tada varmaDünyanın herhangi bir yerine yapılan bir turistik gezi, yanınızda orasıyla ilgili kalıcı bir şey getirmediğiniz takdirde de anlamlı olur mu?

Resim yok, film yok, bir hatıra eşyası yok, bir posta kartı ya da başka bir şey… Sadece gidip görmek gezmek, ama hiçbir şeysiz gelmek… Değer miydi?

Belki de yaşadığımız her şeyi bir şekilde, bir resim ya da filmle kayıtlara geçirme konusundaki hevesimiz, önemli miktarda şeyden fedakarlık anlamına geliyordur. Örneğin bir fotoğraf makinesi ya da kameranın arkasındaki yerimizi aldığımız anda, çektiğimiz sahne ile hiçbir ilişkimiz kalmamakta olduğunu fark ediyor muyuz acaba? Çektiğimiz resmin bir parçası olmadığımızı? 

Afikomin’le ilgili kural, yani “bir şey bittiği zaman, bitmiştir” kuralı, bir şeyin tadına varma konusundaki kayıp manevi sanata gönderme yapmaktadır. Bu sanat, bir tecrübenin ayrılmaz bir parçası olmamızı sağlayan bir duyumsama tekniğidir. 

Yahudilik’teki “tada varma” sanatı, duyularımıza ince ayar yapmayı ve bu sayede yaşadıklarımızı görsel, işitsel ve onlara eşlik eden diğer tüm duygularla tamamen özümsememizi gerektirir. Bu özümseme hem düşünce ve fikirlerde, hem de iç dürtüler ve onların kaynaklarında gerçekleşmelidir. Dansı ve neşeyi deneyimlemek. Müziği,  gözyaşlarını, sevgiyi ve içimizde yarattıkları yakınlık duygusunu hissetmek. Her gün ve her an, bilinçli bir şekilde yaşamı kutlamak ve attığımız her deneyimsel adımın bütünlüğünü sağlamak. 

Seder’in bitiminde, Yahudi kanunu, Afikomin’den sonra başka bir şey yemememizi emretmektedir. Bu, bir tada varma” gecesidir: Fikirler, duygular ve görüntüler. Anne-babaların öğrettiği, çocukların öğrendiği ve hep birlikte gelişim sağladığımız bir gecedir bu. Bunun sizin bir parçası olmasına izin verin. Bu özgürlük gecesinin tadına varın. Bunu yaptıysanız, işte o zaman masadan ayrılabilirsiniz. Hatıralarla değil, fotoğraflarla değil – ama farklı bir insan olarak. Farklı bir Yahudi olarak. Ve bunu hiçbir zaman unutmayacağınızdan emin olabilirsiniz (Rabi Şimon Apisdorf).

Bu yazı "Pesah Agadası" kitabından alınmıştır