2Bu Hafta İçin Saatler

24 TAMUZ

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

5779

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

19:05

20:19

-----

Yeruşalayim

19:00

20:13

Tel Aviv

19:22

20:22

27TEMMUZ

Tel Aviv

19:16

20:16

İstanbul

20:11

20:52

2019

İstanbul

20:05

20:46

İzmir

20:06

20:55

İzmir

19:59

20:48

PİNEHAS-פינחס


2 AĞUSTOS 2019 CUMA ROŞ HODEŞ AV

 

PeraşaÖzetİ
[www.chabad.org]
(Bamidbar25:10-29:40)

 


Aaron'un torunu Pinehas, Şimon kabilesi prenslerinden Zimri'yi ve onun, çadırına getirdiği Midyanlı prensesi öldürmek için gösterdiği gayretten dolayı ödüllendirilir: Tanrı ona ebedi bir barış antlaşması ve Koenlik bahşeder.

Yapılan nüfus sayımında 20 ile 60 yaş arasındaki erkeklerin sayısının 601.730 olduğu saptanır. Moşe'ye, Ülke'nin, kabileler ve Yisrael aileleri arasında kurayla nasıl bölüştürüleceği hakkında talimatlar verilir. Tselofhad adlı, erkek çocuk sahibi olmadan ölen kişinin beş kızı, Moşe'den, babalarının hakkına düşen toprağı almayı talep ederler. Tanrı bu isteklerini kabul eder ve bu konuya Tora'nın miras kanunları arasında yer verir.

Moşe, kendisinden sonra görevini üstlenmesi ve halkı Erets-Yisrael'e götürmesi için Yeoşua'yı görevlendirir. Peraşa, günlük korbanlar ve Şabat, RoşHodeş (ayın ilk günü) ve Pesah, Şavuot, Roş Aşana, Yom Kipur, Sukot ve Şemini HagAtseret bayramlarında getirilen ek korbanlar ile ilgili detaylı bir liste ile son bulur.


ZAHOR ET YOM AŞABAT – ŞABAT GÜNÜNÜ HATIRLA

 

Muktse olarak adlandırdığımız şeylere Şabat günü dokunulmamasının bazı amaçları vardır. Bunlardan ilki Şabat gününün unutulmamasıdır. Bir diğeri bu şeylerle Şabat günü herhangi bir yasak işin yapılmasının engellenmesi. Diğeri ise iki farklı ortam arasında “taşıma” işleminin yapılmasının önlenmesi.  Şabat gününde Şofar, Tefilin, Megila ve Lulav gibi mitsva olarak kullanılan objelere dokunulması yasaktır. Bu yasak “taşıma” ile doğrudan ilgilidir. Bu yüzden Roş Aşana’nın ilk günü Şabat’a denk geldiğinde Şofar çalınmaz. Sukot bayramında da Arbaat Aminim ile Şabat günü ibadet yapılmaz.

HAFTANIN SÖZÜ

 


“Bilgeliğin temeli Tanrı korkusudur.” (Mişle 9/10)

Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf
GÜZEL BİR YOL VE BARIŞ

 

Pinehas geçtiğimiz hafta Balak peraşasının sonunda gerçekleştirdiği girişimle toplumdaki salgını durduran kişi olur. Kahraman ilan edilmesi gereken Pinehas aksine toplum tarafından eleştirilir.

Günün birinde genç bir Rabi beraha almak için Hatam Sofer’in yanına gider. Cemaat içindeki görevine yeni başlamıştır ve başarılı olmak istemektedir. Hatam Sofer kendisine ne yaparsa yapsın, istediği kadar fedakarlıkta bulunsun cemaatin itham ve taşlarına maruz kalacağını söyler. Beraha olarak da atılan taşların “küçük” olması temennisinde bulunur.

Bir Rabi yolda giderken bir yahid ile karşılaşır. Uzun süren bir dialogtan sonra yahid kendisinden hiç beklenmedik bir şekilde Rabi’nin yaptıkları için “Hazak Ubaruh” ifadesini kullanır. Şaşıran Rabi çok nadir gelişen bu olayın mutluluğu ile yoluna devam eder.  Tora Pinehas’ın bütün bu ithamlara rağmen Tanrı tarafından korunduğunu ve O’nun işareti olan “Ş.alom” ile taltif edildiğini öğretir.

Peraşanın devamında Moşe Tanrı’dan kendi yerine geçecek lideri belirlemesini ister. Sorumlu bir lider olarak Moşe bunu yapmanın gereğinin farkındadır. Bene Yisrael’in “çobanı olmayan bir sürü” haline gelmemeleri için kendi yerine geçecek lideri daha hayattayken ilan etmek ister. Tanrı’nın buna verdiği cevap ve gösterdiği kişi bellidir: Yeoşua Bin Nun.

Açıkça bellidir ki lider bir kişi cesaretli, çabuk karar verebilen, kararlı, Tanrı’ya bağlı, “leşem şamayim” hareket edebilen, kararlarını uygulamaya koyabilen biri olmalıdır. O halde henüz böyle biri olduğunu kanıtlayan Pinehas neden Moşe’nin yerine lider olamamıştır?

Büyük Rabiler bir cemaatte görev alırken hem kendileri hem de kendilerinden sonraki liderler için ortam hazırlarlar. Liderlik bu ortam içinde öğrenilmeli, lider yani örnek kişi izlenerek öğrendikleri gözlemlenmelidir. Yeni liderler önceki liderlerin hazırladığı ortamlarda yetişmelidir. Yukarıda belirtilen özelliklerin hepsine sahip olmasına rağmen Pinehas’ın bir özelliği Bene Yisrael’in Moşe’den sonraki lider olmasına izin vermemiştir. Bu özellik fanatizmden başka bir şey değildir. Ancak Moşe’ her adımını, her yaptığını sürekli olarak takip eden Yeoşua aynı yönde devam edeceğinden Tanrı’nın seçimi ondan yana olmuştur. Moşe’nin öğretisinin izinde devam eden Yeoşua toleranslı olmayı da Moşe’den öğrenmiştir.

Geleneğe göre sağ el insanları yakınlaştırmak, sol el ise ikaz etmek veya uzaklaştırmak için kullanılır. Bir kişiyi iki elinle birlikte uzaklaştırırsan yani yakınlaştıracağın yerde itersen sonu zaten felakettir. Günümüzde sadece sağ elle değil her iki eli kullanarak kişiyi yakınlaştırmak gereklidir.

Cemaatlerimizde sadece Tora ve mitsvalara göre yaşayan kişiler olduğu gibi sadece bazı mitsvalar konusunda hassas olan dindaşlarımız da mevcuttur. Bazı dindaşlarımız mitsvalarla çok ilgilenmemektedirler. Bazıları ise tamamen ilgisizdir. Lider kadrosunda olanlar veya görevlilerin cemaate “uygun olmayan” bir şekilde yaklaşmaları kayıpların yaşanmasına neden olacaktır. Küçüklüğünde yaşadıkları bazı haksızlık veya ikazlardan dolayı sinagog ve cemaat kurumlarıyla ilişkisini kesen dindaşlarımızın sayısı az değildir.

İnsanların bir anda değişebileceğini düşünmek hayalperestliktir. Hiç kimse bu kadar köklü bir değişimi bir anda gerçekleştirmez. Çok sabırlı ve devamlı bir süreç geçirmek ve kırmamaya özen göstermek gereklidir. Zaten günümüzün sihirli kelimesi toleranstır. Cemaate bir şeyler yapmak insanları yakınlaştırmak istiyorsak bunu toleransla, eğitimle ve sevgiyle yapmak gerekir. Çok uzak birini yakınlaştırmak yani “kiruv levavot” yapmak için en küçük bir başarıyı değerlendirmek gerekir.

Dini konularda daha dikkatli davranmaya başlayan kardeşlerimizin içine düştüğü en büyük yanlışlardan birisi “biz biliyoruz, onlar bir şey bilmiyor” düşüncesine kapılmak ve karşı tarafı küçümsemektir. Dini anlamda fazla bilgili ve ilgili olmaya dindaşlarımızın da karşı tarafı “dindarlar böyledir” söylemi ile devamlı eleştirmeleri de kabul edilebilir değildir. Küçümseme toplumda kutuplaşmayı ortaya çıkaracak ve aradaki uçurum daha da açılacaktır.

İnsanoğlu olarak karşımızdakini kontrol etmeye hevesli oluruz. Rabiler hiç kimseyi kontrol hakkımız olmadığını sadece kendi davranışlarımızı kontrol etmekle yükümlü olduğumuzu hatırlatırlar.  Elbette karşımızdakine “tavsiye” şeklinde yaklaşımlarımız olacaktır hatta olmalıdır. Ancak tavsiyenin de nasıl yapılması gerektiği çok önemlidir. Tora “oheah tohiah et amateha” diyerek arkadaşımızı “uyarmamızı” söylerken bunu yaparken karşımızdakinin insan olduğunu ve bir onuru olduğunu asla göz ardı etmemek gerekir. Tora tavsiyenin “derahea darhe noam” güzel bir yol ile yapılması gerektiğinin altını çizer ve devam eder: “Vehol netivotea ş.alom.” İşin sonu her zaman Ş.alom yani barışa varmalıdır. Pinehas’ın elde ettiği en önemli ödül de Şa.lom olduğu unutulmamalıdır.  

DİVRE TORA
Rav Albert Gerşon

 

Erets Yisrael 'e girmeden önce, Tselofhad'ın kızları,Moşe'nin önüne gelip, ona "babamız kendi günahından öldü. Sana isyan eden grubun içinde değildi. Onun oğulları da olmadı. Bu nedenle bizim de Erets Yisrael'den pay almamız gerekir." şeklinde danışırlar. Babalarının ölümü kişisel hatasından olmuştur.  Raşi'ye göre, iki fikir vardır. Bu konuda birinci fikir, Şabat günü ağaç kestiği için, Sekila cezasıyla cezalandırıldı şeklindedir. Başka bir fikre göre de Erets Yisrael 'e girme vaktinin geldiğini düşünen ve 40 yıllık sürenin bittiğini sanarak oraya girmek isteyen grubun içindedir ve oradaki halklar tarafından öldürülmüştür.    

Moşe, kızlara hemen cevap vermez ve konuyu Tanrı'ya sorar. Rabiler, “bu konunun Tanrı'ya sorulmasını gerektirecek kadar zor olan nesi var”  şeklinde bir soru yöneltirler. Raşi, bize Moşe'nin o anda Alahayı hatırlamadığını, Tora’nın bize her zaman Alahik bir konuda bilgelere danışmak gerektiğini öğrettiğini yazar. Ayrıca Tselofhad'ın kızları yüksek manevi konumları için Tora’da bu bölümde isimleri yazmıştır ve onurlandırılmışlardır.     

Şela Akadoş,  Moşe'nin Alaha’yı Tanrı'ya danışmasının sebebini, kızların Moşe'ye “babamız sana karşı çıkan grupta değildi” demeleri olduğunu söyler. Başka bir deyişle “babamız senin yanındaydı” demişlerdir.  Moşe böylece onlara sempati duyar ve bu nedenle artık bu davaya bakamaz; çünkü bu rüşvet sayılırdı.  

Tora’mız bir hayat ağacıdır,  orada yazan her kelime bir derstir bu konuda bize hayatta her zaman dikkatli olunmasını, fikrimiz sorulduğunda kendi çıkarımıza göre hareket etmememiz gerektiğini öğretir. Adaleti şaşırtmak ve rüşvet gözlerimizi köreltir. Tanrı’nın berahalarını görmek için başkalarının sıkıntılarını da görmemiz gerekir.

GENÇ NESİLDEN ÖĞRENİYORUZ
Beri Bahar

 

Bu haftaki peraşada, gelecekte Erets Yisrael’i paylaştıracakları zaman hakkındaki miras yasaları hakkında konuşur. 5 kız kardeş - Babalarından yetim, Tselofhad - Moşe’nin yönetiminin bir yönüne meydan okumuşlardır.

Tselofhad’ın kızlarının hikayesinin o dönemlerde gerçekleştiğini düşününce, bu olayın düşünceye ters düştüğünü fark ederiz. Cinsiyetlerin eşitliği şu anda çok normal bir şey olarak gözüksede, hatırlamalıyız ki feminist hareket sadece geçen 100 yıl içinde başlamıştı. Bundan binlerce yıl önce, kadınların ne bir sözü, ne bir rolü, ne de dünyadaki hiçbir toplumda pozisyonları yoktu. Bunu akılda tutarak, Tselofhad’ın kızlarına ne olduğunu düşünelim.

Belirli bir ailesi olmayan beş genç kızın taraftar kazanması ve ulusun liderini de taraftar olarak yanlarında göreceklerini düşünmek imkansız olacaktır. Kızların Moşe’nin kararını sorgulamaları imkansız olacaktı. Moşe’nin de onlarla hemfikir olması da hiç olağan değildi.

Bu olaydan yıllar sonra ortaya çıkan kadınlara saygı dışında, bir şeye ilginizi çekmek istiyorum. Böyle bir olay gerçekleştikten sonra bile, bu olayın ulusun tarih kitabına yazıldığını düşünmek imkansız olacaktır. Eğer bu beş kız kanunu daha iyi biliyorsa, Moşe nasıl hala “kanun verici” konumunu koruyabiliyordu?

Tora’nın en etkileyici özelliklerinden biride dürüstlüğüdür. Bu kitabın yazarının ne saklayacak ne de ispatlayacağı bir şeyi yoktur. Kanunlar çok zordur. Hikayeler her zaman en iyi karakterleri bile iyi göstermez. Kimseyi küçük düşürmez veya korkutmaz da. Sadece gerçekleri aktarır. 

BERAHA VE BERAHA SÖYLEMEK
(PELE YOETS’TEN DERLEMELER)

 

Bilgelerimiz Gemara Masehet Berahot 35’de bu dünyanın nimetlerinden “beraha” söylemeden yararlananların cezasının büyük olacağını öğretirler. Nimetlerinden yararlandığımız her şeye beraha söylemek bir zorunluluktur. Bu bazen bilmemekten bazen de acele içinde olmamızdan kaynaklanabilir. Sadece yediklerimize değil aynı zamanda kokladıklarımıza da beraha söylemek gereklidir.   Birçok yiyecek ve içeceğin bulunduğu yerlere gidip de bunlardan beraha söylemeden faydalanmak üzüntü vericidir.