Bu Hafta İçin Saatler 27 ELUL Gelecek Hafta İçin Saatler
Şabat Başlangıç Bitiş 5781 Şabat Başlangıç Bitiş
Yeruşalayim 18:24 19:35 ----- Yeruşalayim 18:12 19:27
Tel Aviv 18:41 19:38 4 EYLÜL Tel Aviv 18:32 19:29
İstanbul 19:19 20:00 2021 İstanbul 19:08 19:46
İzmir 19:17 20:05   İzmir 19:06 19:54
    NİTSAVİM- נצבים

                                                         7-8 EYLÜL 2021 ROŞ AŞANA
                                                        9 EYLÜL 2021 TSOM GEDALYA

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Peraşa Özeti

[www.chabad.org] 
(Devarim 29:10-30:20)

Nitsavim perasaşında Yahudi inancının bazı en temel esasları yer alır: 

Yisrael'in birliği: "Sizler - hepiniz - Tanrı'nın önünde hazır duruyorsunuz: Kabile başkanlarınız, yaşlılarınız, memurlarınız - Yisrael'in tüm erkekleri; çocuklarınız, eşleriniz, kampınızdaki Ger (Yahudi olmuş kişi); oduncundan su çekenine kadar" (Devarim 29:9). 

Gelecekteki kurtuluş: Moşe, Yisrael'in Tanrı'nın emirlerini terk etmesi durumunda tecrübe edeceği sürgün ve perişanlık hakkında uyarıda bulunur, ama ardından en sonunda, "Tanrınıza geri döneceksiniz... Eğer kovulmuşların gökyüzünün ucundaysa [bile], Tanrı seni oradan toplayacak... Ve Atalarınızın miras aldığı Ülke'ye getirecek" (Devarim 30:4). 

Tora uygulaması: "Bugün sana emrettiğim emir, senin için ne ulaşılmazdır ne de uzaktır. Gökyüzünde değildir... Denizin öbür kıyısında değildir... Aksine sana çok yakındır; onu yerine getirmen için, ağzında ve kalbindedir" (Devarim 30:11). 

Seçim özgürlüğü: "Önüne hayat ve iyiliği, ölüm ve kötülüğü koydum; böylece sana bugün Tanrı'yı sevmeni, O'nun yolundan yürümeni ve emirlerine uymanı emrediyorum... Yaşam ve ölümü koydum önüne - berahayı ve laneti. Yaşamı seçmelisin!" (Devarim 30:19). 

Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf
CUMA AKŞAMI

Bir öykümüz var: Gemara Masehet Şabat 31/A’da büyük bilge ve zamanın lideri İllel hakkında anlatılan bir hikaye vardır. Bu hikayeye göre iki kişi İllel’i öfkelendirmek için kendi aralarında büyük bir miktara bahse girerler. Olağanüstü sabrıyla tanınan İllel’i öfkelendirmek için bu iki adam arasında kıyasıya bir bahis oluşur.

Onlardan bir tanesi oldukça sıkışık bir zaman olan Cuma akşamı İllel Şabat’a hazırlık için banyosunu alırken kapısını oldukça edepsiz bir şekilde çalar. Banyosunu kesip kapıya gelen İllel adamın “neden Babillilerin kafası yuvarlaktır” sorusu ile karşılaşır. İllel skince adama “güzel bir soru sordun” yanıtını verir ve devam eder. “Babil’deki ebeler becerikli olmadığından doğan bebeklerin de başları garip şekillerde çıkar.” İllel banyosuna döner dönmez adam bir kez daha kapıyı çalar ve “neden Talmud’da yaşayanların zayıf görüşü olur” sorusunu sorar. İllel bu soruyu da “güzel soru” olarak nitelendirir. “Kumların arasında yaşayan bu insanların bu nedenle gözlerinin zayıf görüşe sahip olduklarını” ekler. Adam bununla da tatmin olmaz ve üçüncü kez İllel’in banyosunu yarıda kestirerek “neden Afrika’da yaşayan insanların ayaklarının geniş olduğunu” sorar. İllel büyük bir sabırla “sulak yerlerde yaşayanların ayaklarının geniş olacağını” söyler.

Buradaki öğreti nedir? Bu öykü ilk bakışta İllel’in sınırsız sabrını, tevazuunu, garip sorulara yanlış zamanda gelen ziyaretçiler tarafından sorulsa bile sakin ve saygıyla nasıl cevaplar verdiğini gösterir. Bu öykü Yamim Noraim’i karşılamaya hazırlanan bizler için önemli bir ders niteliğindedir. Bizlerin bu süreç içinde nasıl davranışları benimsememiz gerektiğini ve bunların sadece bu günlerde değil yaşamımız boyunca bizim için ilke olması gerektiğini öğretmesi açısından çok önemlidir. Rabiler İllel’e sorulan bu üç sorunun aslında daha derin ve içsel anlamları olduğunu öğretirler. Özellikle yılın bu kritik zamanında bu öğretiyi görmemize ihtiyaç vardır.

Cuma akşamı: Gemara’nın bizlere “erev Şabat” olarak belirttiği zaman birçok Rabi’nin görüşüne göre aslında Kipur akşamıdır. Kipur da Şabat Şabaton olarak adlandırılır ve öncesi bir Şabat akşamı kadar anlamlıdır. İllel bu süre zarfında sadece “banyo yapmak” ile meşgul değildir. O aynı zamanda hepimizi meşgul eden maddi öğelerden kendini temizleme, arındırma ve saflık sürecine girme yolundadır. Bu kadar derin düşüncelere dalmış olan bilgenin adamın sorduğu bu soruları yanıtlaması bile dikkat çekicidir.

Garip sorulara yanıt: İllel’e yöneltilen ilk soru Babil’lilerin kafasının neden yuvarlak olduğudur. Gemara Masehet Betsa 16/A’da
Gemara, Babillileri "ekmeği ekmek" yedikleri için "aptal" olarak adlandırır. Bu, Babillilerin hayatlarını sadece sonsuz bir çalışma ve yeme döngüsü olarak yaşadıkları anlamına gelir. Onlar sadece yemek için çalışmak ve çalışmak için yemek döngüsünü benimsemişlerdir. Amaçları sadece ertesi gün çalışmak için enerjiye sahip olmaktır. Yaşamları bu döngüde hiçbir anlamı, amacı veya amacı olmaksızın sonsuza kadar "yuvarlak" tır. İllel bunun beceriksiz "ebelerin" sonucu olduğunu açıklar. Beceriksiz ebe aslında bir imgedir. Bebekleri doğurtan ebeler olduğu için onların yaşamına yön veren de onlardır.  Ne yazık ki bazen bilgeler insanlara hayatları için daha yüce bir anlam bulmaları için öncülük etme ve onlara ilham verme sorumluluklarında başarısız olurlar. Bu yüzden de insanlar ne olduğu belirsiz bir yarışın içinde yuvarlanıp dururlar.

İkinci soru Talmud toplumunun görüşlerinin neden zayıf olduğu ile ilgiliydi. Talmud halkı hayatı zevk almak için bir fırsattan başka bir şey olarak görmezler ve peşinde koşarak geçirdikleri zaman sadece bu kadardır. İllel burada önemli bir vurgu yapar. Talmud’da yaşayan insanlar İbranice’de “kum” anlamına gelen “hol” içinde yaşamaktadırlar. Bu sözcük aynı zamanda alelade, sıradan, kutsallığı olmayan anlamına da gelir. İbranice’de Şabat dışındaki haftanın günleri “hol” olarak nitelendirilir. İllel’in cevabını şimdi daha iyi anlamak mümkündür. Bir kişi sadece hafta arası yaşadığı gibi bütün zamanını maddiyat peşinde geçiriyorsa kendisini Şabat gününün kutsallığından, güzelliğinden ruhani kazanımlarından uzak tutuyorsa o kişinin görüşünün güçlü olma ihtimali yoktur. Görüşü sadece maddiyat bildiren maneviyata yer vermeyen sıradan şeylerden ibarettir.

İllel’e sorulan üçüncü soru neden Afrikalıların ayaklarının geniş olduğu sorusudur. “Geniş ayak” kavramı bir şekilde zenginliğin ifadelerinden biri olarak görülür. Rabiler “ayak” kavramının kişinin ayakta durmasına ve kendisini desteklemesine yardımcı olduğu için maddi varlığın bir sembolü olduğunu öğretirler. Afrikalılar suyun o zamanın görüşüne göre Nil nehrinin yakınında yaşamaktadırlar. Su birçok yerde Tora ile özdeştir. Yani geniş ayaklı olmanın ayakta durabilmenin şartlarından biri de su ile yani Tora’nın maneviyatı ile temas halinde olmaktır. Maddiyat alanında başarının sırrı aslında düzenli ve sürekli bir Tora öğrenimi ile desteklenir. Mişna Pirke Avot’ta geçim olmadan Tora olmayacağına vurgu yaptığı gibi Tora olmadan huzurlu ve devamlı bir geçim olmayacağına da vurgu yapar. Elbette her gün işimizi yapmak ve geçimimizi sağlamak zorundayız. Ancak aynı zamanda maneviyatımızı güçlendirmek için Tora öğrenimi vazgeçilmezdir.  

Yamim Noraim öncesinde kendimizi saflaştıracağımız zamanın çok yakınındayız. Yaşamımızı gözden geçirirken, onu değerlendirirken hangi amaç için yaşadığımızı, önceliklerimizi doğru belirleyip belirlemediğimizi saptamak ve bilebilmek için Tora öğrenimine ara vermeden güçlendirmek gerekir. 

Bu öğretisiyle İllel bize, çoğumuzun hayatımızı boşa harcadığımızı, daha yüksek bir anlam ve amaç üzerine düşünmek için zaman ayırmadan sonsuz bir maddiyat ve zevk peşinde harcadığımızı öğretiyor. Yamim Noraim’in hemen öncesinde gerçek hedeflerimizin ne olduğunu belirlemek ve bunlara ulaşmak için neler yapacağımızı düşünmek için doğru zamanda olduğumuzu unutmayalım.

5782 yılının hepimize sağlık, bereket, refah, huzur, mutluluk ve barış getirmesi dileği ile.

Tizku leşanim rabot. Ktiva ugmar hatima tova.

DİVRE TORA
Rav Yehuda Adoni

Nitsavim peraşası her sene Roş Aşana’dan önce okunur. Gerçekten de Roş Aşana ile bağlantısı çoktur. İlk pasukları tüm halkın Tanrı huzurunda tek inançla toplanıp, O’na olan bağlılıklarını ifade eder. Moşe Rabenu son günlerine gelmiştir. Açık yürekle halka şöyle hitap eder: “Bugün hepiniz, başkanlarınız, ileri gelenleriniz, görevlileriniz, erkekler, çocuklar, eşleriniz, aranızda yaşayan ve odununuzu kesen, suyunuzu taşıyan herkes Tanrı huzurunda duruyorsunuz.” Bu sözler Moşe Rabenu’nun çok etkili sözleriydi. Bildiğimiz gibi, bir hafta önce okuduğumuz Ki Tavo peraşasında, Tanrı yolunda gideceğimiz sürece bize vereceği bereket sözlerinden sonra Tanrı buyruklarına uymadığımız taktirde nelerle karşılaşabileceğimizi sözleri halkı tedirgin etmiştir. Moşe Rabunu’ya “biz bu sözlerin altından nasıl kalkabiliriz?” diye yakındılar. Moşe Rabenu’da halka bakın ATEM NİTSAVİM AYOM. Bu gün hepimiz Tanrı huzurunda dimdik aileleriniz, yakınlarınız tek vücut olarak duruyorsunuz. Tanrı’nın sizden istediği Ondan korkmak, Ona inanmak ve Onu sevmek. Dikkat edin bu gün aranızda Tanrı’dan sapan erkek veya kadın olmasın, aranızda acılık, zehir veren kök olmasın. Bunun anlamı Tanrı’yı unutup, sizlere ulaşan bütün iyiliklerin Tandır’dan geldiğini aklınızdan çıkarmamanız. Nitsavim peraşasının bir adı da Peraşat ateşuva, teşuva peraşasıdır. Peraşanın bir bölümünde 7 kez teşuva kelimesi geçer. Yani Tanrı’ya dönüş. Tövbe etme. Moşe Rabenu şöyle demektedir. “Siz ve çocuklarınız Tanrı’ya döner, bütün yüreğinizle, bütün canınızla O’na uyarsanız, Tanrı’nız size acıyacak ve sizlere güzel günler verecek. Sizin ve çocuklarınızın yüreğini değiştirecek. O’nu bütün yüreğinizle ve bütün canınızla seviniz.”

 Moşe Rabenu sözlerine şöyle devam eder. “Bu gün size ilettiğim bu sözleri yerine getirmeniz zor bir şey değil. Göklerde değil ki, kim göklere çıkıp alacak? Denizlerde de değil, kim denize denizden alıp da bize getirecek?  Tanrı’nın sözü size çok yakındır. Uymanız için ağzınızda ve yüreğinizdedir.”

Tişa Beav dan Roş Aşana’ya kadar 7 hafta geçmektedir ve bu 7 haftaya Talmud’da Şeva denehamata adı verilir. Bu 7 hafta Tanrı’nın teselli sözleridir. Bir bilgin olan ABUDARAM LEVUŞ adlı bir kitaptan bu yedi hafta aftaralarını Tanrı – Peygamber Navi – ve halk arasında bir üçlü (Triyalog) konuşma halinde sıralar. Söz konusu Navi Yeşaya’dır.

1.  Hafta: Nahamu Nahamu: Yeşayau peygamber Tanrı’nın peygamberlerin sözleriyle halkı avutmasını ister. Toplumun suçu af bulmuş geleceğe umutla bakmaktadır.

2.      Hafta: Vatomer Tsiyon azavani Ad… – Halk teselli bulamaz ve Yeşayau’ya “Tanrı bizi bıraktı ve unuttu” sözleriyle sitem eder. Peygamber unutmanın söz konusu olmadığını söyleyerek teselli eder.

3.      Hafta: Aniya soara lo nuhama: Tanrı Yeşayau’ya halkın zavallı durumundan teselliden uzak olduğunu söyler ve dürüstlük sayesinde teselliye ulaşacağını müjdeler.

4.      Hafta: Anohi Anohi u menahemhem: Tanrı halka hitaben onları teselli edeceğini peygamber Yeşayau vasıtasıyla bildirir.

5.      Hafta: Roni Akara lo yalada: Tanrı çocuklarının geri geleceğini ve sınırlarının genişleyeceğini Yeruşalayim şehrine temsili olarak Yeşayau vasıtasıyla bildirir.

6.      Hafta: Kumi ori ki va oreh uhvod Ad… alayih zarah: Tanrı halka hitaben kalkarak silkinerek aydınlanmasını Tanrısal ışığın onun üzerinde parlayacağını bildirir.

7.      Hafta: Sos asis b’Ad… Tagel nafşi B’E.loay: Toplum Tanrı ile birlikte olduğunda sevindiğini ve teselli bulduğunu haykırır.

GÜNLÜK YAŞAMDAN
(Kaynak: www.hidabroot.org)
Rav İzak Peres

Diet yapanlar için bir alaha

Diet yapmak kolay değildir. Kişi bunu sağlama almak için bir adak adayacak olursa durum ne olabilir? Bir örnekle bunu anlatalım:

Kişi “ekmek yemeyeceğim” şeklinde bir “neder – adak” yapacak olursa bu sadece buğday ekmeğini kapsar. Kişi diğer tahıllardan yapılan ekmekleri kapsamaz. Neder bozmak anlamına gelen “atarat nedarim” ritüelini uygulamadan diğer tahıllardan yapılan ekmeği yiyebilir.  

KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ
Rav İsak Alaluf

יום טוב – YOM TOV

İbranicede bayram anlamında kullanılan bir sözcüktür. Pesah bayramının ilk iki ve son iki günü, Şavuot bayramının iki günü, Sukot bayramının ilk iki günü ile Şemini Hag Atseret ve Simhat Tora günleri “yom tov” olarak kabul edilir. Erets Yisrael’de ise durum biraz daha farklıdır. Pesah bayramının ilk ve yedinci günü, Şavuot bayramının bir günü, (çünkü Erets Yisrael’de bayram bir gün sürer)  Sukot bayramının ilk günü ile Şemini Hag Atseret günleri “yom tov” olarak bilinir. Dualarda Roş Aşana’nın iki günü için de “yom tov” ifadesi vardır. Ancak Roş Aşana ve Kipur “yamim noraim” gurubuna girdiklerinden statüleri daha farklıdır. Yom Tov günlerinde “hag sameah” şeklinde selamlaşmak gerekir. Çünkü bu günlerde Bet Amikdaş’ta “korban hagiga” gerçekleştirilirdi.

MİTSVALARI TANIYALIM
Rav İsak Alaluf

Çalma yasağı

Tora Vayikra 19/11’de “lo tignovu – çalmayın” emrini verir. Gemara Masehet Sanhedrin 86/A’ya göre bu yasak para çalma yasağı olarak açıklanmaktadır. Ancak Rabiler birçok yerde hiçbir şeyin çalınmaması konusunda kesin uyarılara yer vermişlerdir. Günümüzün teknolojisinde başkasına ait bilgilerin izin almadan alınması, kullanılması da “çalma” olarak nitelendirilmektedir. Sefer AHinuh mitsvayı iki yüz otuz iki numara ile verir.

HAFTANIN SÖZÜ

Devarim kitabında yer alan uyarıların Bilam tarafından ve Balak Peraşasındaki kutsamaların Moşe tarafından söylenmesi yerinde olur gibi görünse de Tanrı şöyle der:  Onları seven Moşe halkı azarlasın,  onlardan nefret eden Bilam ise onları kutsasın. (Yalkut Şimoni)