Bu Hafta İçin Saatler			7 TAMUZ	Gelecek Hafta İçin Saatler
Şabat	Başlangıç	Bitiş	5777	Şabat	Başlangıç	Bitiş
Yeruşalayim	19:13	20:30	-----	Yeruşalayim	19:13	20:29
Tel Aviv	19:30	20:33	1 TEMMUZ	Tel Aviv	19:29	20:32
İstanbul	20:25	21:07	2017	İstanbul	20:23	21:05
İzmir	20:18	21:07		İzmir	20:15	21:05
HUKAT- חקת

PeraşaÖzetİ [www.chabad.org] (Bamidbar19:1-22:1)

Külleri, ölü bir bedenle temas sonucu Tame olan bir kişiyi arındırmak için kullanılan "Para Aduma - Kızıl İnek" ile ilgili kurallar MoşeRabenu'ya öğretilir.

 Çölde 40 yıl dolaştıktan sonra, Bene-YisraelTsin çölüne ulaşırlar. Moşe'nin ablası Miryam ölür ve onun onuruna çölde halkla birlikte her yere gelen mucizevi su kaynağı kuruyunca halk susuz kalır. Tanrı, Moşe'ye bir kayaya konuşmasını ve ona su vermesini emretmesini söyler. Fakat Moşe, isyan eden Bene-Yisrael'e kızar ve taşa konuşmak yerine asasıyla vurur. Su yine de fışkırır; ancak Tanrı, ona ne Aaron'un ne de kendisinin vaat edilmiş topraklara girmeyeceklerini bildirir.

Aaron, OrAar adlı yerde ölür ve yerine oğlu Elazar geçer. Halkın, "Tanrı'yı ve Moşe'yi eleştirdikleri" yeni bir hoşnutsuzluk dalgasından sonra, Bene-Yisrael'in kampı zehirli yılanların saldırısına uğrar; Tanrı, Moşe'ye, pirinçten yapılmış bir yılanı yüksek bir direk üzerine yerleştirmesini ve gökyüzüne doğru bakan herkesin iyileşeceğini söyler. Halk, çölde mucizevi bir şekilde su sağlayan kuyu onuruna bir şarkı söyler. Moşe, Bene-Yisrael'e kendi topraklarından geçme izni vermeyen Emori kralları Sihon ve Og ile yapılan savaşlarda orduya komuta eder ve bu kralların, Yarden (Ürdün) nehrinin doğusuna doğru uzanan topraklarını fetheder.

Mİ-DRAŞ YİTSHAK Rav İsak Alaluf YAPTIKLARIMIZIN KARŞILIĞI

Haftanın peraşası olan Hukat hemen ilk paragrafında son derece zor ve karmaşık bir mitsvayı tanıtır. Para Aduma. Bu mitsva öylesine karışıktır ki Şelomo Ameleh bile bu mitsvayı tam olarak anlayamamıştır. Kızıl bir ineğin külleri bir su tankına karıştırılır. Bu sudan “tame” olan birine su püskürtüldüğü zaman o kişi “taor” olur ancak bunu yapan kişi “tame” olmak zorunda kalır. Son derece karmaşık olan bu mitsva bilindiği gibi açıklaması bizce bilinmeyen mitsvalar olan “hok” gurubuna dahil edilmektedir. Tora’daki en büyük paradokslar hep bu gurup mitsvanın içinden çıkarlar. Hem et hem de süt kaşer olmasına rağmen bu iki yiyeceğin bir arada yenmesi mümkün değildir. Şaatnez kuralı giydiklerimize dikkat etmek zorunluluğu getirir. Bazı kaynaklar bunlara açıklama olarak ufak tefek bilimsel zeminler hazırlasa da “Hok” tipi emirler henüz açıklamaları bizler tarafından bilinmeyenler gurubundadır. Para Aduma bunlar içinde en karmaşık olanıdır bu yüzden de peraşanın ismi Hukat olarak bilinir. Peraşa da “zot hukat aTora” diye başlar. Eğer kızıl inekten söz edecekse bunun “zot hukat apara” olarak başlaması gerekirdi. Ama Tora’nın tamamını bir “hok” olarak niteleyen bilgeler de vardır.

DAMA BEN NETİNA

Gemara Masehet Kiduşin 31’de anlatılan ve herkesçe malum olan bir öykü vardır. Rabiler Rabi Eliezer’e anne baba saygısının sınırının ne kadar olduğunu sorarlar. O da Aşkelon şehrinde yaşayan bir kişiden Dama ben Netina’dan söz eder. Bu kişinin elinde altı yüz bin dinar değerinde ve Kohen Gadol’ün giysisi için kullanılacak bir taş vardır. Yahudiler bu taşı almak için adamın yanına giderler. Taş bir odada kapalıdır ve anahtarı babasının baş ucundadır. Babası ise uyumaktadır. Bu kadar para kazanmak uğruna bile babasını uyandırmak, rahatsız etmek istememiştir. Dama ben Netina bir “hasid” olarak anlatılır. Gerçi bu bekleme taşın değerini düşürmez. Daha sonra bu taşı satmak için fırsat elde edebilir ama Gemara bu kişinin yaptığının büyük bir mitsva olduğunu ve ertesi sene Tanrı’nın bu hareketi bir Para Aduma ile ödüllendirdiğini öğrenir. “Yalezu hasdidim behavod yeranenu al mişkevotam” pasuğu bunun için söylenmiştir. Hasidler verilen “kavod” ile sevinmektedir. Bu “kavod” Dama’nın babasına verdiği onurdur. Yattıklarında da mutlu olmaktadırlar. Çünkü babasını Dama yattığında rahatsız etmek istememiştir.

Zohar Akadoş tarih boyunca dokuz para Aduma geçtiğini söyler. Onuncusu ise Maşiah döneminde ortaya çıkacaktır. Bizler aslında bu döneme çok yakınız. Gemara özellikle Sanhedrin bölümünde bu döneme ait birçok işaret getirir. Sanhedrin 98’de yazılı olduğu gibi Maşiah dönemine yaklaştıkça balık olmayacak denir. Çünkü sular yağa dönüşecektir. Su kirliliğinin doruklara çıktığı bu dönemde temiz su kaynaklarının kirlenmesi nedeniyle toplu balık ölümlerinin olması bilinmeyen bir şey değildir.

Bu parantezi açtıktan sonra tekrar Dama ben Netina’ya dönelim. Ertesi sene bilgeler bu kez Para Aduma için ona gelirler. Dama durumun farkındadır. “Ne kadar para isterse istesin vereceklerini bilmektedir. Ama onlardan geçen sene babasına olan saygısından dolayı kazanamadığı miktarı ister. Bu da olumlu bir davranış olarak bilinir.

Bilgeler burada önemli bir soru sorarlar. Dünyanın her hangi bir yerinde örneği verilebilecek bir Yahudi yok muydu da Gemara iyilik, anne bebe saygısı ile ilgili Aşkelon’daki Dama ben Netina’yı seçmiştir?

KİTRUG

İki büyük Rabi Hida ve Hiduşe Arim aynı görüşü paylaşırlar. Buna göre göklerde Yisrael toplumu aleyhine konuşmalar vardır ve buna Kitrug denir. Bunu yapan meleklere karşı da savunma melekleri iş başındadır. Bununla ilgili olarak güncel ama Zohar kaynaklı  iki örnek verelim.      

Her Pazar günü melekler Yahudi aleyhtarı sözler sarf ederler. Çünkü Hıristiyanların kilisedeki duruşlarını överler ve bunu Yahudilerin Şabat dualarındaki gürültü ile karşılaştırırlar. Savunma melekleri buna şöyle cevap verirler. Hıristiyanlar kiliseye haftada bir kez giderler. Yahudiler ise tanıdık ortamlarına günde üç kez giderler ve bu da o ortamı onların evi gibi samimi yapar.

Yişmael oğullarının EretsYisrael üzerinde hak iddia etmelerinin tek bir sebebi vardır. Sünnet. Bu onlar için iyi bir argüman konusudur. Çünkü Yahudiler sekiz günlük iken hiçbir şey hissetmeden Berit olurlar. Halbuki Yişmael oğullarında sünnet yaşı on üçtür. Bu yüzden daha fedakar davrandıklarını iddia ederler. Zohar Maşiah dönemi yaklaştıkça Yahudilerin de ileri yaşlarda daha büyük fedakarlıklarla Berit yapacaklarını söyler. Bunun en açık kanıtı Rus Yahudilerinin ileri yaşlarda geçirdikleri Berit mila operasyonlarıdır.

Kitrug söz konusu olunca Dama ben Netina için de konuşmalar kaçınılmazdır. Bir goy babası için bu kadar saygılı davranmıştır. Savunma meleklerinin sözlerini ise Hida ve Hiduşe Arim’den öğreniyoruz. Dama bildiği, aklına yatan, doğal bir mitsva için fedakarlık yapmıştır ve takdiri hak eder. Ancak Yahudiler hiçbir şekilde anlamadıkları, nedenini bilmedikleri sadece Tanrı emrettiği için yerine getirmek istedikleri Para Aduma için ne mümkünse yapmak durumundadırlar. Dama ben Netina da Para Aduma için istediği miktarı ödeyeceklerinden emindir. Ancak buradaki ayraç Yahudilerin bunu sadece Tanrı emri olduğu için mantık ve neden aramadan yapmaya hazır olmalarıdır.

Rabi Gifter farklı bir yaklaşım sunar. Dama ben Netina doğru bir şey yapmıştır. Ama mitsvaya yaklaşımı o kadar da masum değildir. Gemara’yı daha yakın okuyarak neler söylediğine bakmak gerekir. “En ani mevakeş mikem şeoto mamon şeifsadti bişvilkavod aba – sizden baba saygısı için kaybettiğim paradan daha fazlasını isteyecek değilim.” Burada baba saygısı için “kaybedilen” bir paradan söz edilmektedir.

Adamın biri bir milyon liralık bir piyango kazanır. Ama oraya gidebilmek için metroda iki liralık bir harcaması vardır. O gün işe gitmediği için de yüz liralık kesinti uygulanacaktır. Adam piyango idaresinden bu kayıplarını da ister.

Dama ben Netina elbette babasına gerekli saygıyı göstermiştir. Ama bu mitsvanın neler değerinde olduğunun bilincinde değildir. Alamamış olduğu paraya “kayıp” gözü ile bakabilmektedir. Benzer şekilde anne babalarımıza karşı mitsvamızı yaparken bazen maddi, zaman, manevi kayıplarımız olabilir. Bu kayıpların kesinlikle söz konusu edilmemesi gerekir. Çünkü kazanılan mitsvanın değeri bu minik kayıplarda ölçülemez.  

TEŞUVA FIRSATI

Bir başka açıklamayla Gemara’mızı daha iyi anlayalım. Ulu Günler olarak nitelendirdiğimiz bayramlardan üç ay kadar uzaktayız. Tamuz sözcüğünü tersten yazarsak Rabiler “Zerizin makdimim veosim teşuva-acele edin, öncelik verin ve teşuva yapın” sözlerinin ilk harflerini bulurlar. Onun için ulu günlerden konuşmak iyi bir harekettir.

Roş Aşana Musaf duasında “ki zoher kol anişkahot ata – bütün unutulanları anımsarsın” ifadesi yer alır. Basitçe Tanrı biz unutsak da günahlarımızı anımsar. Ancak burada dikkat edilmesi gereken şey şudur. Tanrı bizim unuttuğumuz günahları anımsar ama hatırladığımız günahları unutmak ister. Biz yanlışın farkında isek ve bundan dönmenin çaresini arıyorsak artık Tanrı bu günahları hatırlamak istemez. Bu yaklaşımı mitsvalar için de kullanmak mümkündür. Bizler mitsva yaparak yolumuza devam ettiğimiz ve yaptığımız mitsvaları sürekli lanse etmediğimiz sürece Tanrı bu mitsvaları her zaman hatırlar. Ancak yaptıklarımızı sürekli hatırlar ve hatırlatırsak Tanrı bu yaptığımız mitsvaları unutma yoluna gider.

Gemara şimdi bir başka açıdan da Dama ben Netina’yı anlamamıza yardımcı olur. Para Aduma için ona geldiklerinde “bişvil lihvod aba” diyerek babası için yaptığı “kibud av” mitsvasını bir kez daha anmaktadır.

Şimdi Dama ben Netina’nın burada neden kullanıldığını daha iyi anlamaktayız. Elbette bu kişinin yaptığı son derece doğru bir davranıştır. Birinci açıklamada Kitrug için hazır olan meleklere bu davranışın nasıl nötralize edildiği anlatılmaktadır. İkinci açıklama bir mitsva yapıldığı zaman kayıplar konusunda konuşulmaması gerektiğini öğretmektedir. Nihayet üçüncü açıklamada da yapılan mitsvaların sürekli olarak gündemde tutulmasının bir yarar sağlamayacağı anlatılmaktadır.

KURALLAR

Zot hukataTora. Basit bir Gemara öyküsünü anlamak için bile görünenden çok farklı profil çizen üç açıklamayı getirmeye çalıştık.

Tora’nın tamamı bilinmelidir ki mutlak bir “hok” şeklindedir. Açıklamasını bildiğimize inandığımız mitsvaların bile gün yüzüne çıkarılmamış sayısız nedeni vardır. Basit iki örnekle bunu da anlamaya çalışalım.

Pesah bayramında matsa yeriz. Küçük çocuklar bile bunun nedeninin Mısır çıkışı olduğunu bilir. Ama küçük bir pürüz vardır. Üç melek Avraam’ı ziyaret ettiğinde Sara onlara matsa verir. Benzer hareket Lot tarafından da gerçekleştirilir. Raşi bunun nedeninin zamanın Pesah zamanı olduğunu söyler. Mısır esaretinin bile gündemde olmadığı ve ancak yüz doksan sene sonra başlayacağı bir günde Pesah bayramından nasıl söz edebiliriz? O halde sorumuzu yine soralım. Pesah’ta neden matsa yeriz? Cevabı “çünkü Tanrı öyle emretmektedir” şeklinde olacaktır.

Bir bebek daha iki günlük iken terk edilir. Yabancılar tarafından büyütülür. Yıllar sonra yaşlanıp bakıma ihtiyacı olacağına inanan babası ortaya çıkar ve babası olduğunu kanıtlar. Delikanlı ne istediğini sorunca babası “kibud av” mitsvasını yerine getirmesini ister. Her ne kadar bu çok haklı görünmese de alaha Kibud Av mitsvasının yapılmasını emreder.

TAAM

İbranice’de “neden” sözcüğünün karşılıklarından biri “taam” olarak bilinir. “Taam” aynı zamanda “lezzet” ve “tat” anlamına da gelir. Bildiğimizi, anladığımızı zannettiğimiz mitsvalardan bilinen eğer mitsva bir yemekse sadece üzerine ekilen baharatlardır. Tanrı bunları bilmemize izin vermiştir. Mitsvaları yapma nedeni ise Tanrı’nın bunu istemesidir.

Roş Aşana mizmoru olan Teilim 81’de “ki hokleYisraelmişpatE.loeYaakov – çünkü bu Yisrael için hok, Yaakov’un Tanrısı için yargıdır” demektedir.

Tanrı bizi ulu günlerde yargılar bu yargısını rasyonalist bir şekilde yapmaz. Zaten yaptığı durumda hiçbirimizin bu yargıdan masum çıkması olanak dahilinde değildir. Hok denilen emirlerin uygulanması ile yargı arasında bir alaka vardır. Tanrı genellikle bir kral olarak normalden farklı davranır ve bizleri masum kılmak için gerekeni yapar. Aslında olay Tora’nın emirlerine nasıl baktığımızla ilgilidir. Eğer neden ve niçin olduğunu bilmeden “ben bu kuralı uygulamam” diyorsak yargı günlerinde Tanrı’dan da aynı şekilde bir karşılık alacağımız sır değildir. Ancak kurallar öncelikle Tanrı emri olduğu için uygulanıyorsa o zaman yargı de çok daha ılımlı olacaktır.

Üniversitede isminin önünde akademik kariyerini anlatan sayısız harf bulunan bir kişi “nedenini bilmeden Tora’yı uygulamanın anlamsız geldiğini” iddia etmektedir. Rabi Eli Mansour basit bir örnekle karşılık verir. Doktora gittiğinde başın ağrıdığında ilacı almadan önce bu ilacın nasıl çalıştığını nasıl etki yaptığını biyolojik ve kimyasal etkileşimlerini mi sorgularız yoksa bir an evvel ilacı alıp sıkıntımızın geçmesini mi isteriz. Cevap açık ve basit olarak ikinci seçenektir. Çünkü doktor bizim için neyin iyi olduğunu bilmektedir. “Ki ani Ad… rofeeha” diyen Tanrı da bizim için neyin iyi olduğunu bilmektedir ama nedense söz konusu maneviyat olunca sorgu sual daha farklı gelişmektedir.

Teilim 121 Tanrı için “Ad..Tsileha – Tanrı gölgendir” demektedir. Baal Şem Tov bunu farklı bir açıklama ile öğrenir. Gölge kişi ne yapıyorsa onu yapar. Tanrı da insanın davranışlarına göre o kişiye davranır. Bu da Teilim 62’de açıkça belirtilmiştir:

“Ki ata teşalem leiş kemaaseu – Kişiye yaptıklarına göre ödersin.”      

DİVRE TORA Rav Naftali Haleva

Kırk senelik çöldeki göçebe hayat bitmeden ve Yisrael topraklarına girmeden kısa bir müddet önce, Yisrael oğulları susuz almaları nedeni ile şikayet ederler. MoşeRabenu Tanrı’ya dua eder. Bunun üzerine Tanrı elindeki asayı almasını, halkı kayanın etrafına toplamasını ve kayaya konuşmasını söyler. Bunun yaptığı taktirde Tanrı kayadan su çıkacağının garantisini verir.

Bu olayın akabinde Tora da kafa karıştırıcı,trajik veeşi benzeri görülmemiş bir olayla karşılaşmaktayız. Moşe elindeki değneği alır,kayaya konuşması yerine vurur. Kayadan su fışkırır ama MoşeRabenu bu yaptığı yanlışlık sonucu cezalandırılır.Bu olayın akabinde Tanrı Moşe’yeYisrael topraklarına halkı refakat edemeyeceğini ve vaad edilmiş topraklara giremeyeceğini belirtir.

Moşe bu kadar basit bir talimata neden uymadı? Yisraeloğullarını, Yisrael topraklarına lider olarak refakat edeceğini bütün hayatı boyunca hayal eden Moşe’ye bu yaptığı yanlışlığa karşılık neden böyle bir ağır ceza verilir?  

Yıllar boyunca bu soru bilgelerimizi aklına kurcalamış ve bu konu ile ilgili onlarca yorumlar yapılmıştır. Bu yorumlardan biri şu şekilde dile getirilmektedir.

Bu olaydan kırk sene önce yaşanılan benzeri bir olayı kıyasladığımız taktirde soruya çok farklı bir şekilde cevaplamamız mümkün olabilecektir. Beşalahperaşasına baktığımızda kırk sene önce yukarda belirtilen yaşanmış olaya benzeyen bir olaya tanık olmaktayız. Mısır çıkışı sonrasında Yisraeloğulları içecek suları olmadığından şikayette bulunurlar. Bu olayda Tanrı Moşe’ye elindeki asayı almasını ve kayaya vurmasını ister. Moşe Tanrı’nın dediği gibi yapar ve kayadan su çıkar.

Bu olayı yaşamış olan Moşe’nin bu haftaki peraşadaki davranışının yargılanmasını anlamakta zorlanmaktayız.  Moşe kırk sene önce susuz kalan halkın suyunu tedarik edilmesi için Tanrı’nın dediği gibi asasını almış ve kayaya vurmuştur. Burada yaşanılan olaya karşı yukarda belirtiğimiz sorulara bir tane daha eklememiz gerekecektir. Neden Tanrı geçen defa suyun çıkması için kayaya vurmasını isterken bu sefer ise kuralı değiştirmiş kayaya konuşmasını istemektedir?

Yahudi tarihinde iki ayrı dönem farklı bir bakış açısı ile yaşanmıştır. Bunlardan ilki Yisraeloğullarının Mısır’dan çıkıp kırk senelik çöldeki göçebe yaşamına başladıkları dönemdir. Yaşadıkları zorlukları aşabilmek ve hayatta kalabilmeleri tamamen Tanrı’nın mucizeleri ve Tanrı’sal koruması sayesinde ancak mümkün olabilecekti.Gün içesinde onları güneşten koruyan bulut tabakası, akşam vakti çöl soğuğundan koruyacak ateş sütun ve açlıkları giderebilme adına gökyüzünden yağan mucizevi man yemeği. Öyle bir dünyadan bahsediyoruzki suyun tükendiği bir anda mucizevi bir şekilde ortaya çıkması. Bu nedenle Tanrı su sıkıntısı çektikleri an Moşe’ye, Mısır’da tüm mucizelere ve tabiatüstü olaylara neden olan o asayı tekrardan almasını yeni bir mucize yapması gerekliliğini belirtir.

Bu haftaki peraşada, kırk sene sonra yaşanılan dönem ise çok farklı bir boyuttaydı. O anda Yisrael oğullarının konumu ve varoluş aşaması açısından faklı bir noktadaydı. Onlar vaad edilmiş topraklara girme aşamasında ve kendi potansiyellerini kullanarak topluluğu inşa etme durumundaydılar. Yalnızca Tanrı’sal mucizelere bağlı kalmadan O’nun müdahalesi olmadan yaşamaları gerektiğini kendi potansiyellerini kullanarak hayat mücadelelerini yapma zamanı geldiğini bilinci olmaları gerekmekteydi. Bu bakımdan Tanrı Moşe’ye su sıkıntıları olduğu anda Tanrı’nın varlığını orda olduğunu anlaması adına asayı işaret olarak almasını, kayaya konuşmasını ve kendi sesiyle su çıkarmasını ister. Bu şekilde Tanrı halka önemli bir mesaj verme isteğindedir. Elindeki asa Tanrı’nın varlığına bir işaret artık mucizeleri getirmemekle birlikte kişi kendi emeği ve çabaları ile kendi ağzından çıkan kelimelerle bir şeyler elde edebilir. Tanrı’nın Moşe’ye verdiği talimatla kendi ağzından çıkan kelimelere güvenmesi ve lider olarak hayata farklı bir pencereden bakmasını istemiştir.

Bu fikri daha iyi anlamak adına Tanrı’nın Moşe’ye söylediği kelimeleri irdeleyelim.

Tanrı Moşe’ye “daber el asela kayaya konuş” şeklinde belirtmiş ama ne söylemesi gerektiğini belirtmemiştir. Tora’ya bakacak olursak yüzlerce kez Tanrı Moşe’ye konuşmuş ve talimatlar vermiş her seferinde ne konuşması gerektiğinin detayını bildirmiştir. Burada aslında Moşe bir sınama ile karşı karşıyadır. Çölde halkı eşlik eden, her şeyi Tanrı’dan bekleyen, onun mücadelesi ve mucizeleri ile birlikte bütünleşen lider Moşe, çöldeki bu bakış açısını değiştirerek faklı bir konumda Yisrael topraklarında kendi potansiyeline güvenebilen bu yeni gerçeği kabul edebilecek bir lider olma yolunda bu geçişi yapmaya hazır mı? Bu geçiş Moşe için o kadar basit değildi. Kendine güvenebilecek kelimeleri söyleyemedi.

Bu evrenin en büyük Peygamberi Moşe, aslında bu konuda başarısız olacağını kerametini görmüştü. Tanrı ile yanan çalı etrafında ilk girdiği diyalogda Yisrael oğullarına lider edebilecek bir vasıfta olmadığından bu göreve uygun olmadığını dile getirdi .” Konuşma beceresine sahip değilim” kelimeleri ile görevi almama konusunda ısrar etti. Bunun üzerine Tanrı endişelenmemesi gerektiğini ve ona “ Ben ağzınla olacağım ve konuşman gerekeni sana öğreteceğim “  kelimelerini dile getirir. Nitekim Tanrı kırk yıl boyunca Moşe’ye söylediği gibi ona her konumda ne söylemesi gerektiğini belirtti. Yahudi Milleti, Yisrael topraklarına girmeye hazırlandıkları aşamada yeni bir lider modeli farklı bir bakış açısı gerekmekteydi. Moşe zaten böyle bir liderlik vazifesine uygun olmadığını aslında liderliği seçildiği gün tespit etmişti.  Kendi kelimeleri ile başarısızlığa uğradı ve kendisinin hissettiği gibi Yisrael topraklarına halkı eşlik edecek olan liderin yalnızca mucizelere güvenmeden kendi potansiyelinin bilincinde olan bir kişi olması halkın geleceği açısından gerekliliğiydi.

Diğer bir kelime ile;

Gerçekçi olmak istiyorsan mucizelere inanmam lazım…

                                          BEN GURİON 5 EKİM 1996 CBS-TV PROGRAMINDA

Diğer önemli bir not ise;

Yalnızca Tanrı’dan işaret beklemek, bankada ismime büyük bir miktarda bir para transfer edilmeye benzer.

Woody Allen

GENÇ NESİLDEN ÖĞRENİYORUZ Beri Bahar

“Tanrı’nın söylemek üzere emrettiği Tora hükmü budur. “Bene-Yisrael’e konuş: Sana [Moşe,] herhangi bir kusuru olmayan, üzerine boyunduruk geçirilmemiş tamamen kızıl bir inek getirsinler.” Bamidbar19:2

Bu haftaki peraşa “Tora hükmü budur” cümlesiyle başlar. Ve Para Adumayla (Kızıl İnek) ilgili kurallardan bahsederek devam eder ve bu mitsva insanın anlayış seviyesinin üstünde olan bir mitsvadır. Peki Neden bu mitsvaya “Tora hükmü budur” denmiştir. Bu mitsva bütün Tora’yı kapsar mı? Ve bu Mitsvaya “Tora’nın saflıkla ilgili olan hükmü budur.” demek daha doğru mu olurdu?

Para Aduma kuralları içerisinde bir çelişki bulunmuştur; Külleri, saf olmayan birisini arındırır, Ancak Para Aduma’nın kurban edilişi için hazırlıklara katılanlar kendileri saf olmayan hale gelirlerdi! Bu mitsvanın açıkça çelişen unsurları bize bir kişinin tüm özellikleriyle Tanrı'ya hizmet etmesi gerektiğini bize öğretir- çelişkili olanlar bile.

Bir kişinin mütevazi olması çok önemlidir, ancak sadece bu yeterli değildir. Birisi kendi şerefiyle ilgili aldırışsız ise, Arkadaşının şerefine önem vermeye başlayabilir. Ona acı çektirmek için özgür hisseder ve onu utandırır. Ayrıca, birisinin vermeyi sevmesi ve cömert olması çok önemlidir. Birisi cömert ve kendi parası konusunda açık elli olmasına rağmen, başkasının parası hakkında tasasız olabilir ve başkasının mülküne zarar verebilir veya onun eşyalarını çalabilir. Tora bize öğretir ki Para Adumayla ilgili olan çelişkinin kesinlikle Tora’nın diğer bölümlerine de uygulanmalıdır.

Bir kişi hem cömert hem de cimri olmalıdır. Kendi parası konusuna gelince, cömert olmalıdır. Ancak, başkasının parası konusuna gelince, cimri olması gerekir. Arkadaşının kesinlikle parasını kaybetmediği konusunda veya gereğinden bir kuruş fazlasını bile harcamaması konusunda emin olmalıdır. Benzer bir şekilde, birisi mütevazi olmalıdır, başkalarından onu onurlu birisi olarak görmelerini beklememeli ve de başkalarında hayranlık uyandırmayı düşünmemelidir. Ama arkadaşına gelince, arkadaşına büyük bir şekilde saygı göstermeli ve onu onurlandırmalıdır.

YAZILI VE SÖZLÜ TORA Rav İsak Alaluf NEVİİM – YİRMİYAU

Yıkılışı yaşadığı için son derece kötümser bir peygamberdir. Hayatı en iyi bilinen peygamberlerdendir. Çünkü öğrencisi Baruh ben Neriya her sözünü kaleme almıştır.  Bet Amikdaş’ın son yıllarında yaşamış Yoşiyau’nun iyi yönetiminin ardından son kralların kötü yönetimini ve yıkımı görmüştür. Yazıları genellikle kötümserdir. Tişa be Av öncesindeki iki Aftara bu peygamberin sözlerini içerir. Tişa be Av gününde okunan Aftara da Yirmiyau’nun ifadeleridir. Buna rağmen bazı bölümlerinde son derece teselli edici ifadeleri bulunur. Özellikle EretsYisrael’e geri dönüşün işlendiği otuz birinci bölüm aynı zamanda Roş Aşana bayramının ikinci gününün Aftara bölümüdür. Yirmiyau sürgüne gidenlerle birlikte Mısır’a gitmiş ve orada ölmüştür.

MİMAAYAN Rav İsak Alaluf ZAMAN ÇALMAK

Bu dünyada yapmamız gereken en önemli mitsvalardan bir tanesi “kovea itim laTora – Tora öğrenmek için zaman fikse etmek olarak bilinir. Gemara Bava Metsia’da bunu biraz daha farklı anlar. Çünkü “kovea” sözcüğü aynı zamanda “çalmak” olarak kullanılmaktadır. Buradan çıkan sonuç sadece Tora öğrenmek için zaman fikse etmenin yeterli olmadığı aynı zamanda daha fazla zaman yaratmak için diğer zamanlarımızdan buna zaman çalmak gerektiğidir. Ne kadar boş zamanlarımızdan Tora öğrenimi için vakit ayırabilirsek bunun mitsvası da o denli büyük olacaktır.

HER HAFTA İKİ ALAHA

*ŞulhanAruh siman 50’ye göre Tefila öncesinde PitunAketoret ve EzeuMekoman adlı parçaların okunma sebebi her gün Tora Mişna ve Gemara okumaya layık olabilmektir.

*ŞalmeTsibur adlı kaynağın öğrettiğine göre “BaruhŞeamar” söylenirken KadişKeduşa ve Barehu’ya cevap verilebilir. 

HAFTANIN SÖZÜ

Ölüm gününde  hükümranlık yoktur. (Kohelet 8/8)