Kadehin Binyamin'in çuvalında bulunmasıyla kardeşler şaşkınlığa kapılırlar. Yeuda tek başına öne çıkar ve nazik ama kararlı bir şekilde, kendisini sunarak Binyamin'in serbest kalmasını talep eder. Bu fedakarlık hareketi, Yosef'in, kardeşlerinin kendisini kuyuya atan insanlardan çok farklı hale geldiklerini anlaması için yeterlidir; hemen kimliğini açıklar.

Kardeşler utançla büzülürler, ama Yosef onları teselli ederek, tüm olanların aslında Tanrı'nın bir planı olduğunu söyler.Yaakov'a onlarla bir mesaj gönderir ve tüm aileyi Mısır'daki Goşen bölgesine yerleşmeye davet eder. Tanrı Yaakov'a Mısır'a gitmekten, buranın manevi olumsuzluklarından korkmamasını söyler. Çünkü Tanrı Bene-Yisrael'i, ahlaksızlığın ve yozlaşmışlığın çok yaygın olmasına karşın burada büyük bir millet haline getirecektir.

Tora daha sonra Yaakov'un ailesini listeler ve Moşe Rabenu'nun annesi Yoheved'in doğumunu ima eder. Mısır'a toplam 70 kişi iner ve Yosef, 22 yıl ayrı kaldığı babasına kavuşur. Onu kucaklar ve sevincin verdiği duygusallıkla ağlamaya başlar. Yosef, babasını ve kardeşlerini Paro'yla tanıştırır; Yaakov Paro'yu mübarek kılar. Yosef, kıtlığın etkilediği halka, buğday karşılığında, sahip oldukları her şeyi - hatta köle olarak kendilerini - Paro'ya vermeleri gerektiğini bildirir. Bene-Yisrael ülkeye yerleşirler ve sayıları gittikçe artmaya başlar.

KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ
De Orayta

Sıklıkla duyabileceğiniz bir kavram vardır. “De Orayta.” Bu kavram o emrin veya öğretinin Yazılı Tora kaynaklı olduğunu öğretir. Bir örnekle bunu anlatalım. Birkat Amazon emri “de Orayta” yani Tora emridir. Çünkü bu emir ile ilgili Tora’da “veahalta vesavata uverahta” şeklinde bir emir vardır.

Konu asimilasyon olunca öncelikle bu kavramın ne anlama geldiğini bilmemiz gerekir. Tarih sözlüklerinde “iki veya daha fazla sayıda toplum veya gurubun kültürlerinin giderek bütünleşmesi, birbirinin içinde erimesi ve yok olması şeklinde tanımlanmaktadır. Asimilasyon, “benzer” kelime­sinden türetilmiş Fransızca ve İngilizce'de or­tak olan bir kelimedir. Sözlük anlamı bir şeyi değiştirerek kendine benzetme, yahut bir şe­yin değişerek başka bir şeye benzemesidir. İki farklı şekilde karşımıza çıkar: Öncelikle bir grup veya genellikle azınlıkta olan bir grubun kendi kültürlerinden farklı hakim bir kültür tarafından özümlenme­si ve kendisine benzetilmesi. Diğeri de bir grup ve azınlığın başka bir kültür içinde kendini eritmesi ve ona benze­mesi. Burada zorla olduğu kadar isteyerek de bu olayın meydana geldiğini görmekteyiz. Aslında birçok araştırmacıya göre asimilasyon bir sonuçtur.

Bereşit peraşalarında atalarımızın hayatını işlerken onların davranışlarının günümüze ışık tuttuğunu görmekteyiz. Yaakov bilgelerin öğretisine göre altmış üç yaşına kadar babası Yitshak’ın çizdiği yolda nasıl Yahudi olarak yaşayacağını öğrenmiştir. Babasının evinde Yitshak gibi bir tsadiğin evinde Yahudi gibi yaşamak zor değildir. Ancak Lavan’ın yanına gideceği zaman önemli bir karar verir. Yabancı diyarlarda Yahudi kalmanın nasıl mümkün olduğunu öğrenmek için Şem ve Ever’in akademisine on dört yıl daha devam eder. Şem ve Ever özel insanlardır. Şem tufan neslini görmüş ve o nesilde bozulmadan nasıl kalınabileceğini tecrübe etmiştir. O halde Şem’in diaspora yolunda Yaakov’a öğreteceği çok şey vardır. Ever en isyankar nesillerden biri olan Dağılma neslinde yaşamıştır. O nesil Tanrı ile savaşı göze alacak kadar yoldan çıkmış insanları barındırır. Böylesine zor şartlarda tek Tanrı inancına bağlı kalmanın nasıl olduğunu Yaakov’a Ever çok iyi anlatabilecektir.

Rabi Mordehay Kametensky bir alaha’ya dikkatimizi çeker. Kişi çocuğuna üç yaşından itibaren Tora ve Yahudilik öğretmeye başlamalıdır. İşte Yaakov Yosef  üç yaşındayken Tanrı’nın kendisine bahşettiği özel bir ruah akodeş ile oğluna yabancı diyarda var olmanın yollarını öğretmeye başlar ve bunu Yosef’in satılmasından hemen önce on yedi yaşındayken tamamlar. Yosef bu sayede Mısır’da bozulmadan kalabilmeyi başarmıştır. Özellikle Potifar’ın eşi olayında Yosef kendini son noktaya kadar zorlar ancak artık “o günde” direnci kırılır. Ancak birden bire babasının silüetini gören Yosef elbisesini kadının elinde bırakır. İşte on dört yıllık eğitim bir anda Yosef’in ve toplumumuzun geleceğini kurtarmıştır. “Maase avot siman labanim” ilkesi gereğince Yosef bu şekilde atalarımızın Mısır diyarında “karışma” tuzağına düşmelerini engellemiştir. Mısır’da bu eğitimin sayesinde isimlerini, kıyafetlerini ve ana dillerini korumayı başarmışlar asimile olmamışlardır.

“Yemineha Ad… needari bakoah” her sabah okuduğumuz bir cümle Tanrı’nın elinin güçlü olduğunu söylemektedir. Pasuk bu sayede düşmanların yenilgiye uğradığını söyler. Yaakov on dört, Yosef de on dört yıl öğrenerek toplamda yirmi sekiz sayısına ulaşırlar. Bu sayı da düşmanları yenilgiye uğratan “koah” güçtür. Bu güç nesiller boyu diasporanın derin çukurlarında kaybolmamızı engelleyen eğitimin gücüdür.

Mısır gibi yabancı bir toplumda iki yüz sene yaşamak ister istemez karışıklıkların gündeme gelmesine neden olabilir. Ancak Mısır’da böyle bir durum sadece tek bir kişide meydana gelir. Bilgeler karışık evlilik olayını “sessiz Holocaust” olarak değerlendirir. Orada köle olmamıza rağmen Bene Yisrael’in genleri saflığını korumuştur.

Biraz daha Yosef’i anımsayalım. Yosef o eğitimle Mısır’a geldiğinde bir İbrani gibi giyinmiştir. Onun amacı tek Tanrı inancını yaymak ama önce hayatta kalmaktır. Yosef Raşi’nin görüşüne göre kıyafetini biraz değiştirmek suretiyle Mısır halkına yakınlaşmaya ve onları kazanmaya çalışır. Hemen arkasındaki pasuk Potifar’ın eşinin ona göz koyduğunu söyler. Yani bir parçacık uyum sağlamak ile ilgili adaptasyon büyük tehlikeyi beraberinde getirir. “O günde” Yosef kendi “işini görmek için eve geldiğinde” aslında kendi muhasebesini yapar ve kendini ayırmak için duvarları inşa eder.

Baal Megale Amukot Yunan krallığı Bet Amikdaş’a geldiğinde ve uygulamalarını hayata geçirdiğinde Yosef’in satılma günahının yeniden gündemde olduğunu öğretir. Yosef sözcüğü ile Antiyohus sözcüğü aynı sayısal değere sahiptir. Ancak biri kendine dönmeyi diğeri ise karışmayı savunmaktadır. Yosef kendi kültürüne sadık kalmayı başarmış ve onun sayesinde Mısır’dan çıkış gerçekleşmiştir. Ancak Teilim’de de söylediğimiz gibi Yunan krallığı döneminde Yahudiler’in yüzde doksanından fazlası “Mityavnim” olarak asimile olmayı seçmişlerdir. Antiyohus’un hedefi Yahudi toplumunu ortadan kaldırmak değildir. Hedef Yahudi kültürünü yok etmek yolu ile bizleri ortadan kaldırmaktır ki günümüzde kendi kendimize yaptığımız bundan ibarettir. Midraş Tetsave peraşasında Hanuka mucizesinin neden yağ ile meydana geldiğini sorgular. Çünkü her sıvı birbiriyle karışırken yağ başka sıvılarla karışmaz. Amaç Yahudi toplumunun “karışmadan” saf kalabilmesidir.

Dr Twerski Yahudi kimliğini korumanın yolunun Yahudi evini korumaktan geçtiğini öğretir. Kimse günümüzde çocuklarına on dört yıl eğitim vererek diasporada nasıl Yahudi kalınacağını öğretmemektedir. Ancak en azından evimizin Kaşer yani Yahudi hukuğuna uygun kalabilmesi için yapılması gerekenler vardır.

Modern dünyada izole yaşamak mümkün değildir. Ancak modern dünyada çocuklarımıza Tora ve Yahudilik eğitimini vermek pekala mümkündür. Şabat gününü evimizde yaşatmak, Kaşer kurallarına dikkat ederek bir farklılık yaratmak sanıldığı kadar zor değildir. Mısır’daki İbrani kadınların köle oldukları şartlarda bile ödün vermedikleri ailenin saflığını günümüzün rahat koşullarında korumak asla zor değildir. Hücre zarı bir hücrenin en önemli yapılarından biridir. Çünkü seçici geçirgendir. Her şeyin geçmesine izin vermez. Bizler de evlerimizin ve çocuklarımızın etrafına seçici geçirgen bir duvar örmek zorundayız. Yağ özelliğini kaybetmeden farklı olduğumuzu bilmek aradaki duvarların seçici geçirgenliğini kaybettirmeden yaşamak hepimizin sorumluluğudur.

Bu haftaki peraşamızda, “Mida keneged mida” olarak bilinen kısasa kısas olgusunu net olarak görüyoruz. Mısır'ın başında yönetici olan Yosef'i, tanıyamayan kardeşlerinin yaşadıkları her şey Yosef'e yaşattıklarının bir yansımasıdır.

İlk olarak Yosef, kardeşlerini "casussunuz siz" diye suçlamıştır. Keli Yakar adlı kaynak bunun, kardeşlerinin de Yosef'i casus olarak suçlamalarından dolayı olduğunu yazar. Yaptıkları her şeyi babaları Yaakov'a anlattığını düşünüyorlardı. Yosef, onları üç gün hapseder, çünkü onlar Yosef'i benzer bir kuyuya atmışlardı. Özellikle Şimon'u alıkoymasının sebebi de Yosef'i kuyuya atmak konusunda öncü olmuştur.

Mısır’dan dönüş sırasında da çuvallarını açtıklarında, paralarının geri konduğunu ilk fark eden Levi'ydi. Çünkü Yosef'i, kuyuya atma fikri Levi'den çıkmıştı. 

Yosef, yaşadığına dair bir ulak gönderebilirdi babasına ama yapmadı. 22 sene babasından uzak kaldı. Bu da 22 sene babası Yitshak 'tan uzak kalan Yaakov'un bir cezasıydı.

Yeuda da, babasına Yosef'in gömleğini kana bulayıp babaları Yaakov'a gösteren kişiydi "aker na.." lütfen bak, tanıdın mı?" diyerek. Aynı şekilde gelini Tamar da ona, onda bıraktığı mühürle kuşağını ona gösterirken "aker na lemi ahatomot veptilim alalu" demiştir. Yosef kardeşleriyle yemek yerken onlar endişeli bir şekilde beklediler. Bunun sebebi de onu kuyuya attıklarında Yosef kuyuda korku yaşarken onlar yemek yediler.

Yosef'in kadehi Binyamin'in çuvalında çıkınca bütün kardeşler elbiselerini yırttı. Bu da Yosef'in öldüğü söylenen Yaakov'un elbisesini yırtmasının karşılığıydı.

Son olarak midraş, kardeşlerin Binyamin’i hırsız olarak suçlayıp dövdüklerini kaydeder ve onu Lavan’ın terafimlerini çalan annesi Rahel gibi olduğunu söylerler. ‘Hırsız annenin hırsız oğlusun sen...’ diyerek aşağılarlar.  Akadoş Baruh u, Binyamin’e haksız suçlandın ve dayak yedin ama Bet Amikdaş senin payında inşa edilecek diyerek onu teselli etmiştir. "uven ketefav şahen"    

Görüldüğü gibi her şeyin bir bedeli vardır. Yapılan her eylem bize geri döner. Tanrı’nın isteği olsun ki bize geri dönüşüm hep beraha olsun AMEN.

Öfkelenen kişi, puta tapmış gibidir. (Midraş)