Yazdır

rav alalufHanuka bayramı ile Yosef ve kardeşlerinin hikâyesinin okunduğu Şabat gününün çakışması tesadüfi değildir. Hanuka büyük bir coşkuyla kutlanan bir bayramdır. Acaba Hanuka bayramını bu kadar coşkulu hale getiren ne olabilir?

Her ne kadar bir avuç kahramanın büyük Yunan ordusuna karşı zafer kazanması ve Yahudilere özgürlüklerini yeniden kazandırması bu bayramın nedenlerinden biri olsa da bu bayrama asıl damgasını vuran olay elbette ki yağ mucizesidir. Zafer sadece Amida duası sırasında okunan "al anisim" parçasında anılırken yağ mucizesinin bayram kutlamalarında hakim olduğu görülmektedir. Hanukiyaların büyük çeşitliliği aynı zamanda Yahudilikte bu yağ mucizesine verilen önemi de göstermektedir. O halde bunun nedeni ne olabilir?

Rabi Avraam Pam bir soru daha sorar. Küçük bir yağ şişesi bir günlük ışık verecek iken Tanrı'nın mucizesi ile bu yağ sekiz gün yetmiştir. Ancak Bet Amikdaş'ta her gün onlarca mucize olup hiç biri anılmazken bu mucizenin bu kadar anımsanmasının nedeni ne olabilir?

Aynı zamanda Rabi Pam tuma konusundaki alahalarda bazı kaçamaklar olabileceğini ve birçok açıklamanın Menora'nın gerektiği durumlarda taor olmayan yağlarla da yakılabileceğini ifade etmektedir. O halde bu gürültünün nedeni ne olabilir?

Pene Yeoşua adlı kaynak saf olan yağ ile olmayan yağ arasındaki mucizevi farkı şöyle anlatır: Tanrı İsrael toplumuna olan sevgisini göstermek istemiştir. Buldukları saf yağ bir gün yetecek iken Tanrı'nın bu sevgisi sayesinde yaptığı mucize ile Bet Amikdaş yeni yağ gelene kadar tam sekiz gün saf yağın verdiği ışık ile aydınlanmıştır. Bu mucizenin tek nedeni Tanrı'nın İsrael toplumuna olan sevgisinin açıkça gösterilmesidir.

Rabi Pam Helen kültürüne asimile olmuş birçok Yahudi'nin Makabilerin zaferi ile yeniden Yahudiliğe döndüklerini anlatır. Rabi bunu hala birbirlerini çok severken ayrılan çiftlerin durumuna benzetir. Birbirlerini çok sevdikleri için bu ayrılık onlara çok zor gelmiş aralarındaki sevgi bir süre sonra yeniden beraber olmalarını sağlamıştır.

Yahudiler için de teşuva kavramı buna çok benzer. Tanrı'dan ve O'nun yolundan uzaklaşmış bir kimse RaMBaM'a göre teşuva yaptığı zaman hem Tanrı'ya yakınlaşır hem de Tanrı için değerli ve önemli bir kişi haline gelir. Bu Tanrı'nın teşuva yapan insana hoş görü göstermesi değil teşuva yapanı bir tsadik insanı sevmesi kadar sevmesi ile mümkün olabilir. Bununla ilgili olarak Yirmiyau peygamberin sözlerini okuyalım: "Gençliğindeki bağlılığını, gelinliğindeki servetini, çölde ekilmemiş toprakta beni nasıl izlediğini anımsıyorum." (Yirmiyau 2/2) Eski zamanlardaki sevgi yeniden tesis edilmiştir.

İşte yağ mucizesinin verdiği mesaj buradadır. Gerçek bir teşuva ile Tanrı ile olan bağımız hiç günah işlememişiz gibi yeniden tesis edilecektir.

Yosef ve kardeşlerinin durumu da burada açığa çıkmaktadır. Yosef kendisine son derece kötü davranan kardeşlerine aynı şekilde karşılık vermemiştir. Sadece onları affetmekle kalmamış, onlara olan büyük sevgisi ile onları korumuş ve kollamıştır.

İşte bu yüzden Hanuka bayramının kutlanması bir mucizenin anımsanmasından çok daha farklıdır. Masehet Şabat 133 B'ye göre bizler Tanrı'ya benzemeye çalışmalıyız. Teşuva yaptığımız  zaman Tanrı bizleri nasıl affediyor ve daha önce olan sevgisini yeniden tesis ediyorsa bizler de aramızdaki sorunları gideren ve onaran kişileri affetmeyi ve sevmeyi bilmek zorundayız.

Hanuka mumlarını seyrederken  gelin onların anlattığı anlamı düşünelim. Sevgi ışığının parlak ışığı yeniden tesis edilmektedir. Bu sevgi ile barışın birlikteliğidir.