Yazdır

Bu Hafta İçin Saatler

10 NİSAN

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

5780

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

18:24

19:37

-----

Yeruşalayim

18:29

19:42

Tel Aviv

18:41

19:39

4 NİSAN

Tel Aviv

18:46

19:44

İstanbul

19:17

19:58

2020

İstanbul

19:24

20:05

İzmir

19:16

20:07

İzmir

19:22

20:13

TSAV- צו


ŞABAT AGADOL
9 -16 NİSAN 2020 PESAH
8 NİSAN 2020 BİUR HAMETS 09:50

Peraşa Özetİ
[www.chabad.org]
(Vayikra 6:8-8:36)

 


Tanrı; Moşe'ye, Mişkan'daki korban ibadetini gerçekleştiren Koenler olarak, Aaron ve oğullarına görev ve haklarını bildirme talimatını verir.

Mizbeah'taki ateş her zaman yanar durumda tutulmalıdır. Bu ateşte, "Ola -Yükselen" olarak getirilen hayvanlar tümüyle, "Şelamim - Barış", "Hatat - Hata" ve "Aşam - Suç" korbanlarının içyağları, unla yapılan Minha korbanlarından da üç parmak dolusu yakılır.

Hatat ve Aşam korbanlarının etini ve Minha korbanlarından da geri kalan kısmı Koenler yer. Şelamim korbanı, Koen'e verilen belirlenmiş parçalar hariç, korbanı getiren kişi tarafından yenir. Korbanların kutsal eti, manevi olarak saf kişiler tarafından, belirlenmiş kutsal yerlerinde ve belirlenmiş zamanda yenmelidir.

Aaron ile oğulları yedi gün boyunca Mişkan sınırları içinde kalır; bu süre içinde Moşe onları Koenlik görevine atar.

KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ

Kavramlarımızı açıklarken içinden geçtiğimiz özel Şabat günlerine yer verelim istedik. Adar ayına en yakın Şabat günü שבת שקלים (Şabat Şekalim) olarak adlandırılır. Bu Şabat gününde canlarımızın sağlığı için Şekalim verme mitsvası anımsatılır. Purim’den bir Şabat öncesi Amalek’in Mısır çıkışında yaptıklarını anımsatan שבת זכור (Şabat Zahor) Purim ile bağlantısı nedeniyle yer alır. Purim sonrası Şabat ise saflık kuralları içinde en karmaşık olan Kızıl İnek konusunun anımsandığı   שבת פרה  (Şabat Para) olarak bilinir. Nisan ayına en yakın Şabat Tora’ya göre ilk ay olması nedeniyle שבת החודש (Şabat Ahodeş) Pesah bayramından önceki Şabat da oluşan büyük mucizeler nedeniyle שבת הגדול (Şabat Agadol)  ismi ile bilinir. Şavuot bayramından önceki Şabat Tora’yı gelin gibi karşıladığımız שבת  כלה(Şabat Kala), Kipur öncesi Şabat da teşuva konularına yoğunlaşmamız sebebi ile שבת תשובה  (Şabat Teşuva) adını alır. Tişa be Av öncesi Şabat okunan Aftara nedeniyleשבת חזון  (Şabat Hazon) Tişa be Av sonrası Şabat da aynı nedenle  שבת נחמו  (Şabat Nahamu) ismi ile bilinir.

Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf
OLUMLU BAKMAK

 


“Eş tamid tukad al amizbeah lo tihbe.”

Ola: Peraşamız “ola” korbanının tarifi ile başlar. Rabiler “ola” korbanının kalpteki yanlış düşünceleri kapara yapma veya onarma gücü olduğunu öğretir. Günümüzde hepimizin bildiği gibi düşüncelerin de bir gücü vardır. Hatta düşünce gücünü kullanarak iyileştirmek oldukça popüler bir hal almaktadır. Keşfedilen bir gerçeğe göre neşeli, iyimser, sevinçli olan bir insanın beyaz kan hücreleri yani “leucocytleri” artış göstermekte ve iyileşmeyi hızlandırmaktadır.

Düşüncenin kudreti: Düşüncenin gücüne değinmişken aynı zamanda Talmud’un yanlış düşünceler konusundaki bir uyarısına bakmak gerekir. Talmud “günahın düşüncesinin günahtan beter” olduğunu savunarak ilginç bir yöne tartışmayı çeker. Yahudilik eylem haline gelen günahın ceza göreceğini dolayısı ile düşünceden daha kötü olduğunu öğretse de söylediklerimizde gerçek payı yok değildir. Çünkü kişiye musallat olan günah düşüncelerini uzaklaştırmak çok kolay değildir. Bunlar kişiye çok zarar verir. Kökleştiği zaman da bunları söküp atmak için çok çaba göstermek gerekir. Kişi günah işlememek için birçok şeyden çekinebilir. Bu çekince onu günahtan uzak tutabilir. Ama eğer aklını bu tarz düşüncelerden uzak tutamıyorsa zamanla karakteri değişir ve günah işlemese de olumsuz bir karaktere sahip olur. Pasuk Bamidbar kitabında “velo tatutu ahare levavhem veahare enehem” demektedir. Yanlış yollara gitmeye meyilli olan kalbimizin, yanlış şeyleri görmeye hevesli olan gözlerimizin ardından gitmeyi yasaklayan bu pasuk aslında insanı günahtan korumayı amaçlamaktadır. Mısır esaretinde bulunan İbraniler buradan kurtulmuş olsalar da Agada “vayareu otanu” demektedir. Yani Mısırlılar bizi kötüleştirmişlerdir. Bu kötüleşme akla hayale gelmeyen birçok şeyi bizlere yaptırmıştır. Holocaust’un inanılmaz ortamında bulunan Yahudilerin diğer Yahudilere akıl almaz zararlar verdiği bir sır değildir. Çünkü olumsuz düşüncelerin ardından gitmek insanın karakterini olumsuz etkiler. Rabiler vücudumuz için “kli avoda livnot et aneşama – neşama’yı inşa eden bir alet” olarak görmektedirler. Neşama vücut içinde olduğu sürece kendini geliştirme şansına sahiptir. Vücut terki hayat ettikten sonra neşama ebedi dünyada da hatalı davranmaya devam edebilir. Çünkü artık kendini düzeltebileceği o aletten yoksundur. Şlomo Ameleh “kol aşer laasot bekohaha ase. Ki en maase veheşbon, vedaat vehohma bişol aşer ata oleh” demekte gideceğimiz yerde onarım şansının olmadığını hatırlatmaktadır. Baal Şem Tov “aadam nimtsa bamakom şemahaşavto nimtset – kişi düşüncelerinin olduğu yerdedir” demektedir.

Soykırım’dan kurtulan bir kişi Tel Aviv’de torununu evlendirmektedir. Her şey çok güzel ve olumludur. Müzik çalmakta, danslar edilmekte gelin ve damadı sevindirme mitsvası yerine getirilmektedir. Ancak ihtiyar adam başını ellerinin arasına almış fark düşüncelerde dolaşmaktadır. Aklında Soykırım yıllarında çektikleri vardır. Fiziksel olarak düğünde olsa da düşüncesel olarak Baal Şem Tov’un dediği gibi başka yerlerde gezmektedir.

Bu noktadan hareketle her zaman iyi ve olumlu düşünmeye kişinin kendini alıştırması gerekir. Bu çok kolay değildir. Bunun için önerilen ilk şey beynin bir özelliğini ortaya koyar. Beyin aynı anda iki şeyi birden düşünemez. Düşüncelere farklı yerlere gider gelir ama aynı zamanda iki düşünce birden olmaz. Rabiler yetser ara etkisiyle günah düşüncelerine sahip olan kişinin hemen farklı konularla ilgilenmesi ve düşüncelerini yoğunlaştırmasını önerirler. 

Mitsva için acele: Yukarıda sözünü ettiğimiz peraşamızdaki pasuk olumsuz düşünceleri kapara yapmakta veya düzeltmekteydi. Çünkü bu pasuk “ola” korbanı ile ilgilidir. Bu korban türünde her şey yükselir. Bu korbandan yenmez. Korban nasıl yükseliyorsa olumsuz düşüncelerin de yükselip yok olacağına inanmak gerekir. Bu pasuğu okumak bu konuda bir “segula” olarak yardımcı olmaktadır. Pasuğa biraz daha yakından bakarsak “eş” dediğimiz ateş ile Tora özdeşleştirilir. Tanrı’nın sözleri olan Tora Tanrısal ışığı, ateşi içerir. RaMHaL Tora öğrenenlerin Tanrısal ışığı içlerine aldıklarını ve bununla Neşama’yı düzelttiklerini öğretir. Nasıl ki eskimiş bir gümüş bardağa yeni bir şekil vermek için ateşe atıp öyle şekil verirsek Neşama’yı düzeltmek için de Tanrısal ateş içeren Tora sözleri gereklidir. Gemara Masehet Bava Batra’da İyov’un bir itirazına yer verilir. İyov insanın istek, arzu ve yönlendirici isteklerle yaratıldığı için yargının dünyadan uzaklaşma gerektiğine inanmaktadır. Arkadaşları ona Tanrı’nın yetser ara yarattığını ama buna panzehir olarak da insanlara Tora’yı verdiğini anımsatırlar.

Peraşamızın ismi olan “Tsav – emret” sözcüğü Raşi’ye göre acele hareket etmeyi ifade etmektedir. Eskilerin “zrizut hatsi mazal – acele etmek yarı şanstır” deyimini hatırlatan Rav Zamir Cohen RaMHaL tarafından Mesilat Yeşarim kitabında bu konuda paylaşılan bir öğretiyi aktarır. RaMHaL’e göre bir kişi hem bir işi yapmadan önce hem de yapmaya başladıktan sonra acele etmelidir. Öncesi için Rabiler acele et ve mitsvanın mayalanmasına izin verme derler. Yani bir mitsvayı yapmaya karar verdiysek onu bir an evvel yerine getirmek için gerekli adımları atmak gereklidir. Bu adımları geciktirmek mitsvanın yapılmasını da geciktirecektir. Bir mitsvanın zamanı geldiyse o yapılmalıdır. Elimize bir mitsva yapmak için firsat geldiyse elimizin tersi ile bu itilmemelidir. Aksi durumda bu mitsvanın getirisi kaybedilecektir. Benzer bir şekilde yapılmaya başlandığında ertelenmemeli mutlaka tamamlanmalıdır.

Kendimizi düzeltmek: “Kol amaavir al midotav maavirim lo alkol peşaav” genellemesi insanlar arasındaki mitsvalarda da kişinin ilk hareketi yapmasının önemine işaret eder. İnsanlar arasında kırgınlıklar olabilir. Kişi özür dilemek söz konusu olduğunda egosunu yenmeli ve bu konuda ilk adımı atan olmalıdır. Çünkü genellememizde de olduğu gibi kendi davranışlarını düzeltmeye çalışan kişinin günahlarının da üzerini kapatırlar.

Adamın biri eşinden şikayetler ve boşanma isteği ile büyük bir Rabi’nin yanına gelir. Rabi Tefila öncesinde adamı dinler.     Adam karısının dağınıklığından şikayetçidir. Düzelme olmadığı için boşanmayı istemektedir. Rabi “Tefila sonrası evde konuşalım” der ve bir öğrencisini evine göndererek eşinden etrafı dağıtabildiği kadar dağıtmasını ister. Tefila sonrasında eve gelen misafırını Rabi bulduğu bir yere oturtur ve derdini dinler. Adam dağınıklık konusunda şikayette bulunmaya başlar ama etraf korkunç derecede dağınıktır. Sonunda boşanmaktan vaz geçer ve evine gider. İçinde bulunduğumuz durum ne olursa olsun daha zor durumların varlığı çektiğimiz sıkıntıları daha katlanabilir kılacaktır.

GÜNLÜK YAŞAMDAN
Kaynak: www.hidabroot.org
Rav İzak Peres

El yıkama mitsvası neden önemlidir?

Rabiler ekmek yemeden evvel ve her yemekten önce ellerin yıkanmasını önemle tavsiye ederler. Bu yıkama sabun ve bol su ile yapılmalıdır. Ekmek yemeden önce temizlikten sonra netilat yadayim yapılmalı ve berahası söylenmelidir.  Ellerin kurulanması için kendi kıyafetleri uygun olmayıp temiz bir havluya bunu yapmalıdır.

İzmir’den Rabi Hayim Palaçi refua vehayim kitabında eve girmeden ve çıkmadan önce elimizi ve yüzümüzü sabun ve benzeri şeyleri yıkamamızı önerir.

 

DİVRE TORA
Rav İzak Peres

 

‘Tsav et aaron’ Aaron’a emret. Bu tabir elini çabuk tutmak ve hızlı olmak anlamına gelir. Rabi Şimon’un dediği gibi maddi kaybın olduğu yerde daha seri olmak gerekir. Talmud Menahot (110): Zot Atora Laola: Ola kurbanın kuralı budur: Tora’yla meşgul olan herkes Ola Korbanı kesmiş sayılır. Bet Amikdaş’ın var olmadığı dönemlerde bu daha geçerliydi.

Bet Amikdaş döneminde bir kişi yaklaşık 2 kg un getiremeyecek kadar fakirse bu mitsvayı tora öğrenerek de yerine getirebilir. Hiç getiremeyenlerle, maddi durumu müsait olmayanlar arasında ne fark vardır? Bunun açıklaması şöyledir: Buradaki peraşada gecen ‘tsav’ yani emir kelimesi çabukluk anlamında kullanılmıştır.  Hem o anda hem de nesiller boyu geçerli olacak bir emirdir. Tsav yani emir hemen yapılmak içindir. Bet Amikdaş var olduğunda maddi imkanları olmayanlar, Tora öğrenerek korban yapmış sayılır. Bu durum Bet Amikdaş olmadığı zamanlarda da geçerlidir. Ribi Şimon da buna vurgu yaparak maddi durumu olmayanların bu korbanın yapamadıklarını söylerdi. Teilim 119:93’te dediği gibi “lule torateha şaaşuay az evadti beoni” yani “eğer toran, eğlencem (tesellim) olmasaydı, fakirliğimde yok olup giderdim”. Fakirin buradaki tesellisi, korbanı tora eğitimi ile yapabilmesidir. Torayla her ilgilenen ola, minha, hatat, aşam korbanlarını kesmiş sayılır. Koenler’in de bu korbanlardan pay aldıklarını düşünürsek, hatta Ola Korbanı, ki tamamiyle Tanrı’ya ayrılır, ancak derisi Koenler’e kalır. Koenler bu payı kaybetmek istemediklerinde tora eğitimi ile halktan korban yapabileceklerini gizleyebilirler. Bu yüzden, Tanrı açıkça Aaron ve çocuklarına, İsraeloğulları’nın korban kesmek yerine tora öğrenmelerinin de kabul göreceğini bildirmelerini istedi, Koenler’in maddi kayıpları olmasına rağmen. 

HAFTANIN SÖZÜ

 

"Zira bir insan bu dünyadan ayrıldığı zaman, ona hiçbir şey - ne altın ne gümüş, ne değerli taşlar, ne de inciler eşlik etmez. Sadece Tora (eğitimi) ve iyi işler eşlik eder." ( Rabi Yose ben Kisma Pirke Avot 6:9)