KİPA

Kala (Sinagoga) gittiğinizde, dua ederken erkeklerin başlarına değişik renk ve desenlerde küçük bir başlık taktığını görürüz.Bu küçük başlığın adı kipa’dır. Bu da Tanrı’nın her zaman bizimle birlikte olduğunu hatırlatır.

TALLİT

Kala (Sinagoga ilk gittiğiniz günü hatırlayın. Eğer bir sabah dua etmeye gitmişseniz erkeklerin beyaz şallar taktıklarını da görmüşsünüzdür. Babanız belki size de küçük birini giydirmiştir.Başınızda kipa ve omzunuzda bir şal.Dikdörtgen şeklinde ve her köşesinde düğümler atılarak sarkan püsküllerin bulunduğu, bazılarının siyah bazılarının mavi bazılarının da beyaz çizgilerle süslendiği bu şala tallit denir.

Hiç düşündünüz mü İsrael bayrağının hangi şekilde olduğunu ? Yıllarca Yahudi sembolü olan tallit şeklindedir.

TEFİLLİN

Bir Bar-Mitsva davetiyesi ve belki de ilk olarak duyduğunuz bir sözcük : Tefilin  töreni. Sabah duasında erkekler, başlarında kipa omuzlarında tallit ve başlarında ve kollarında deri şeritler sarılmış bir durumda. Ve bir köşede Bar-Mitsva yapan çocuğa giydirilmeye başlanan  Tefilin adı verilen bu siyah deri şeritler Baş ve Kol Tefilin’i olmak üzere iki tanedir. Başa takılan  kutucuk içinde Tora’dan dört farklı bölüm yazılıdır. Bar-Mitsva yapmış her erkek Şabat ve Bayram günleri hariç her sabah tefillin takmalıdır.

SEFER TORA

Kala gittiğinizde bir an ortada duran kapıların açıldığını ve içinden üzeri gümüş bir taç ve süslerin bulunduğu parlak işlemeli bir kumaşla kaplı bir kutunun  çıkarıldığını ve şarkılar eşliğinde dolaştırılırken herkesin onu öptüğünü görürsünüz. İşte bu gördüğünüz Sefer Tora’dır. Tanrı’nın Moşe’ye verdiği , tüm dini kuralların ve tarihimizin yazılı olduğu Tora’dır. Tora hakkında daha fazla bilgi sahibi mi olmak istiyorsunuz o zaman hemen sizler için hazırladığımız “Çocuklar için Tora” bölümüne bakınız.

MEZUZA

Eve giriş kapısında ve odalarımızın kapılarında bulunan, eve girdiğimizde ve çıktığımızda öptüğümüz bir kutu vardır. İçinde Tora’nın bir bölümü olan “Şema” nın yazılı olduğu bir deri bulunan bu kutu “Mezuza” dır. Onu her gördüğümüzde Tanrı’yı ve ona olan sevgi ve bağlılığımızı hatırlarız.

BET-AMİKDAŞ

Yeruşalayim’de Kral Şelomo tarafından yaptırılan ve içinde Tanrı’nın  Moşe’ye verdiği  “On Emir” in yazılı olduğu taşların bulunduğu Tanrı’ya dua edilen kutsal tapınak. İki kere yıkılmıştır. İkinci yıkılışından sonra da Yahudiler Yeruşalayim’den kovulmuşlardır. Bugün o tapınaktan kalan tek duvar Yeruşalayim’de bulunan ve Ağlama Duvarı olarak bilinen “Kotel-Batı Duvarı” dır.

SİNAGOG

Bet-Amikdaş yıkıldıktan sonra topluca dua edebilmek için yapılan mekandır. Genelde “kal” dediğimiz yerdir. “Kal” kelimesi de aslında İspanıolcadır ve dilimize atalarımızdan geçen bir sözcüktür. Tüm dini törenlerin gerçekleştiği yerdir.

KAŞER

Dini kurallarımıza göre yenmesi uygun olan yiyeceklere verilen addır.
* Yahudi kurallarına göre kesilmiş ve Tora’da yenmesine izin verilen hayvanların eti kaşerdir.
* İstakoz , karides, kalamar, midıe, salıangoz gibi  tüm böcekler kaşer değildir yenemezler.
* Et ve sütün  birlikte pişirildiği yemekler de kaşer olmadığı için yenilmez.(Cheseburger gibi)

TSEDEKA

Tsedaka, harçlığımızdan ayıracağımız bir bölümü ihtiyacı olanlara vermektir. Aynı zamanda , ihtiyacı olanlara giysi, oyuncak,kitap, yemek gibi yardımda bulunmak da tsedaka sayılır.

HANUKA

Hanuka bayramında yaktığımız 9 kollu şamdan. Makabiler, Yahudilerin ülkesini yöneten Helenler ile yaptıkları savaşı kazandıktan sonra  harabeye çevrilmiş olan Bet-Amikdaş’a geldiler ve orayı temizledikten sonra oradaki Menora’yı yakmak istediler. Ancak  Menora’yı yakmak için sadece  bir günlük yağ vardı.Tanrı’nın mucizesiyle bu yağ 8 gün boyunca yanmaya devam etti. İşte biz de bunun anısına 8 gün boyunca Hanukiya’yı yakarız.Şamaş denilen 9. mum ise diğerlerine yardımcı olmak için vardır.Örneğin bir mum sönerse  Şamaş’ın ateşinden faydalanıp yakabiliriz. Hanuka hakkında daha fazla bilgi için bayramlar bölümüne bakın.

SEVİVON

Romalılar İsrael topraklarındayken Yahudiler’e Tora öğrenmeyi yasaklamıştı. Ancak çocuklara Tora öğretmeye devam etmek gerekiyordu. Büyüklerle beraber oturup Tora öğrenmeye devam ediyorlardı.Romalı askerler geldiği zaman da topaçlarını çıkarıp oınuyorlardı.Böylece askerler onların topaç oynadıklarını sanıyordu. İşte bu topacın adı sevivondur. Bu  topaç yuvarlak değildir,  her birinde  bir İbrani harf bulunan 4 yüzü vardır :

Nun, Gimel, He ve Şin .Bunlar şu dört kelimenin ilk harfleridir: “Nes gadol haya şam = Orada büyük bir mucize oldu “

ŞOFAR

Roş-Aşana ve Kipur bayramında sinagoga gitmişseniz birdenbire kaval sesine benzer bir sesle irkilirsiniz. İşte bu Şofar’ın sesidir. Keçi boınuzundan yapılmıştır ve değişik notalarda çalınır. Roş-Aşana ve Kipur günleri Tanrı’dan yaptıklarımız için af dilediğimiz zamanlardır. Şofar’ın sesi de  Tanrı’ya yakınlaşmamız için bizi uyarır.

ŞABAT MUMU

Şabat’ı karşılarken gün batmadan önce evin annesi tarafından yakılan mumlardır. Genellikle iki tanedir. Biri Şabat’ı hatırlamak diğeri ise Şabat’ı korumamız gerektiğini hatırlatır.

AVDALA

Şabat’ı mumlarla karşıladık ve yine mumlarla uğurlarız ve güneş battığında Şabat’ın bittiğini hatırlatır şekilde “Avdala mumu” nu yakarız.

Bar-Bat MİTSVA

Tanrı’nın emirlerini yapmak konusundaki sorumluluğumuzun başladığı zamandır.Yetişkinliğe geçiş olarak adlandırılan Bar-Mitsva erkekler için 13 kızlar için (Bat-Mitsva) 12 yaştır.

Copyright © 2011 SEVIVON. Tüm Hakları Saklıdır.
Bu sitede kullanılan tüm içerik ve görsellerin kullanım hakları Sevivon'a aittir.
İzinsiz kopyalanamaz ve kullanılamaz.