Peraşa Özeti
[www.chabad.org]
(Bamidbar 4:21-7:89)

Sinay çölünde Bene-Yisrael'in nüfus sayımı tamamlanır ve Mişkan'ı taşıma işini üstlenmek üzere Levi kabilesinden 30 ila 50 yaşları arasında toplam 8.580 erkek sayılır.

Tanrı, Moşe'ye "Sota - [Kocasına sadık olmadığından kuşkulanılan] Yoldan Çıkmış Kadın" kanunlarını açıklar. Şarap içmemeye ve saçını uzatmaya yemin eden ve bir ölüyle temas etmesi yasak olan "Nazir" ile ilgili kanun da verilir. Aaron ve soyundan gelen Kohenler'e, Yisrael halkını nasıl mübarek kılacakları konusunda talimat verilir.

Yisrael'in on iki kabilesinin liderleri, sunağın açılışı için armağanlarını getirirler. Armağanlar aynı olmakla birlikte, her biri farklı bir günde getirilir ve hepsi Tora'da detaylarıyla tarif edilir.

Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf

SULARIN ÖYKÜSÜ

Sota: Naso peraşasının en anlaşılmaz bölümlerinden biri “Sota” bahsi olarak karşımıza çıkar. Eşinin kendini aldattığından şüphe eden bir erkek eşini Bet Amikdaş’a getirir ve burada Sota ritüeli uygulanır. Eğer aldatma gerçekleşmişse sonunda kadın ve ilişkide bulunduğu kişi hayatını kaybeder. Ancak böyle bir şey olmamışsa kadın çocuklarla bereketlendirilir. Bu ritüeli okuduğumuz zaman bir takım sorular gündeme gelmeye başlar. Bunların yanıtlarını ararken bazen altın buzağı günahına bazen de kainatın yaratılışına dönmemiz gerekecektir.

Çok karmaşık sorular: Or Ahayim AKadoş’un ilk sorusu burada getirilen “minha” dediği korbanın neden “mazkeret avon – günahı hatırlatan” bir korban olduğudur. Hatırlama unutulmuş şeyler için geçerlidir halbuki eğer olay gerçekleştiyse zaten çok yenidir ve neyin hatırlatılması yapılmaktadır?

Bir başka sorumuz neden bu işlem için “Omer” bahsinde olduğu gibi arpa getirilmektedir. Bu iki durum arasında bir alaka kurulabilir mi?

Burada kullanılan suyun “mayim kedoşim – kutsal su” olması da ayrı bir tartışma konusudur. Suyun kutsallığı nereden gelmektedir. Hele içine bir de üzerinde Sota peraşası yazılmış bir parşömen atılınca suyun durumu daha da karışık olmaktadır. Altın buzağı günahında Moşe buzağının toz haline getirilmesini istemiş ve suyun içine karıştırarak bu suyu herkese içirmiştir. Günahın kaynağı günahı tespit etmekte kullanılmıştır ama Sota peraşasının bir suç işlemediği de aşikardır. Bu suya Bet Amikdaş’ın tabanından alınan yüzeysel toprağın eklenmesi durumu daha da karışık duruma getirebilir. Bu suya “acı su” denmesinin nedeni ne olabilir?

Yaratılışla gelen: Sorularla daha fazla kafa karıştırmadan konuyu Rabi Hayim ben Atar’ın penceresinden görmeye çalışalım: Tanrı kainatı yarattığı zaman her yaratılanın Kendisine ulaşabilmesini mümkün kılmıştır. Teilim 137. Mizmorda yer alan Babil ırmaklarında oturup ağlayan Zohar’a göre Bene Yisrael’den ziyade suların kendisidir. Çünkü yaratılış olayında gökler yaratıldığında alt sular ile üst sular birbirinden ayrılır. Bu ayrılıktan dolayı altta kalan sular dalgalarla yükselmeye çalışır. Çünkü bu sular Tanrı’ya ulaşamadıklarından ağlar. Bereşit peraşasında Tanrı’nın yeryüzünde dolaştığını görmekteyiz. Tora “mitaleh betoh agan” derken Tanrı’nın Eden bahçesinde dolaştığından söz etmektedir. Böylelikle Şehina yeryüzünde de yer almaktadır ve herkes bir şekilde O’na yaklaşabilmektedir. Sular böyle bir durumda ağlamayı keserler. Ancak Adam’ın günahından sonra Şehina yavaş yavaş göklere döner ve buradaki sular kızgın olmaya ve ağlamaya devam ederler. Bu ağlama Sinay dağı tecrübesi ile son bulur. Şehina yeniden yeryüzüne dönmüştür ve Tora bu olayı “Vayered Ad – Tanrı indi” sözleriyle betimler. Sular yeniden ağlamamaktadır. Bu güzel durum ne yazık ki altın buzağı günahı ile yeniden bozulur. Şehina kısıtlı bir şekilde ancak Mişkan ve Bet Amikdaş’a döner. En kutsal yer Şehina’nın olduğu yer olduğundan buraya “erets elyona – yüksek yer” denir. Buradaki su da toprak da kutsallığa sahiptir. Sular burada ağlamaz. Bu yüzden sular “mayim kedoşim” olarak bilinir. Mişkan’da yer alan en üstteki toprak da Tanrı’ya en yakın olan topraktır. Bu yüzden özel bir kutsallığı vardır.

Yanıtları ararken: Sota peraşası bu karışımı aktive eden motor gibidir. Yapılan günah Bet Amikdaş’ın yıkılmasına neden olur. Bu da Adam’ın günahından sonraki durumun her tarafa yayılması demektir. Bu günaha neden olanları cezalandırmak için Sota peraşası mekanizmayı harekete geçirmektedir. Suların yeniden ağlamaması ve Şehina’nın terk etmemesi için varsa bu günahın ortaya çıkarılması gerekmektedir.

Rabi Luzzato’ya göre de Kayin’in babasının günahından sonra getirdiği ilk korban arpa içermektedir. Çünkü arpa düşük seviyeli bir korbandır ve babasının günahını anımsatmaktadır. Bu yüzden günahı hatırlatmaya yönelik korban da arpa içermelidir.

Nasıl ki günahın gücü Şehina’nın uzaklaşmasına neden oluyorsa Maşiah’ın günlerinde Tanrı gözlerdeki yaşları silecek ve artık yaratılanlar ağlamayacaktır. Yeşayau’da yer alan pasuk “umaha Ad… E.loim dima meal kol panim – Tanrı bütün yüzlerden gözyaşlarını silecektir” demektedir. Suları acı günlerine döndürmek isteyen günahkarlara suların cevabı Sota ritüeliyle çok kesin ve net bir şekilde verilmektedir.

DİVRE TORA
Rav Selim Eskenazi

Düzenli bir Ruhani Yaşam

Peraşamızda, 12 kabile liderinin getirdiği korbanlardan bahsetmektedir. Tabi ki anlaşılması güç olan şey, hiçbir yerde ekstra bir harf bile kullanmayan Kutsal Tora'mız, aynı cümleleri her bir kabile lideri için tekrarlamaktadır. Halbuki neden bu cümleler tek bir kere yazılıp, "12 kabile lideri bu korbanları sundular" gibi bir ifade kullanılmamaktadır?

Ramban, Rabenu Bahye ve birçok Tora Açıklamacısı Hahamlarımız bu soruya takılmış olup, her biri farklı midraşlar getirip farklı açıklamalar yapmıştır. 

Tora Hayatının içinde olmayan kişiler, Tora hayatını belirli kurallar içerisinde yaşanan rutin hatta daha da gerçekçi olmak gerekirse sıkıcı olarak görmektedirler. 

Her sabah Şahrit, her akşam Minha ve Arvit, dualarının bir kısmı da tekrar niteliğinde... Her gün Tefilin takmak, Şabat'ı ve Bayramları korumak, her sabah ve akşam sabit bir Tora öğrenimi programı içinde bulunmak, bu yaşam tarzı insanı kısıtlayan bir sistem...

Gerçek Tora hayatının içine giremeyen birçok insanın da ruhaniyet arayışı içerisinde olduğunu görmekteyiz. Mistik sohbetlerin yapıldığı toplantılar, kişiler arası enerji akımları...

Rabi Yaakov Hillel, Ruah aYam kitabında şöyle bir anektod paylaşmaktadır: 

Doğaüstü güçleri olduğu söylenen bir Rav, Meron'da Lag baOmer'de keman çalarken, bir tabak ve bir bardak, Rav'ın önünde havaya doğru yükselip dans etmişler... 

Rav Hillel bunu duyunca şöyle söylemiş: Akadoş Baruh U,  hiçbir anlam hiçbir ihtiyaç olmadan mucize yapar mı? Zoar'da diyor ki Yapmaz! 

Ben orada olsaydım, o fırıldak gibi dönen tabağı ve bardağı yere fırlatırdım. 

Rav Hillel diyor ki: sizlere bundan daha büyük bir mucize anlatayım: ne zamanki Tanrı korkusu ile gece gündüz Tora öğrenen bir Talmid Haham, öğrendiği Tora bölümünde bir hiduş (yeni bir açıklama) açığa çıkarıyor, Akadoş Baruh U ve Göklerdeki Şureka'sı bundan çok mutlu oluyorlar.

Hangisi daha büyük mucize, insanları mutlu eden mi? Yoksa Akadoş Baruh U’yu mutlu eden mi?

Tora, kabile liderlerinin getirdiği korbanlarla ilgili pasukları tekrar ederken, bizlere, her birimizin düzen içerisinden ruhani insanlar olabileceğimizi öğretmektedir. 

Her bir lider kendi korbanında ayrı bir güzellik, ayrı bir ayrıcalık hissetmektedir. Her bir Yahudi, aynı minyan içerisinde, aynı grup insanlar içerisinde, kendisine ait olan o güzelliği, o özel ışığı içindeki minyana getirmektedir. Gün içindeki her bir tefila, aynı cümlelerden oluşmasına rağmen ayrı bir güzelliğe ayrı bir özelliğe sahiptir. 

İnsanın, Tora'nın kurallarını uygulamayan kişileri kendisine rehber olarak alması, onlardan mistik bilgiler alması, ruhaniyete ulaşma isteği ile çelişmektedir. 

Bazı kişiler büyük bir heyecanla tefiladan sonra 5 10 dakika Teilim okurlar. Tabi ki bu fevkalade bir davranıştır. İnsanın hayatına her gün birkaç dakika ruhaniyet eklemesinden daha güzel ne olabilir ki?

Ama maalesef Şahrit duasında aynı heyecan gözükmemektir. Bunun sebebi şu olabilir Tefila o kişi için bir görev iken, Teilim okuması ruhani bir deneyimdir. 

Kişi günlük düzenindeki dualarını da o heyecana getirmelidir. Çünkü Yahudi'nin düzenli ibadetinin kendisi, kişinin o ruhani zevki alması içindir.

Akadoş Baruh U'nun bizlere verdiği düzenli ibadetin kendisi, bizlerin bu düzenden ruhani tatmin almamız içindir. Bu hazzı başka bir yerde aramaya ihtiyaç yok...

GÜNLÜK YAŞAMDAN
(Kaynak: www.hidabroot.org)
Rav İzak Peres

Pitum Aketoret ile ilgili önemli bir paylaşım.

Rav Zamir Kohen’in öğretisine göre Tefila sırasında okunan Pitum Aketoret oldukça etkili bir segula olarak kabul edilir. Tefila sırasında konsantre bir şekilde okunmasının haricinde işlerin ters gitmesi, nazar, korku gibi durumlarda, evde, işte olabilecek her türlü sıkıntıda   okunabilir.

AKLIMIZDAN GEÇENLER

Rav İsak Alaluf

Bu hafta çok ilginç bir yazıyı paylaşacağız. Zira soruyu soran Reform eğitimi alan bir kadın. Bir süre sonra eğitim almaya başlar ve sorularını Rabi’ye yöneltir. Beğenerek okuyacağınıza inanıyoruz.

Ben hayatım boyunca Reform Yahudisi olan ve son birkaç yıldır Yahudiliği öğrenmeye başlayan bir kadınım. Artık öğrendiğime ve gözlemlemediğim için bazı şeyler hakkında kendimi kötü hissediyorum. Örneğin, vazgeçmeye olmasam da, Tora’nın karides yemeyi yasakladığını artık biliyorum. Bu beni endişelendiriyor, çünkü eğer Reform eğitimi aldığım yerde kalsaydım ve Yahudi öğrenimine karışmasaydım, hiçbir endişem olmazdı çünkü hiçbir şey bilmezdim ve bu nedenle yanlış yaptığım hiçbir şey için kötü hissetmezdim.

Şu anda daha dikkatli olmaya niyetim yoksa bildiğim ve yapmadığım şeylerden daha fazla sorumlu olmamak için çalışmasam daha mı iyi olur? Yoksa yine de öğrenmeye devam mı edeyim?

Rabimiz soruyu cevaplar:

Göreceğimiz gibi, sorunuza Tanrı cevap vermektedir!

Yirmiyau peygamber Tanrı adına şöyle diyor: “Ve bütün bunları bu halka anlattığın zaman sana diyecekler ki, 'Tanrı neden bize karşı bunca büyük kötülüğü söyledi?... [Bu çünkü] Beni terk ettiler ve Tora'ma uymadılar'' .

Bilgeler, bu cümlenin sonunda görünüşte bir fazlalık olduğuna dikkat çekerler; Açıkçası, eğer Tanrı'yı ​​​​bırakırsak, O'nun Tora'sını yerine getirmemiş oluruz.

Talmud, Tanrı’nın şunu demek istediğini yanıtlar: "Keşke mitsvaları yerine getirmeyerek Ben’i bıraksalar da Tora'mı incelemeye devam etseler - çünkü Tora'nın içindeki aydınlanma onları eninde sonunda kendilerine geri getirecektir."  Talmud ayrıca, başka bir pasuğa dayanarak Tanrı’nın Yahudilere şöyle dediğini belirtir: "Büyük günahların ihlali için sizi affetmeye hazırım, ancak Tora çalışmasını terk etmenizi affedemem", çünkü Tora çalışması Yahudilerle Tanrı’nın kopmaz bağıdır. (Talmud Yeruşalmi Hagiga 1/7)

Gördüğümüz gibi, Tanrı, bir Yahudi uygulamalardan ne kadar uzak olursa olsun, isteğinin her Yahudi'nin Tora çalışmasına katılması olduğunu ilan etmiştir. Tora çalışması, herhangi bir mitsvanın yerine getirilmesinden daha fazla, Yahudi devamlılığının anahtarıdır. Birçok uygarlık, Tora çalışmasını yasakladıklarında bunun farkındaydılar. Anlatırlar ki, bir Rabi komünist Rusya'yı “turist” olarak ziyaret etmiş ve yetkililer tarafından kontrol edilmek üzere havaalanında durdurulmuş. Valizde birçok Tefilin, Talit, Mezuza ve Tora açıklamaları içeren kitaplar bulurlar. Tüm dini objeleri kendisine geri vermelerine rağmen Tora kitaplarını “tehlikeli” bulduklarından geri vermezler. Yetkililer bu çalışmaları “halkın düşmanı” olarak nitelendirirler.

Yetkililer, Tora çalışması olmaksızın,  mitsva objelerinin kısa ömürlü olacağını anlamışlardır.  Ancak, Tora çalışması, insanlara sahte ideolojilere karşı koymaları için içsel bir güç verme gücüne sahiptir.

Hanuka mucizesi, Yahudilerin Tora çalışmasına olan kararlı bağlılığının, bu hükümlerin karanlığını aşan Menora tarafından temsil edilen "içteki ışığın" kutlanmasıdır.

Ayrıca Yahudilik, "bilmediğin şeyin sana zarar vermeyeceğini" kabul etmez. Öğrenme ve bilme fırsatımız olduğunda, bilmemeyi seçsek bile bilmemiz gerekenlerden sorumlu oluruz.  Şu anda uygulamaya istekli olmadığı bir şey öğrenmemek için çalışmamayı seçmek, çalışmaktan kaçınmak için bir neden değildir. 

Ayrıca, karides hakkında bilgi sahibi olduğunuz ancak bu yasağı ihlal etmeye devam etmek istediğiniz için daha kötü durumda olduğunuzu düşünmemelisiniz. Tora çalışması sayesinde, artık daha önce olduğunuz kişi değilsiniz; Yahudi kimliğinizde ve Tanrı ile bağlantınızda ileriye doğru muazzam bir adım attınız. Bunu hatırda tutmanız gerekir.

Başardıklarınızdan gurur duymalı ve her zaman üstesinden gelebileceğiniz bir sonraki küçük, anlamlı adımı beklemelisiniz.  Bunun nedeni, yaşları, geçmişleri veya eğilimleri ne olursa olsun tüm Yahudilerin daha iyi, daha büyük insanlar olmak için yaşamları boyunca tırmanmaya ve büyümeye ihtiyaç duymalarıdır.

HAFTANIN SÖZÜ

“Mum küçük bir şeydir. Ancak bir mum diğerini yakabilir. Böylece ışığının nasıl arttığını görürsün. Bir mumun alevini diğerine vermesi gibi, sen de öyle bir ışıksın ki, ışığını başkasıyla paylaşabilirsin.” (Moşe Davis)