Bu Hafta İçin Saatler

11 ADAR

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

5780

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

17:05

18:17

-----

Yeruşalayim

17:10

18:22

Tel Aviv

17:21

18:19

7 MART

Tel Aviv

17:26

18:24

İstanbul

18:46

19:28

2020

İstanbul

18:54

19:35

İzmir

18:49

19:40

İzmir

18:56

19:47

TETSAVE- תצוה


8 MART 2020 ŞABAT ZAHOR
9 MART 2020 TAANİT ESTER
10 MART 2020 PURİM
11 MART 2020 PURİM ŞUŞAN

Peraşa Özetİ
[www.chabad.org]
(Şemot 27:20-30:10)

 


Tanrı, Moşe'ye Menora'daki "daimi kandili" besleyecek saf zeytinyağını Bene-Yisrael'den almasını söyler. Aaron bu alevi her gün, yakacak ve kandil "akşamdan sabaha" yanacaktır.
Koenler tarafından Mişkan'da hizmet ederken giyilmesi gereken giysiler tarif edilir: Tüm Koenler: 1) Ketonet - ketenden uzun bir entari; 2) Mihnasayim - keten don; 3) Mitsnefet ya da migbaat - keten bir sarık ve 4) Avnet - bele sarılan uzun bir kuşak giyerdi.
"Koen Gadol - Baş Koen" buna ek olarak şunları giyerdi: 5) Efod - mavi, erguvani ve kırmızıya boyanmış yün, keten ve altın ipliklerle dokunmuş, önlüğe benzer bir giysi; 6) Hoşen - üzerinde Yisrael'in on iki kabilesinin isimlerinin yazılı olduğu on iki değerli taş bulunan bir göğüslük; 7) Meil - eteğinde altın çanlar ve dekoratif narlar bulunan mavi yünden bir üstlük; 8) Tsits - alında taşınan ve "Tanrı için Kutsal" yazısını taşıyan altın bir levha.

Tetsave peraşası ayrıca Aaron ile dört oğlu Nadav, Aviu, Elazar ve İtamar'ın, yedi günlük Koenlik'e atanma törenlerini ve tütsünün (Ketoret) yakıldığı Altın Mizbeah'ı yapma konusundaki ayrıntılı talimatları da içerir.

KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ
Agomel

Sinagogta sıklıkla yolculuktan dönenlerin veya bir hastalık geçirenlerin “Agomel” berahası okuduklarını görürüz. Birkat Agomel Tanrı’ya teşekkür için dört farklı durumda okunur: Bunlar okyanus veya deniz aşırı seyahati sonrası, çölden geçmeyi gerektiren seyahat, ciddi bir hastalıktan iyileşme ve hapisten kurtulma sonrasıdır. Uzun süren seyahatler gibi daha birçok durum için Agomel okumak mümkündür. Teilim 107. Mizmorda bu durumlar şiirsel olarak ifade edilir. Agomel berahası okunmadan önce bir Rabi’ye danışmak boş yere beraha söyleme riskini ortadan kaldıracaktır.

Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf
SÖZLER SÖYLEYENİ ETKİLER

 

Bir uyarı: Kutsayan her zaman övülmeye layık ve ağzından çıkanlar her zaman değerlidir. İzmir’de yetişen dünya çapında bir bilge olan Rabi Hayim Palaçi Tora’nın açıklamalarına yer verdiği Tohahat Hayim kitabının Tetsave bölümünde konuya yukarıdaki anlamı veren bir cümle ile giriş yapar. Rabi’nin burada özellikle üzerinde durduğu kişinin kim olursa olsun karşısındakine lanet okumamasının öneminin büyüklüğüdür. Daha Bereşit kitabının henüz başlarında Leh Leha peraşasından alınan “orereha arur, mevareheha baruh – seni lanetleyen lanetli, kutsayan kutsanmış olacaktır” ifadesi karşısındakine lanet okuyan kişinin aslında kendisine bunu yaptığını bizlere öğretmektedir. Gerek Talmud Yeruşalmi ve gerekse Midraş Bereşit Raba’da anlatıldığına göre Rabi Yişmael günün birinde biriyle karşılaşır ve o kişi Rabi’ye beraha verir. Başka bir gün karşılaştığı kişi ise ona lanet okur. Burada Rabi yukarıda verdiğimiz pasukla ilintili olarak kişinin ağzından çıkan sözlerin artık geri dönüşü olmadığını söylemektedir. Rabi Palaçi bu durumun aynı zamanda karşısındakine diliyle ihanet edenler için de geçerli olduğunu söyler.

Tarihten örnek: Kral Şaul döneminde David kral tarafından kıskanılmaya başlar ve kaçmak zorunda kalır. Bu kaçış sırasında öncelikle Kohen Gadol Ahimeleh’e Nov şehrine gider. Ahimeleh David ile kral arasında geçenleri bilmemektedir. Bu yüzden kralın damadı olan David’e büyük saygı gösterir. Ona su, yiyecek ve dahi Golyat’ın kılıcını verir. Bu sırada orada olan kralın danışmanlarından Doeg Aadomi büyük bir bilge olmasına rağmen krala yaranmak amacıyla olayı krala detaylarıyla anlatır. Bunun üzerine Nov şehrini basan Şaul Kohen Gadol’un savunmasını reddederek bütün Kohenler’in öldürülmesini emreder. Bu katliamdan sadece Ahimeleh’in küçük oğlu Evyatar kurtulabilir. David Teilim 52’de bu olayın üzerine şöyle yazar: “Kötülükle niye övünürsün ey güçlü savaşçı. Dilin ihanet tasarlıyor yalanla çalışan keskin bir ustura gibi.” David aynı zamanda bu gibilerin başına gelecekleri de ekler: “Tanrı seni sonsuza kadar parçalayacak ve yıkacak. Seni çadırından koparacak. Hayat ülkesinden seni kökünden silecek.”

Sözler benliğimizi etkiler: Rabi Hayim Palaçi bu anlatımdan sonra aklında karşısındakini lanetleme isteği veya niyeti olanların Tora okumalarını ve bu okumanın onlara kalkan sağlayacağını öğretmektedir. Aslında bu bizler için bir hayat dersi niteliğindedir. Ağzımızdan çıkan sözlerin kendi kendimizi nasıl etkileyeceğini düşünmeden ettiğimiz laflar bazen bizleri hiç istemediğimiz yerlere götürebilmektedir.

Peraşamızda daha önce de sözünü defalarca ettiğimiz gibi Moşe Rabenu’nun ismi geçmemektedir. Rav “Şah” bu peraşanın diğerlerinden farklı olmasını bilindiği gibi Moşe’nin altın buzağı günahını affettirmeye çalışırken kullandığı “veim ayin meheni na misifreha aşer katavta – ve eğer affetmeyeceksen yazdığın kitaplardan beni sil” cümlesine bağlamaktadır. Zohar burada önemli bir ayrıntıyı ekler. Eğer bir Talmid Haham kendisine bile lanet okuyorsa bu bir koşula bağlı olsa bile mutlaka kendisini bulur. Rav “Şah” sözlerini devam ettirir. Eğer normal bilgide veya konumda olan birinin lanet dolu sözleri mutlaka önce kendisini sonra karşısındakini etkileyebiliyorsa Moşe gibi bir bilgenin sözlerinin kendisini etkilemesi son derece normal kabul edilmelidir. Gemara Masehet Şevuot 36’ya göre arkadaşının yanında Tora, Mişna veya Gemara okuyan kişinin burada rastladığı güzel olmayan bir sözü okurken karşısındakine zarar vermemesi için kavana tutması gerektiği yazılıdır. Moşe’nin amacı her ne kadar Bene Yisrael’i savunmak veya korumak olsa da söylediği bu sözler gerçekten isminin yer almamasına neden olur. Aslında Moşe’nin ismi toplamda on sekiz peraşada geçmez. Bu sayı da yaşam anlamına gelen “hay” sözcüğünün sayısal değeridir. Bunlar Bereşit kitabının tamamı, Tetsave, Ekev, Ree, Şofetim, Ki Teste ve Nitsavim peraşalarıdır.

Teşuva için katkı: Aavat Hayim adlı kaynak bu haftaki peraşanın isminin teşuva konusunda bir öğretiyi paylaştığını iddia eder. “Tav”, “tsadi”, “vav” ve “he” harfleri ile yazılan Tetsave sözcüğü taanit, tsedaka, viduy, ve esped yani oruç – tsedaka – itiraf – “anma” sözlerine göndermedir. Kişi bunları yaptığı zaman “şemen zayit zah – saf zeytinyağı” kadar saf ve temiz bir konuma yükselmektedir. İkinci benzetmelerde anlaşılması daha zor olan sözcük ise “esped” yani anmadır. Esped bir ölünün arkasından yapılan bir yad etme durumudur. O halde kişi yaşarken nasıl esped yapabilir. Aavat Hayim bunun cevabını şöyle verir. Kişi bu dünyadaki yaşamını gerektiği gibi yaşayacak olursa ölümünden sonra yapılacak esped konuşması da o yönde olumlu olacaktır. Böylece kelime tamamlanmış olacaktır.

Şovavim’e imza: Tetsave peraşası “şovavim” peraşalarından sonra gelen iki tane “tav” harfi ile başlayan peraşadan ikincisidir. Bu peraşalar hem Mişkan’daki objeleri hem de Kohen Gadol kıyafetlerini anlatırlar. Her obje ve kıyafetin her bölümü Bene Yisrael için son derece önemlidir. Bunlar Bene Yisrael’e ziv – ışık hüzmesi ve zohar – parlaklık ihtişam veren peraşalardır.

GÜNLÜK YAŞAMDAN
Kaynak: www.hidabroot.org
Rav İzak Peres

Hangi durumlarda Tanrısal olumsuz kararlar değişebilir?

Tanrı’nın hakkımızda almış olduğu olumsuz kararları bazen değiştirmek elimizdedir. Bunun için Tora’nın “yap” dediği emirlerden biri olan çocuklarımıza ve torunlarımıza Tora öğretme mitsvası yerine getirilmelidir. Pasuk  “ve odatem levaneha ve livne baneha” demekte hem çocuklarımıza hem de torunlarımıza Tora öğretme zorunluluğunu ortaya koymaktadır. Arkadaşının çocuklarına Tora öğreten kişi Tanrı’dan büyük ödül almaya adaydır. Hele ki hiç Tora bilmeyen birine Tora öğretmek için adım atan ve bu konuda başarılı olan kişi hakkında verilen olumsuz Tanrısal kararlar iptal edilir, olumlu hale çevrilir.

 

DİVRE TORA
Rav Selim Eskenazi

 

"Şivat yamim tehaper al amizbeah vekidaşta oto, veaya amizbeah kodeş kadaşim kol anogea bamizbeah yikdaş. Veze aşer taase…" (Şemot 29:37)

Bir hayvanın kutsal olabilmesi için ancak baştan, Bet Amikdaş'ta korban olarak kullanılmaya uygun olup sonradan korban olmaya layıkliğini kaybetmesi gerekir. Ama baştan korban olmaya uygun değilse, o zaman kutsal olamaz. (Torat Koanim'e bakınız) 

Şabat'ın kutsiyeti ve Tora'nın kutsiyeti için de bu geçerlidir ve gerçekten bu ikisi, Tora ve Şabat Yisrael'e diğer mitsvalardan daha fazla kişisel kutsiyet verir. Tora, öğrenenlerine, Şabat da onu koruyanlarına... Bu sebeple Mizbeah'ın kutsiyeti de sadece Yisrael'i affeder. 

Nasıl ki Mizbeah konusunda; bir korban, korban olma vasfını yitirse de kutsiyete sahip olmaya devam ediyor ise, raşa olan bir kişi de eğer yaptıklarından pişmanlık duyup Tora öğrenirse affedilir ve bu şekilde Yisrael'in kutsiyeti ile kutsanır. Çünkü Tora'da tamir edilemeyecek bir günah yoktur, Enoş neslindeki gibi putperestlik yapsa bile eğer Şabat'a bakarsa affedilir ve kutsal kılınır. 

Nasıl ki mizbeah ancak baştan korban olmaya uygun olan bir hayvanı kutsal kılıyorsa, Şabat ve Tora da ancak (raşa bile olsa) Yisrael'in soyunu kutsal kılabilir. (Sanedrin 58b-59a'ya bakınız) 

Pasukta söylediği gibi 'lo asa hen lehol goy' (Teilim 147:20)

Bu sebeple Yisrael, Şabat'ı gerektiği şekilde tüm alahalarıyla korumaya dikkat etmelidir çünkü Şabat denen bu hediye onlardan başka kimseye verilmemiştir. 

Bu sebeple ondan daha değerli bir mitsva yoktur, onun ölçüsü Tora uğraşı gibidir. 

Bu sebeple Talmud Yeruşalmi Şabat 15:3'te şöyle belirtir:

Şabat, Yisrael'e sadece Tora'yla uğraşmaları için verilmiştir çünkü yazdığımız üzere Şabat ve Tora bu konuda eşittirler. 

Şabat günü birkaç farklı şekilde değerlendirilebilir. Tabiki bütün yolların ortak noktası Şabat'ta yasak olan işlerden kaçınmak ve Şabat'ta yapılması gereken mitsvalardır... 

Kişi, tefiladan eve döndüğü zaman ailesi ile beraber güzel bir seuda yapabilir. Bu seuda esnasında birkaç kelime Tora sözleri ve Şabat şarkıları söylemek kaçınılmazdır. Bütün aileyi etkileyecek güzel bir hikaye anlatmak, bu seudadan ağzımızda çok güzel bir tat bırakacaktır. Seudadan sonra 3-4 saat uyumak...

Fakat tüm bu güzellikler, Şabat'tan tüm hafta için almamız gereken ruhani enerjiyi kazanmamız için yeterli değildir. 

Şabat günü, Meleh, Malhe aMelahim Akadoş Baruh U, Yahudi evlerini ziyarete gelmektedir. Onunla Kraliyet ile ilgili konuları, yani Tora'nın emirlerini, haftanın peraşasını konuşmamız gerekmektedir. Gündemdeki haberleri, ekonomiyi, ve indirimli ürünleri konuşmanın yeri Şabat sofrası değildir. 

Şabat günü öğrenilen bir saat Tora, hafta içinde öğrenilenin bin katına denk gelir. Başka bir kaynakta 17000 katına denk geldiği yazarken, gene başka bir kaynakta milyonlarca katına denk geldiği belirtilmektedir. 

HAFTANIN SÖZÜ

 

Bir kişi öğrencisine her zaman özlü bir şekilde öğretmelidir.
(Gemara Masehet Pesahim 3B)