TaNaH’ın hangi bölümlerinin mecazi, hangi bölümlerinin gerçek olaylar olduğunu nasıl anlayabiliriz?

Bildiğim kadarıyla dünyanın yaratılışı, Adam'ın günahı, Mısır'dan Çıkış gibi hikayelerin gerçekten anlatıldığı gibi olup olmadığını tartışanlar var. Tora'nın ne zaman gerçek ne zaman mecazi anlamıyla yorumlandığını belirlemenin bir yolu var mı?

Soruyu Rabi David Rosenfeld yanıtlar:

Bu çok güzel ve önemli bir soru. Her şeyden önce, inancımızın bize Gemara Sanhedrin 99/A, RaMBaM İlhot Teşuva 3/8’da olduğu gibi Tora'daki her kelimenin, Moşe’ye dikte edildiği gibi Tanrı'nın kesin sözü olduğunu öğrettiğini belirtmeliyim.  Malahi peygamberin 2/6 bölümünde ve sıklıkla okuduğumuz “Yigdal” şiirinde Tora'dan "gerçeğin Torası" olarak bahsedilir. Bu nedenle, doğru bir şekilde ifade edilen sorumuz, Tora’mızın bazı bölümlerinin gerçek veya doğru olarak kabul edilip edilmeyeceği değildir. Tora tamamen “gerçektir” – hakikat Tanrı’sının kesin sözleridir. Soru, yalnızca Tanrı'nın sözlerinin söylendiği gibi mi yoksa bazen daha mecazi mi olarak anlaşılmasını isteyip istemediğidir.

Belirtmem gereken ikinci bir genel nokta, genel olarak konuşursak, bunun kendi başımıza çözmemiz gereken bir şey olmadığıdır. Tanrı Moşe’ye Tora’yı verdiğinde, ona Yazılı Tora’nın nasıl anlaşılması gerektiğini açıklayan Sözlü öğretileri de vermiştir. Sözlü Tora bize Tora'nın yasalarının ve bölümlerinin ne zaman harfi harfine ve ne zaman daha mecazi olarak anlaşılması gerektiğini söyler.

Bu girişlerle, bence Tevrat'ta bulduğumuz genel model, onun büyük çoğunluğunun gerçek olarak kabul edilmesidir. Kesinlikle, Tufan ve Çıkış gibi bölümlerin tamamı anlatıldığı gibi gerçekleşir.

Buna rağmen, geleneğimizin bize öğrettiği belirli olayların, ayrıntıların tam anlamıyla okunduğu gibi algılanmaması gereken örnekleri vardır. Bunun belki de en çarpıcı örneği Yaratılış hikayesidir. Tora, yaratılışı altı günde gerçekleşen basit bir süreç olarak tanımlar, ancak açıkça Tora'nın basit okumasının ima ettiğinden çok daha fazlasını içerir. Talmud, yaratılış hikayesinin aynı anda yalnızca tek bir öğrenciye öğretilebilecek olan Kabala'nın en derin sırlarından bazılarını içerdiğini düşünür.

Dahası Bilgeler, insanın yaratılışından önceki Yaratılış'ın ilk günlerini normal takvimimizin dışında tutuyor. Yaratılıştan itibaren şu anki 5783 yıllık sayım, aslında yaratılışın ilk gününden sayılmaz.  Dünyanın ilk Roş Aşana'sından önceki günler, "tohu (boşluk, kaos) yılı"nın bir parçası olarak tanımlanır. Dolayısıyla Yaratılış hikâyesinde geçen "günler"in 24 saatlik günleri değil, çağları kastetmiş olması tamamen mümkündür.

Bir başka iyi örnek de, Reuven'in Rahel'ın cariyesi Bila ile ilişkide bulunduğunu belirten bölümdür. Gemara  ( Şabat 55b ), kelimenin tam anlamıyla böyle bir şeyin olmadığını açıklar. Bunun yerine Reuven, babasının yatağını bir çadırdan diğerine taşır. Rahel'ın ölümünden sonra Lea yerine Rahel'in hizmetçisinin yanına taşındığını protesto etmek için bunu yapar. Öyle bile olsa, Tora, onun eylemini - babasının kişisel hayatıyla özgürce hareket etmeyi - suçu fiilen işlemekle eşitler.

Tora'nın adaleti “göze göz” ( Çıkış 21:24 ) talep ederken, Talmud bize cezanın aslında parasal olduğunu öğretir. Pasuğun anlamı, gerçek adaletin - saldırganın gerçekten hak ettiği şey olduğudur. Yine de uygulamada, mahkemeler böyle bir ceza vermez. Tora’nın beyanı doğrudur, ancak pratikte farklı uygulanır.

Tora'daki tüm bölümlerin alegori olarak açıklandığını bulmak olanaklı değildir.  Yine de, belirli pasukların yorumlanmasında bir dereceye kadar boşluk vardır. Bu boşluk da Sözlü Tora’nın açıklamalarıyla kapanır.

Rav İsak Alaluf'un 5783 Haftanın Peraşası ‘Aklımızdan Geçenler ‘bölümünden alınmıştır. “www.aish.com sitesinden yararlanarak yazılmıştır.