Yazdır

Bu Hafta İçin Saatler

12 TAMUZ

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

5780

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

19:13

20:30

-----

Yeruşalayim

19:12

20:28

Tel Aviv

19:30

20:33

4TEMMUZ

Tel Aviv

19:29

20:31

İstanbul

20:24

21:06

2020

İstanbul

20:22

21:04

İzmir

20:18

21:08

İzmir

20:16

21:05

HUKAT- חקת

BALAK- בלק


9 TEMMUZ 2020 TAANİT ŞİVA ASAR BE TAMUZ

PeraşaÖzetİ
[www.chabad.org]
(Bamidbar19:1-22:1)

 

Külleri, ölü bir bedenle temas sonucu Tame olan bir kişiyi arındırmak için kullanılan "Para Aduma - Kızıl İnek" ile ilgili kurallar MoşeRabenu'ya öğretilir.

Çölde 40 yıl dolaştıktan sonra, Bene-YisraelTsin çölüne ulaşırlar. Moşe'nin ablası Miryam ölür ve onun onuruna çölde halkla birlikte her yere gelen mucizevi su kaynağı kuruyunca halk susuz kalır. Tanrı, Moşe'ye bir kayaya konuşmasını ve ona su vermesini emretmesini söyler. Fakat Moşe, isyan eden Bene-Yisrael'e kızar ve taşa konuşmak yerine asasıyla vurur. Su yine de fışkırır; ancak Tanrı, ona ne Aaron'un ne de kendisinin vaat edilmiş topraklara girmeyeceklerini bildirir.

Aaron, OrAar adlı yerde ölür ve yerine oğlu Elazar geçer. Halkın, "Tanrı'yı ve Moşe'yi eleştirdikleri" yeni bir hoşnutsuzluk dalgasından sonra, Bene-Yisrael'in kampı zehirli yılanların saldırısına uğrar; Tanrı, Moşe'ye, pirinçten yapılmış bir yılanı yüksek bir direk üzerine yerleştirmesini ve gökyüzüne doğru bakan herkesin iyileşeceğini söyler. Halk, çölde mucizevi bir şekilde su sağlayan kuyu onuruna bir şarkı söyler. Moşe, Bene-Yisrael'e kendi topraklarından geçme izni vermeyen Emori kralları Sihon ve Og ile yapılan savaşlarda orduya komuta eder ve bu kralların, Yarden (Ürdün) nehrinin doğusuna doğru uzanan topraklarını fetheder.

Moav kralı Balak, Bene-Yisrael'e lanet okuması için peygamber Bilam'ı çağırır. Yolda, Tanrı ona engel olması için bir melek gönderir. Meleği gören eşek ters davranışta bulununca, durumun farkında olmayan Bilam tarafından dövülür. Bilam ancak eşeğin dilinin mucizevi şekilde açılması sonucunda meleği fark eder.

Balak'a ulaşan Bilam, üç kez, üç farklı seyir noktasından Bene-Yisrael'e lanet okumaya çalışır; fakat her seferinde, lanet yerine ağzından berahalar çıkar. Balam, ayrıca tarihin sonu ve Maşiah'ın gelişi hakkında da kehanetlerde bulunur.
Halk, Moav kızlarının çekiciliklerinin tuzağına ve Baal Peor adlı puta tapma hatasına düşerler. Tanrı halk içine bir salgın gönderir. Yüksek rütbeli Yahudi, Midyanlı bir prensesi alenen çadırının içine alınca, Koen Gadol Aaron'un torunu olan Pinehas, her ikisini de öldürür ve salgın son bulur.

KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ

טלית'' – TALİT”

Özellikle sabah dualarında giyilen Talit yün veya ipek gibi kumaşlardan imal edilir. Talit’in dört köşesinde “Tsitsit” adını verdiğimiz düğümler vardır. Talit küçük yaşta bir çocuk tarafından da giyilebilir. Kipur gününde bütün gün Talit ile ibadet edilir.

Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf
BİLAM

 

Bu hafta Hukat ve Balak peraşaları okunur. Açıklamamız Balak peraşasıyla ilgilidir. Bene Yisrael’i lanetlemek için Balak tarafından tutulan Bilam’ın lanet diye başladığı ancak ağzından çıkan kutsama gibi sözlerin bazılarına yakından bakmaya çalışacağız. 

Daha ilk girişiminde “mi mana afat Yaakov – kim Yaakov’un tozunu sayabilir” ifadesini kullanır. İlk bakışta ima ettiği Yaakov evinin oldukça kalabalık olduğudur. Raşi duruma farklı bir açıdan bakar. Bilam burada Yisrael’in çok fazla yaptıkları mitsvalara gönderme yapmaktadır. Yisrael toplumu “kilayim” gibi, “Sota” veya “maaser” gibi, “truma” gibi mitsvalara sahiptirler. Yerin tozunu bile mitsvalara dönüştürebilecek kutsallıkla yürümektedirler. “Umispar et Rova Yisrael” ifadesi de onların kutsallığına hiçbir toplumun erişmek sansı olmadığını itiraf etmektedir. Bene Yisrael kutsallığını yaşamın kendisinde uyguladığı kurallardan almaktadır. Bene Yisrael ailenin kutsallığına inanır ve “taharat amişpaha” kurallarıyla ailesinin özelliğini ve kutsallığını muhafaza eder. Bene Yisrael yaşamın her anına kutsallık katmayı bilen bir toplumdur ve bu özellik diğer toplumlarda yoktur. Burada açık bir şekilde Bene Yisrael’i kıskanan ve ince sözlerle bu kıskançlığı açığa vuran bir kişi vardır. Bu yüzden Rabi Reuven Lev Tov kıskançlıkla yapılan kutsamaların da yerine gelmediğini ifade etmektedir. Kutsama asla Bilam’ın kalbinden çıkan sözler değildir.

Bilam bu kutsamada devam eder. “Tamot nafşi mot yeşarim – canım dürüstlerin hak ettiği ölüm ile ölsün.” Bu çok ilginç bir istektir. Gemara Masehet Berahot’ta tsadik biri ile raşa birinin ölümlerinin oldukça farklı olduğunu öğretir. Tsadik biri için yaşam bir koridor, vücut ise bir elbiseden ibarettir. Neşama Tanrı’ya dönmek için resmen acele etmektedir. Gemara böyle bir kişinin vefatının “tereyağından (sütten) kıl çeker gibi” olduğunu söyler. Bu sıkıntısı olmayan bir vefattır çünkü bir kavuşmayı simgeler. Raşa olan birinin vefatından Neşama’nın vücuttan ayrılması pamuğun dikenler arasından ayrılması gibi tasvir edilir. Burada cezalandırılan “raşa” olan kişi değildir. Neşama nasıl yaşadığının umurunda olmayan bir durumdadır. Kaldığı yerden memnundur. Başka taraflara gitmek istememektedir. Bu yüzden çıkarken ciddi zorlanmalar yaşar. Bilam ilk seçenekte olduğu gibi bir ölümü arzulamaktadır.

Kutsama devam eder. “Uti ahariti kamou – sonum onlar gibi olsun.” Bu ifade “olam aba” dediğimiz ebedi dünyada Bilam Bene Yisrael gibi olmak istemektedir anlamını taşır. Aslında bu öykünün Arameik dildeki geniş anlatımı son yıllarda arkeolojik kazılarda gün yüzüne çıkarılmıştır. Burada Bilam’ın gitmeyi ne denli arzuladığı, Tanrı’nın izin vermemesine ne kadar içerlediği anlatılmaktadır. Tanrı ile konuşabilen Bilam aslında durumun pek ala farkındadır. Olam aba için en önemli şeyin ne olduğunun da bilincindedir ancak sahip olduğu büyük nefret bunu hissetmesini engellemektedir. Çünkü nefreti derin ve kalıcıdır.

Şöyle bir etrafımıza bakalım. Antisemitizm dünyada ilgi gören bir durumdur ve antisemitik liderler genellikle yükseliştedirler. Antisemitizm birleştirici bir unsurdur. Politik görüşleri ne olursa olsun antisemitik girişimler birçok toplum için ortak hareket alanıdır. Şöyle bir bakarsak Yisrael toplumu diğer toplumlar için bir tehlike arz etmemiştir. Cihad adı verilen “din uğruna” yapılan savaş ve bu uğurda insanları katletmek kavramı Yahudilikte yoktur. Misyonerlik faaliyeti Yahudilikte olmaz. Zorla kimsenin Yahudi olması için çalışılmaz.

Yahudi toplumu insanlığa yararlı olabilecek birçok keşfin mucididir. Bu insanlığın iyiliği için gayret göstermektir. Buna rağmen nefret, antisemitizm hiçbir çağda eksik olmamıştır.

Tekrar Bilam’a dönelim. Bilam gerçeği bilen ama bunu uygulamaktan nefret eden, yanaşmayan kendi gibi yaşamayı seçen bir kişidir. Doğrunun ne olduğunu ve kimlerle birlikte olduğunu bilmesi onda büyük bir güven bunalımına neden olur. Bu da büyük bir nefreti doğurur ve sürekli hale getirir.  Günümüz hayatında da aslında böyledir. İşte çok başarılı olursunuz. Etrafta sadece bir yerlere gelmek isteyen ama bir şeyler yapmaya yanaşmayan kişiler vardır. Başarınız onlarda rahatsızlık yaratır. Bu rahatsızlık nefrete döner ve sizi o yerden uzaklaştırmak için her şeyi yapmaya hazır olurlar.     

Bet Amikdaş’ı yıkan Titüs’ün yeğeni Yahudiliğe geçmek ister. Onkelos bu geçişi önce Titüs’e sorar. O bunu tavsiye etmez. Arkasından Bilam ile konuşmak için bazı güçleri devreye sokar. Bilam Bene Yisrael’e karşı hala nefret doludur. Buradan önemli bir ders çıkarmak mümkündür. Bu dünyada olumsuz özelliklerini düzeltmeye çalışan kişinin Neşama’sı ebedi dünyada düzeltilmiş hali ile yaşamaya devam eder.  Halbuki düzelmeye yanaşmayan kişinin Neşama’sı aynen kalmaya devam eder. Bu yüzden Yahudilik insan vücuduna ve bu dünyadaki yaşama çok önem verir. Tora “venişmartem meod lenafşotehem - canlarınıza çok dikkat ediniz” derken bu dünyadaki yaşamın önemine vurgu yapmaktadır. Rabenu Bahye Hovot Alevavot kitabında tsadiklerin ölümü arzuladıklarını ancak ondan kendilerini koruduklarını söyler. Evet tsadikler için ölüm anı kavuşma anıdır. Bu nokta bu dünyadaki mitsvaların ödülünün alınacağı noktadır. Ancak bu dünyada kalınan her zaman yeni bir mitsva, yeniden Tora öğrenimi, yeniden Gemilut Hasadim için bir fırsattır.

Oldukça ileri yaşta olan bir kadın hastanede zor koşullar altında yaşamaya çalışmaktadır. Koşullar ayda bir kez yıkanmasına izin vermektedir. Kadın daha sonra her türlü sıkıntı içinde gelecek ayı beklemeye başlamaktadır. Günün birinde kendisini ziyaret eden yeğeni olan Maaril mi Diskin’den uzun yaşamak için beraha vermesini ister. Rabi bu isteği anlayamaz. Sağlık ve uzun yaşam için bir kutsama verir. Kadın durumu kuşkuyla karşılayan yeğenine bakar ve şöyle der: “Her ay yıkandıktan hemen sonra daha kirlenmeden Teilim kitabını alıp baştan sona kadar okuyorum. Kirlendikten sonra artık bunu yapacak fırsatım olmuyor. Ancak yeni ayı beklemek ve bu mitsvayı bir kez daha yerine getirmek için uzun yaşam kutsaması istemek çok mu mantıksızdır. Bu yaşam ebedi dünya için bir koridor niteliğindedir. Yapılan her mitsva salona giriş için hazırlıktır. 

Doğruyu bilmek ama o doğrudan gitmemek Bilam’da olduğu gibi sadece nefreti körükler.  Bu nefret ve kinden kurtulmanın şartı Tanrı’nın yolunda ilerlemektir.

GÜNLÜK YAŞAMDAN
Kaynak: www.hidabroot.org
Rav İzak Peres

Pandemi döneminde manevi açıdan nelere dikkat etmeliyiz?

Durumun ağırlığı ve önemi daha fazla Tefila söylememizi gerektirir. Sabah - öğle – akşam varsa minyanla yoksa bireysel olarak Tefila söylenmelidir. Teilim’de 13 ve 20 numaraları mizmorları okumakta fayda vardır. Hastaların sağlıklarına kavuşmaları için dua edilmelidir.
David Ameleh zamanında oluşan salgın her gün 100 beraha söyleyerek durdurulduğu hatırlarsak, David Ameleh’in 100 beraha söyleyin tavsiyesi büyük fayda sağlayacaktır.

 

DİVRE TORA
Rav Albert Gerşon

" Zot Hukat Atora''

Peraşamızda "Hukat" yani kanun olarak isimlendirilen Para Aduma (Kızıl inek) mitsvasını okuruz. Bu mitsvanın gerekçesi bizim anlayışımızın ötesindedir. Bu yüzden Şelomo Ameleh’in bu mitsva hakkında şöyle bir yorumu vardır "Amarti ahakema vei rehoka mimeni" " İçine girip onu çözeceğim dedikçe o benden daha çok uzaklaştı."

Magid Miduvna, bu emiri ve Şelomo Ameleh’in bu yorumunu güzel bir örnekle açıklamaktadır.

Çok zengin ancak cahil bir köylü bir gün dünyanın öbür ucuna seyahat etmek ister ve hemen uygulamaya koyulur.  At arabasını, güçlü atları hazırlar. Yeteri kadar yiyecek ve yardımcısını da alarak yola çıkar. İlk gün 30 km yol alırlar. Karanlık bastırınca yol kenarında bir handa konaklarlar.  Handa akşam yemeği yerken, kendisi gibi orada konaklayan insanlarla sohbet etmeye başlar. Onlara yolculuğunun sebebini açıklar ve dünyanın öbür ucuna seyahat ettiğini ve şimdiden 30 km yaklaştığını söyler. Diğer pansiyonerleri bir gülme alır. Onlara "Neden gülüyorsunuz?" diye sorunca cevap olarak "Ne kadar yol alırsa, o kadar amacından, varması gereken noktadan uzaklaşacağı " cevabını alır. Çünkü dünya yuvarlaktır, sonu olmayan bir yolculuğa çıkmıştır.

Magid Miduvna bu açıklamasıyla Tora’mızın kanunlarının her zaman anlayabileceğimiz şekilde olmadığını öğretmektedir. Ancak uygulama her şekilde anlamasak da olmalıdır. Şelomo Ameleh’in öğretisi anlamasak bile uğraşmak, gayret etmek gerektiğidir.  Çabalarımız bize Tora’nın sırlarının da bir gün bize açıklanabileceğini öğretir. Tanrı’nın isteği olsun ki İlahi kurtuluşu ve maşiahı hepimiz sağlıkla görelim.


HAFTANIN SÖZÜ

 

“Yaakov evi gelin Tanrı’nın ışığında yürüyelim.” (Yeşayau 2/5)