığı onay yazısında, "olasılıkla sözleri bugün bile yüreklere esin kaynağı olacaktır" umudunu dile getirmiştir. Herhalde "olasılıkla" sözcüğünü kullanmasının nedeni, yeni neslin taze bir esin kaynağına ihtiyacı olduğunu düşünmesiydi. Rim, İlel'in, Pirke Avot'ta söylediği "Eğer şimdi değilse, ne zaman" sözlerini, her bir anın kendine ait yeni istekleri olduğunu belirtmek için kullanmıştır.

Rabi Yitshak Meir gerçek bir liderdi ve halkını etkileyen bütün olaylarla derinden ilgilenirdi. Alaha yazıları ışıldayan bir parlaklık, alaha ile ilgili olmayan yazıları ise büyük bir derinlik ve sıcaklık sergiler. Rabi Yitshak Meir, Roş Hodeş Av ile Tişa Beav arasındaki günlerde Siyum (bir Talmud ünitesinin öğreniminin tamamlanmasının kutlanması) geleneğinin, Yahudileri uyumlu bir ruhla birleştirme ve böylece Bet-Amikdaş'ın yıkılışına neden olan sinat hinam günahını bertaraf etme arzusu ile doğduğunu düşünüyordu.

Rabi Yitshak Meir'in özel hayatı hazin olaylarla doluydu. On üç çocuğundan birçoğu kendisi hayattayken ölmüştü. Kotsk Rabisi'nin ölümünden sonra nihayet liderliği üstlenmeyi kabul ettiği zaman, şöyle dedi: "Ben bir Rebbe değim. Para istemiyorum. Saygıyı umursamıyorum. Tek istediğim, yıllarımı Bene-Yisrael'i Göklerdeki Babaları'na yaklaştırarak geçirmektir."

DÜŞÜNCELER

["Straight Talk" / Rabi Shaul Rosenblatt - www.aish.com]

Bağımsızlık Yaratmak

Aaron'dan Mişkan'daki Menora'yı yakması istendiği zaman, Tora bu haftaki peraşanın ismi olan olağandışı Beaaloteha sözünü kullanır. Beaaloteha sözcüğü, Aaron'un kandilleri "yükseltmesi" gerektiğini ifade eder. Raşi bunu şöyle açıklar: Aaron, Menora kandillerinin sadece alev alana kadar değil, tam olarak yanmaya başladıkları zamana kadar ateşi geri çekmemeliydi.

Burada önemli bir mesaj vardır. Menora Tora'yı ve Tora bilgisini simgeler. Aaron'un Menora'yı yakması da bir öğretmenin öğrencilerini eğitmesini, ya da "aydınlatmasını" simgeler.

Aaron'un Menora'yı yakması gibi, bir eğitmen de bir noktada ışığı çekip, öğrencisinin kendi ayakları üstünde durmasına izin vermelidir. Eğitimde odak noktası bu amaca yönelik olmalıdır. Esasında bu unsur, diğer bir deyişle entelektüel ve duygusal bağımsızlık yaratmak, eğitimin en önemli amacıdır.

Nedense, genellikle eğitimin amacının bağımsızlık yaratmak değil, bağımlılık yaratmak olduğunu görürüz. Bu da Yahudi geleneğiyle bağdaşmaz.

Bir hahamın amacı, eğitmen gibi, kendini hükümsüz kılmak olmalıdır. Bir öğrenci ancak olayları düşünürken güvenle ilerler ve kendi kararlarını verebilecek duruma gelirse, o eğitmen başarılı olmuş sayılır.

Bu durum çocuk yetiştirirken de geçerlidir. Her ne kadar çocuklarımızın bizim ilerlediğimiz yolda ilerlemelerini istesek de, bağımsızlıklarını da sağlamalıyız. Onları ancak bir yere kadar koruyabiliriz. Sonuçta amacımız onların, kendi kararlarını veren birer yetişkin olmalarına yardım etmektir.

Buna rağmen, bağımsızlığın kötü yanları da vardır. Benim çocuğum istemediğim kararlar verebilir! Ama eğer inançlarımızın ve değerlerimizin gücüne güvenirsek, neden korkalım? Bu dünyada hiçbir insanın bir başkasının seçme özgürlüğünü inkâr etmeye hakkı yoktur. Öğrencilerimiz ve çocuklarımızla ilişkilerde amacımız, onların özgür iradelerini ellerinden almak değil, onlara bu özgürlüğü verimli bir şekilde kullanmak için gereken araçları vermek olmalıdır.

YAHUDİ EVİNİN TEMELLERİ

[Dini Uygulama Rehberi - Rabi Nisim Behar]

Motsae Şabat (Şabat Çıkışı) Arviti

1.             Şabat akşamı Arvit, haftaarasından daha geç söylenir. Gökte üç ufak yıldız görünene kadar hiçbir iş yapmamaya dikkat edilmelidir. Yıldızların ayrı değil, birbirlerine yakın olmaları gerekir. Eğer hava bulutluysa, şüpheden çıkana kadar beklenir sonra Arvit söylenir.

2.             Arvit söylemeden önce Teilim'in 144. Mizmoru olan Ledavid Baruh okunur. Sonra Hatsi Kadiş, Veu Rahum, Barehu, haftaarasındaki gibi Keriat Şema ve berahaları, Hatsi Kadiş ve Amida söylenir. Ata Honen berahasının ortasında Ata Honantanu söylenir. Eğer unutkanlıkla Amida'da Ata Honantanu söylenmezse, nasılsa Avdala söyleneceği için Amida tekrar edilmez.

3.              Amida'dan sonra Yei Şem, Hatsi Kadiş, Şuva ve Yoşev Beseter Elyon, Veata Kadoş, Kadiş Titkabal, Şir Lamaalot, Kadiş Yee Şelama Raba, Barehu ve Alenu Laşebeah söylenir.

4.             Önceki maddede sözü edilen Şuva ve Yoşev Beseter Elyon parçaları ile ilgili özel bir kural olarak; eğer başlamakta olan hafta içinde Yom Tov varsa Şabat çıkışı Arviti'nde bu parçalar söylenmez. Doğrudan Veata Kadoş'a başlanır. Yıl içinde bu parçaların söylenmediği yedi hafta vardır. Bunlar, Pesah (iki Şabat), Şavuot, Roş Aşana, Kipur, Sukot (iki Şabat) günlerinden önceki Şabat günlerinin çıkışıdır.

5.             Hazan sinagogda, evinde şarap olmayanları Hova'dan çıkarmak için Avdala söyler. Evinde şarabı olanlar kendi evindekileri Hova'dan çıkarmak için Hazan'la Avdala söylemez.

5 CEVAP

1)      Eldad ve Medad.

2)      Menora yekpare altından yapılmıştı.

3)      Trompetler gümüşten yapılmıştı ve toplanmak için kullanılan ses uzun bir tuuu sesiydi.

4)      Miryam (ve Aaron).

5)      Bene-Yisrael man yüzünden şikâyet ettiği için onlara sülünler gönderildi.

 

Haftanın Sözü

["Shabbat Shalom Weekly" - Rabi Kalman Packouz]

Başkalarının hatalarından ders alın,

Çünkü uzun ömrünüz, onların hepsini tek başınıza yapmanıza yetmeyecektir.

 

Haftanın Peraşası'nı, t  e  b  e  r  r  u  d  a     b  u  l  u  n  a  r  a  k, ölmüşlerinin ruhuna veya hasta bir yakınının şifasına ithaf etmek isteyenlerin,

 ilgililer (050 - 38 41 30) ile temasa geçmeleri rica olunur.

Peraşa kağıtları Tora ile ilgili yazılar içerdiğinden çöpe atılmamalıdır.

Lütfen Geniza'ya getiriniz.