Korah, Midraş'a göre Moşe'nin eskiden beri karşıtı olan Datan ile Aviram'la birlikte, Moşe'nin liderliğine ve Aaron'un Koenlik sıfatına meydan okuyan bir isyan başlatır. İsyancıların arasında, halkın ileri gelenlerinden, Koenlik müessesesine layık olduklarını ispatlamak için kutsal Ketoret (tütsü) sunmaya kalkan 250 kişi de vardır. Sonuçta toprak açılıp asileri yutar ve bir ateş ketoret sunumlarını yakıp tüketir.

Bunu takip eden salgın hastalık, Aaron'un Ketoret işlemini gerçekleştirmesiyle sona erer. Aaron'un asası, mucizevi şekilde tomurcuklanır ve Tanrı'nın onu Koen Gadol olarak atayışının bir kanıtı olarak badem üretir. Tanrı, Koenler'e, her tahıl ürününden, şaraptan ve yağdan "Teruma" adlı bir bölümün, davar ve sığırın ilk doğanlarının ve diğer bazı armağanların verilmesini emreder.

KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ

''שבע ברכות'' – ŞEVA BERAHOT

Düğünlerdeki bölümlerden biridir. Hupa veya Talet altında okunur. Genelden özele doğru seyreden, yedi kutsama Hazan tarafından okunur. İlk kutsama “şarap” kutsamasıdır. Şeva Berahot sırasında elde bir kadeh şarap tutulur. İkinci kutsama Tanrı’nın her şeyi Kendi Onuru için yarattığını söyler. Üçüncü ve dördüncü kutsama insanın yaratılışı ile ilgilidir. Beşinci kutsama gerçek sevincin Bet Amikdaş ile olacağını ima eder. Altıncı ve yedinci kutsamalar damat ve geline yöneliktir. İzmir gibi bazı cemaatlerde Şeva Berahot sonrasında Hazan’ın elindeki kadehten gelin ve damat birer yudum şarap içer.
 

Tartışma: Korah tartışmanın peraşası olarak bilinir. Buradaki tartışmanın ana odağı Korah’ın kavod peşinde koşması ve diğerlerinin de kaos yaratmak için kendisine destek vermesidir. Herkesin kutsal olduğunu beyan etmeleri Raşi’ye göre oradakilerin Sinay dağında Tanrı’nın sesini dinlediklerini anlatmalarıdır. Moşe onları çok fazla ikna etmeye çalışır. Kendilerini davet edip de gelmeyen Datan ve Aviram’ın yanına gider. Burada Moşe için Tora “vayakom – kalktı” terimini kullanmaktadır. Or Ahayim güzel bir açıklama ile bunu izah eder.

Tartışmanın taraflarından biri diğerine göre daha üstün olsa bile tartışmayı alevlendirmemek için onların ayağına gitmek kişiye bir şey kaybettirmez. Burada amaç barış, birlik ve kardeşliği yeniden tesis etmektir. İlk bakışta “alçalmış” gibi görünse de Tora onun kalktığını “vayakom” sözü ile ifade ederken aslında yükseldiğini anlatmaktadır.

Korah ne aldı? Peraşanın hemen başında yer alan “vayikah Korah” ifadesinde korah’ın aldığı bir şeyden söz edilir. Midraş Tanhuma bu konuda en çok bilgiyi veren Midraşik kaynaktır. Korah eline Tehelet renginde bir kıyafet alarak tsitsit takılır mı takılmaz mı gibisinden saçma bir tartışmayı başlatır. Gerçekten de o zamanlarda üç tane ekru rengindeki ipliği dördüncü olarak renginden bu gün tam emin olmadığımız tehelet renginde bir iplik tamamlamaktadır. Korah’ın buradaki amacı Moşe’yi halkın gözünde küçük düşürmektir.

Tsitsit ile ilgili olarak Tora “uritem oto uzhartem et kol mitsvot Ad… vaasitem otam” demektedir. Tsitsit’i gördüğümüzde Tanrı’nın emirlerini hatırlama ve yerine getirme için bir yola girmiş oluruz. Gemara Masehet Hulin’de tehelet renginin denizin rengine, onun renginin de göklerin rengine benzediğini onun renginin de safirlere benzediğini hatırlatır. Safirler de Tanrı’nın onursal tahtına gönderme yapar.  Tehelet bizlere Tanrı’nın emirlerini bu yolla anımsatır. Bu arada Rabiler bunun için ipliklere ne gerek vardır. Safir bir yüzük yeterlidir deseler de cevabını yine kendileri verir. Basamaklar adım adım çıkılmalıdır. İplikler denize, deniz göğe, gökler safire, safir de Tanrısal tahta gönderme yapıyorsa bu mesafeyi yavaş yavaş tırmanmak gerekir. Birden çıkılan merdiven düşüşü de beraberinde getirebilir.

Korah’ın yanlışına yakından bakalım: Kise Akavod’un rengi bana Tanrı’yı doğal olarak hatırlatıyorsa yani elimde tamamı tehelet olan bir elbise varsa mitsva yapmaya ne gerek vardır? Yani ben kalben Tanrı’ya inandıktan sonra ne diye mitsva yapmaya çalışayım görüşü Korah ve yandaşlarının esas görüşüdür. Tsitsit mitsvasında asıl mitsva o ipliklerin takılmasıdır. Tehelet rengi ise sadece bir anımsatmadır. İnanç elbette insanı Tanrı’ya bağlar ancak mitsvot insanın tikunu için gereklidir.

Teilim’de Pasuk “imrat Ad.. tserufa magen u lehol ahosim bo” demektedir. Tanrı’nın sözleri ve emirleri bir gümüşün üzerindeki kir veya pas gibi olumsuzlukları uzaklaştırır. Rafine eder. O sözler insanı olumsuzluklardan korur. Doğrudur inanç elbette çok önemlidir. Ancak mitsva yapmak hem kişinin saflaşması hem de korunması için çok önemlidir. 

Zohar’a göre insan vücudunda yer alan iki yüz kırk sekiz organ veya bölüm aynı sayıdaki “yap” denilen mitsvaya tekabül eder. Üç yüz altmış beş sinir düğümü de “yapma” şeklinde emredilen mitsvalara gönderme yapar. İnsan vücudu Tora’nın mitsvaları gibidir. Emredilen her şeyde vücudun bir parçası denk gelmektedir. Gözlerle görmek, kola Tefilin takmak, kalbin arkasından gitmemek gibi. Tanrı vücudu mitsvalara göre yaratmıştır. Vücudumuzdaki üç yüz altmış beş enerji noktasının varlığı Çinlilere ait tıp bilgilerinden mevcuttur. Ortaçağın büyük bilgelerinden Don İzak Abravanel Avraam’ın öğretilerinin bir kısmını “matana – hediye” olarak doğuya gönderilen oğullarına verdiğini bu hediyenin de herkesin ulaşabileceği gizemler olduğunu ifade eder. Kalan öğretiler ve Sefer Ayetsira’da yer alan isimler ise sadece Yitshak’a öğretilmiştir. Bene Yisrael birçok emrin anlamını bilmese de onları uygular. Burada önemli olan mitsvaların ne anlama geldiği değil kimin tarafından emredildiğidir.

Günümüzde insanlara verilen, anlatılan gizemler sadece “teima kala – basit bir tat” dediğimiz adımdan daha öteye gitmemektedir. Çünkü anlamı tam olarak bilindiğinde kişi kendine fazla güvenerek bu mitsvayı yapmaktan kaçınmakta bu da onu yıkıma sürüklemektedir.

Vilna Gaon ölmeden birkaç saat önce öğrencileri ile birliktedir ve ağlamaktadır. Öğrencileri durumu anlamazlar. Rabi cebinden tsitsit çıkarır ve bu kadar kolay yaptığı bir mitsvayı artık yapamayacağını söyleyerek onları bu mitsvanın ehemmiyeti konusunda uyarır.

Öykümüz var: Bir mühendis karısının çalışması sayesinde geçinebilmektedir ve uzağa gidip kendi geçimini sağlamak ister. Günün birinde bir gemiye biner ve uzaklara gider. Gemi fırtınalı bir yolculuk sonrasında onu kutuplardan birine atar. Senenin yarısı gece yarısı gündüz olan kutupta kalmayı kabul ederek oldukça fazla para kazanır. Zenginleştikten sonra artık oradan ayrılmak ister ama bu imkansız gibi bir şeydir. Bir süre sonra gelen bir gemi onu götürebileceğini söyler. Birden aklına buradaki en değerli şeyi alıp bundan para kazanmak gelir. Oradaki en değerli şey hayvan yağıdır ve bütün parasını bunlara yatırır. Bu arada kapanmayan bazı fıçılara ağırlık olsun diye sahildeki renkli taşları üzerine koyar.

Yolculuk sonrasında limanda eşi ve çocuklarıyla buluşur. Artık zengin olduğunu söyler. Ancak sahip olduğu bütün yağ yol boyunca kokmuştur. Hepsi artık çöp olmuştur. Büyük bir umutsuzlukla evine gelir ve çocuklarına eğlenmeleri için renkli taşları verir. Bir süre sonra komşusu bu taşların paha biçilmez değerde olduğunu adama söyler. Adam gerçekten zengin olur ama ağlamaktadır. Sahilde kimsenin umursamadığı o taşlardan saçma sapan yağ yerine alma fırsatını kaçırdığını anlar.

“Haham lev yikah mitsvot – bilge kalp mitsva alır.” Ebedi dünyaya giderken yanımızda Tora ve mitsvot götürmek gerekir. Çünkü bu dünyada insanı zenginleştiren birçok şeyin ebedi dünyada değerinin olmayacağı açıktır.

Hafets Hayim Tefilim ve Mezuza yazan bir Soferin her zaman mitsva yapıp yapmadığını sorgular. Eğer Sofer bu yazdıklarıyla bir başka Yahudi’nin mitsva yapacağını aklına getiriyorsa o zaman elbette mitsva yapmaktadır. Yoksa yaptığı sebze meyve satmaktan farklı değildir. Benzer şekilde Erets Yisrael’de bir müteahit bu binaları alanların Erets Yisrael’de yerleşme mitsvasını yapacaklarını düşünerek inşaat yaparsa bu ona aynı zamanda mitsva kazandıracaktır.

Korah’ın yanlışı mitsva yapmanın ehemmiyetini anlayamamasından da kaynaklanmaktadır. Mitsvalar bu dünyada da ebedi dünyada da kalkan niteliğindedir.

Rabilerimiz, insanın yaratılışının büyük sırlar barındırdığını öğretirler. Ruh ve bedenin karışımından ibaret olan insanın davranışlarını bu iki güç kontrol eder. Örneğin çok istekle yaptığı eylemler ruhunun verdiği enerjiyle, ateşlemesiyle olur. Bir çocuğun okula gitmeyi çok istediği günlerde, okulda bir gezi ya da ödül töreni olduğunu tahmin etmek çok zor değildir. Sabah kalkmakta zorlandığı, çantasını aradığı zamanlar da ise muhtemelen çalışamadığı bir sınavı vardır. Bu durum ruhunun bedeninin ağırlığı altında kalması ve isteksiz olması anlamına gelmektedir. Zera Şimşon adlı kaynağa göre istek, İbranice (RATSON) olarak telaffuz edilir ve bizi hayatta yönlendiren, harekete zorlayan güçtür. Koşmak ta İbranicede (LARUTS) olarak telaffuz edilir ve kök olarak (RATSON) yani istek kelimesinden türemiştir.

Peraşamız da , ‘’KORAH’’, AARON’un görevini istemekte ve bunun için bir isyan başlatmaktadır. Bunun sonucunda, o ve grubu toprak tarafından yutulmakta ve ciddi kayıplara sebep olan bir salgın hastalık başlamaktadır. Bu olay sırasında AARON sessiz kalmış, hiç müdahil olmamıştır. KORAH’la doğrudan MOŞE Rabenu konuşup, onu ikna etmeye çalışmıştır, ancak başarılı olamamıştır. Başlayan salgını durdurmak için kardeşi AARON’A koşarak Ketoret tütsüsünü hazırlamasını, bununla salgının biteceğini söylemiştir. AAON’A sadece hazırla demesi yeterken ona bunun için koşmasını söylemiştir; çünkü kendi aleyhine olan bir isyanda sessiz kalması güzel ama ondan güzeli kendi aleyhine hareket edenleri iyileştirmek için koşması ya da istekli olduğunu göstermesidir. Bu olay bize şunu öğretir AKADOŞ BARUH U’nun mitsvalarını yerine getirmek elbette çok iyidir ancak ondan iyisi bu mitsvalar için koşarak istekli olduğumuzu göstermektir. Yaşadığımız  dünya İbranice (ERETS) tir. O da (LARUTS) koşmak kelimesinden gelir, yani bu dünya koşanlar için özeldir. O zaman OLAM ABA onlar için gerçek huzur ortamı olacaktır. TANRI hepimize onun isteklerini yerine getirmek için koşma gücü versin. AMEN!

Bilge kadınlar evini inşa ederler. (Mişle 14/1)